Współczesna Dietetyka | 21/2019

PUBLIKACJE BRANŻOWE
tekst otwartyCzęścią pracy dietetyka jest edukacja żywieniowa pacjenta. Wielu specjalistów na co dzień zajmuje się głównie edukacją żywieniową poprzez przygotowywanie materiałów edukacyjnych, warsztatów i wykładów. W programie nauczania na różnych uczelniach pojawia się również edukacja żywieniowa jako osobny przedmiot, który kończy się egzaminem bądź zaliczeniem. Nowa propozycja wydawnictwa PWN autorstwa Isobel R. Contento „Edukacja żywieniowa”, licząca prawie 700 stron, w bardzo wyczerpujący sposób omawia to zagadnienie. Książka prowadzi odbiorcę krok po kroku przez wszystkie zagadnienia jakie są związane z edukacją zarówno jednostki jak i grupy począwszy od projektowania poprzez realizację edukacji żywieniowej.
PUBLIKACJE BRANŻOWE
Częścią pracy dietetyka jest edukacja żywieniowa pacjenta. Wielu specjalistów na co dzień zajmuje się głównie edukacją żywieniową poprzez przygotowywanie materiałów edukacyjnych, warsztatów i wykładów. W programie nauczania na różnych uczelniach pojawia się również edukacja żywieniowa jako osobny przedmiot, który kończy się egzaminem bądź zaliczeniem. Nowa propozycja wydawnictwa PWN autorstwa Isobel R. Contento „Edukacja żywieniowa”, licząca prawie 700 stron, w bardzo wyczerpujący sposób omawia to zagadnienie. Książka prowadzi odbiorcę krok po kroku przez wszystkie zagadnienia jakie są związane z edukacją zarówno jednostki jak i grupy począwszy od projektowania poprzez realizację edukacji żywieniowej.
AKTUALNOŚCI
tekst otwarty25 i 26 stycznia 2019 r. w Warszawie odbył się IV Narodowy Kongres Żywieniowy organizowany przez Instytut Żywności i Żywienia. Tegoroczne wydarzenie poświęcone było tematyce otyłości oraz zaburzeń odżywiania wśród dzieci i młodzieży.
AKTUALNOŚCI
25 i 26 stycznia 2019 r. w Warszawie odbył się IV Narodowy Kongres Żywieniowy organizowany przez Instytut Żywności i Żywienia. Tegoroczne wydarzenie poświęcone było tematyce otyłości oraz zaburzeń odżywiania wśród dzieci i młodzieży.
Zagadnienie rozpoznania czynników środowiskowych związanych z przejadaniem się jest obszarem zainteresowania badaczy, ponieważ zmiana tych czynników może zapobiec epidemii otyłości lub pomóc osobom otyłym wprowadzić zdrowsze nawyki żywieniowe. W ciągu ostatnich 30 lat zmieniły się schematy żywieniowe, liczba posiłków spożywanych poza domem, a rozmiary porcji i naczyń wzrosły zarówno w domu, jak i poza nim1. Jakie czynniki wpływają na to, że jemy więcej niż zaplanowaliśmy, a jakie ograniczają spożycie niezdrowej żywności?
PSYCHODIETETYKA
Zagadnienie rozpoznania czynników środowiskowych związanych z przejadaniem się jest obszarem zainteresowania badaczy, ponieważ zmiana tych czynników może zapobiec epidemii otyłości lub pomóc osobom otyłym wprowadzić zdrowsze nawyki żywieniowe. W ciągu ostatnich 30 lat zmieniły się schematy żywieniowe, liczba posiłków spożywanych poza domem, a rozmiary porcji i naczyń wzrosły zarówno w domu, jak i poza nim1. Jakie czynniki wpływają na to, że jemy więcej niż zaplanowaliśmy, a jakie ograniczają spożycie niezdrowej żywności?
Otyłość można już śmiało nazwać epidemią, która dotyczy nie tylko Stanów Zjednoczonych, ale jest coraz większym problemem w krajach Unii Europejskiej. Według badania EHIS w Polsce w 2014 roku 46% kobiet i 62% mężczyzn borykało się z nadmierną masą ciała16. Najbardziej martwi jednak przyspieszający wzrost nadmiernej masy ciała wśród nastolatków – wartość ta wzrosła z 16,8% w roku szkolnym 2012/2013 do 22% w roku 2015/201617. Głównym tego powodem są nieprawidłowości w diecie i nadmierna podaż energii z pożywieniem w stosunku do wydatków energetycznych. Warto jednak sprawdzić drugą stronę medalu – jak zmieniło się całkowite zapotrzebowanie energetyczne w odpowiedzi na postęp cywilizacyjny i technologiczny oraz jak sobie z tym (nie)radzi ludzki organizm.
DIETETYKA SPORTOWA
Otyłość można już śmiało nazwać epidemią, która dotyczy nie tylko Stanów Zjednoczonych, ale jest coraz większym problemem w krajach Unii Europejskiej. Według badania EHIS w Polsce w 2014 roku 46% kobiet i 62% mężczyzn borykało się z nadmierną masą ciała16. Najbardziej martwi jednak przyspieszający wzrost nadmiernej masy ciała wśród nastolatków – wartość ta wzrosła z 16,8% w roku szkolnym 2012/2013 do 22% w roku 2015/201617. Głównym tego powodem są nieprawidłowości w diecie i nadmierna podaż energii z pożywieniem w stosunku do wydatków energetycznych. Warto jednak sprawdzić drugą stronę medalu – jak zmieniło się całkowite zapotrzebowanie energetyczne w odpowiedzi na postęp cywilizacyjny i technologiczny oraz jak sobie z tym (nie)radzi ludzki organizm.
Suplementy diety wśród sportowców nieustannie budzą emocje. W niektórych dyscyplinach nawet 99% osób z nich korzysta1. Jedną z grup suplementów, które w ostatnim czasie zdają się zyskiwać na popularności wśród polskich sportowców, są adaptogeny.
DIETETYKA SPORTOWA
Suplementy diety wśród sportowców nieustannie budzą emocje. W niektórych dyscyplinach nawet 99% osób z nich korzysta1. Jedną z grup suplementów, które w ostatnim czasie zdają się zyskiwać na popularności wśród polskich sportowców, są adaptogeny.
Prace przeglądowe sugerują, że dysbioza jelitowa (zaburzenia w składzie ilościowym i jakościowym mikrobioty jelitowej) może przyczyniać się do rozwoju kolki jelitowej, martwiczego zapalenia jelit noworodków (ang. Necrotizing Enterocolitis, NEC), alergii pokarmowych czy atopowego zapalenia skóry (AZS).
DIETETYKA DZIECIĘCA
Prace przeglądowe sugerują, że dysbioza jelitowa (zaburzenia w składzie ilościowym i jakościowym mikrobioty jelitowej) może przyczyniać się do rozwoju kolki jelitowej, martwiczego zapalenia jelit noworodków (ang. Necrotizing Enterocolitis, NEC), alergii pokarmowych czy atopowego zapalenia skóry (AZS).
Prawidłowe żywienie dzieci stanowi fundamentalny czynnik w prawidłowym rozwoju dziecka. Niezmiernie istotne jest prawidłowe zbilansowanie całodziennego jadłospisu. Jak więc prawidłowo zbilansować jadłospis dziecka w wieku 13–36 miesięcy?
DIETETYKA DZIECIĘCA
Prawidłowe żywienie dzieci stanowi fundamentalny czynnik w prawidłowym rozwoju dziecka. Niezmiernie istotne jest prawidłowe zbilansowanie całodziennego jadłospisu. Jak więc prawidłowo zbilansować jadłospis dziecka w wieku 13–36 miesięcy?
W codziennej praktyce spotykamy się często z mitem słabych zębów, a jego początków możemy szukać u podstaw świadomości rodziców, również w kwestii żywienia. Niestety, mimo łatwości dostępu do informacji oraz wiedzy w zakresie profilaktyki próchnicy, w dalszym ciągu jako stomatolodzy obserwujemy bardzo wysoki wskaźnik występowania próchnicy u najmłodszych.
DIETETYKA DZIECIĘCA
W codziennej praktyce spotykamy się często z mitem słabych zębów, a jego początków możemy szukać u podstaw świadomości rodziców, również w kwestii żywienia. Niestety, mimo łatwości dostępu do informacji oraz wiedzy w zakresie profilaktyki próchnicy, w dalszym ciągu jako stomatolodzy obserwujemy bardzo wysoki wskaźnik występowania próchnicy u najmłodszych.
Zdecydowana większość osób dotkniętych autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy typu Hashimoto leczona jest substytucyjnie, co oznacza farmakologiczne uzupełnienie niedoborowych hormonów tarczycy.
Z GABINETU DIETETYKA
Zdecydowana większość osób dotkniętych autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy typu Hashimoto leczona jest substytucyjnie, co oznacza farmakologiczne uzupełnienie niedoborowych hormonów tarczycy.
Z GABINETU DIETETYKA
tekst otwartyW endokrynologii wyróżnia się dwie najważniejsze jednostki chorobowe związane z zaburzeniami wydzielania kortyzolu – chorobę Addisona i zespół Cushinga. Jednak badania pokazują, że zaburzenia wydzielania kortyzolu mogą również współistnieć z takimi chorobami, jak: otyłość, zespół metaboliczny, cukrzyca typu 2, zaburzenia depresyjne czy choroby z autoagresji. W pierwszej części artykułu dotyczącej zaburzeń wydzielania kortyzolu zostanie przedstawiony jego związek z patologiami oraz metody oznaczania jego stężenia w organizmie.
Z GABINETU DIETETYKA
W endokrynologii wyróżnia się dwie najważniejsze jednostki chorobowe związane z zaburzeniami wydzielania kortyzolu – chorobę Addisona i zespół Cushinga. Jednak badania pokazują, że zaburzenia wydzielania kortyzolu mogą również współistnieć z takimi chorobami, jak: otyłość, zespół metaboliczny, cukrzyca typu 2, zaburzenia depresyjne czy choroby z autoagresji. W pierwszej części artykułu dotyczącej zaburzeń wydzielania kortyzolu zostanie przedstawiony jego związek z patologiami oraz metody oznaczania jego stężenia w organizmie.
Z GABINETU DIETETYKA
tekst otwartySen jest niezbędnym elementem egzystencji człowieka – śpiąc, spędzamy średnio jedną trzecią życia. Współcześnie obserwuje się wiele zaburzeń dotyczących snu. Jednym z nich jest właśnie bezsenność, która dotyczy od 5 do 15% ludzi, a sama bezsenność stanowi przewlekłe schorzenie wśród 31 do 75% pacjentów.
Z GABINETU DIETETYKA
Sen jest niezbędnym elementem egzystencji człowieka – śpiąc, spędzamy średnio jedną trzecią życia. Współcześnie obserwuje się wiele zaburzeń dotyczących snu. Jednym z nich jest właśnie bezsenność, która dotyczy od 5 do 15% ludzi, a sama bezsenność stanowi przewlekłe schorzenie wśród 31 do 75% pacjentów.
Funkcjonowanie bez tarczycy jest możliwe, o ile zadba się o właściwie dobraną dla pacjenta farmakoterapię i odpowiednią dla jego stanu zdrowia dietę. Po zabiegu pacjent najczęściej otrzymuje od lekarza szczegółowe zalecenia dotyczące sposobu suplementacji hormonów tarczycy, co ma naśladować w organizmie działanie wyciętego narządu. Wskazówki dotyczące diety po zabiegu często ograniczają się do podstawowych informacji, dlatego zadaniem dietetyka jest dobre wyedukowanie pacjenta w kwestii tego, na jakie składniki w diecie powinien zwrócić szczególną uwagę oraz zadbać o to by nie dochodziło do interakcji lek – żywność.
Z GABINETU DIETETYKA
Funkcjonowanie bez tarczycy jest możliwe, o ile zadba się o właściwie dobraną dla pacjenta farmakoterapię i odpowiednią dla jego stanu zdrowia dietę. Po zabiegu pacjent najczęściej otrzymuje od lekarza szczegółowe zalecenia dotyczące sposobu suplementacji hormonów tarczycy, co ma naśladować w organizmie działanie wyciętego narządu. Wskazówki dotyczące diety po zabiegu często ograniczają się do podstawowych informacji, dlatego zadaniem dietetyka jest dobre wyedukowanie pacjenta w kwestii tego, na jakie składniki w diecie powinien zwrócić szczególną uwagę oraz zadbać o to by nie dochodziło do interakcji lek – żywność.
Zespół policystycznych jajników (PCOS, Polycistic Ovary Syndrome) jest jedną z najczęściej diagnozowanych endokrynopatii u ok. 4–6% kobiet w wieku rozrodczym. Cechuje się: zaburzeniami miesiączkowania (rzadkie miesiączki lub ich brak), hiperandrogenizmem, a często także niepłodnością1. Określany jest jako przyczyna niepłodności u 75% kobiet z zaburzeniami owulacji2.
Z GABINETU DIETETYKA
Zespół policystycznych jajników (PCOS, Polycistic Ovary Syndrome) jest jedną z najczęściej diagnozowanych endokrynopatii u ok. 4–6% kobiet w wieku rozrodczym. Cechuje się: zaburzeniami miesiączkowania (rzadkie miesiączki lub ich brak), hiperandrogenizmem, a często także niepłodnością1. Określany jest jako przyczyna niepłodności u 75% kobiet z zaburzeniami owulacji2.
Z GABINETU DIETETYKA
tekst otwartySzybki rozwój technologii wytwarzania plastikowych opakowań artykułów spożywczych, a także szerokie stosowanie różnego typu polimerów w innych wyrobach wzbudza zainteresowanie związkami używanymi lub powstającymi w trakcie ich produkcji. Do związków tych zalicza się bisfenol A (BPA), który wykorzystywany jest przy utwardzaniu tworzyw sztucznych. Wiele badań wskazuje na jego szkodliwy wpływ zarówno na organizm ludzki, jak i zwierzęcy. W pracy przedstawiono najnowsze poglądy dotyczące związku pomiędzy bisfenolem A a zdrowiem.
Z GABINETU DIETETYKA
Szybki rozwój technologii wytwarzania plastikowych opakowań artykułów spożywczych, a także szerokie stosowanie różnego typu polimerów w innych wyrobach wzbudza zainteresowanie związkami używanymi lub powstającymi w trakcie ich produkcji. Do związków tych zalicza się bisfenol A (BPA), który wykorzystywany jest przy utwardzaniu tworzyw sztucznych. Wiele badań wskazuje na jego szkodliwy wpływ zarówno na organizm ludzki, jak i zwierzęcy. W pracy przedstawiono najnowsze poglądy dotyczące związku pomiędzy bisfenolem A a zdrowiem.
Mięso zwierząt hodowlanych i dzikich jest dla wielu osób istotnym elementem codziennej diety. Mimo że nie jest ono niezbędne w naszych jadłospisach dla utrzymania właściwego zdrowia, to niezaprzeczalnie jest źródłem wysokowartościowego białka, niektórych witamin i składników mineralnych. Ponadto mięso dla wielu ludzi jest również atrakcyjnym sensorycznie dodatkiem do wielu potraw.
NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI
Mięso zwierząt hodowlanych i dzikich jest dla wielu osób istotnym elementem codziennej diety. Mimo że nie jest ono niezbędne w naszych jadłospisach dla utrzymania właściwego zdrowia, to niezaprzeczalnie jest źródłem wysokowartościowego białka, niektórych witamin i składników mineralnych. Ponadto mięso dla wielu ludzi jest również atrakcyjnym sensorycznie dodatkiem do wielu potraw.
Rozpoznanie choroby Alzheimera (z ang. Alzheimer’s Disease, AD) zwykle wzbudza u chorego i jego bliskich głęboki niepokój. Chaos informacyjny, błędne przekonania i uprzedzenia generują u pacjentów reakcje lękowe oraz wpływają na podejmowanie rozmaitych działań mających na celu zachowanie zdrowia i spowolnienie rozwoju choroby.
ŻYWIENIE OSÓB STARSZYCH
Rozpoznanie choroby Alzheimera (z ang. Alzheimer’s Disease, AD) zwykle wzbudza u chorego i jego bliskich głęboki niepokój. Chaos informacyjny, błędne przekonania i uprzedzenia generują u pacjentów reakcje lękowe oraz wpływają na podejmowanie rozmaitych działań mających na celu zachowanie zdrowia i spowolnienie rozwoju choroby.
W 1967 roku zawód “dietetyk” został wpisany do International Standard Classifi cation of Occupations (ISCO). Określono wówczas, iż jest to osoba planująca i nadzorująca przygotowanie diet leczniczych dla osób indywidualnych i grup ludności w szpitalach i zakładach żywienia zbiorowego, a także nadzorująca wybór i sposób przygotowania żywności i potraw oraz uczestnicząca w programach żywieniowych, a także biorąca udział w edukacji społeczeństwa.
PRAWO
W 1967 roku zawód “dietetyk” został wpisany do International Standard Classifi cation of Occupations (ISCO). Określono wówczas, iż jest to osoba planująca i nadzorująca przygotowanie diet leczniczych dla osób indywidualnych i grup ludności w szpitalach i zakładach żywienia zbiorowego, a także nadzorująca wybór i sposób przygotowania żywności i potraw oraz uczestnicząca w programach żywieniowych, a także biorąca udział w edukacji społeczeństwa.