menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add login

Współczesna Dietetyka | 36/2021

Jak za pomocą zmian w diecie możemy wpływać na środowisko i ochronę naszej planety? Statystyki pokazują, że w Europie konsumpcja żywności odpowiada za około 30% całkowitej emisji gazów cieplarnianych. Jak to zmienić? Odpowiedź nasuwa się sama: wiedząc, że z kolei za około 50% powstawania gazów cieplarnianych, biorąc pod uwagę całość ich emisji z sektora żywności, odpowiada mięso. Typowa dieta „mięsożerców” wymaga 17 razy więcej ziemi, 14 razy więcej wody i 10 razy więcej energii niż wegetariańska. Rozpowszechnianie stosowania diety roślinnej to jedno z rozwiązań na spowolnienie zmian klimatu, na co wskazuje raport „Global Warming of 1.5ºC” jako podsumowanie prac IPCC, opublikowany przez ONZ. Model talerza żywienia planetarnego, założenia diety planetarnej, odpowiedź na pytanie, jaką rolę w poprawie jakości klimatu może mieć dietetyk oraz ciekawe fakty o diecie roślinnej i jej wpływie na zdrowie oraz środowisko – przedstawia dietetyk Oliwia Pietrasińska w temacie numeru „Dieta planetarna dietą przyszłości”.

W bieżącym wydaniu w dziale „Psychodietetyka” pokazujemy kolejne metody, które jako dietetycy możemy stosować w swoim gabinecie, aby lepiej zrozumieć pacjenta oraz skutecznie mu pomóc. Zachęcam do zapoznania się z artykułem „O spotkaniu dwóch ekspertów – TSR w pracy dietetyka”.

Z uwagi na duże zainteresowanie tematyką zaburzeń pracy przewodu pokarmowego, w tym wydaniu piszemy również o SIBO. Przyczyny, objawy, diagnostykę i sposoby radzenia sobie z SIBO opisuje dr n med. Magdalena Cubała-Kucharska.

Ponadto polecam tekst dr n. med. Justyny Jessy, autorki książki „Autyzm i dieta – co jako rodzic powinieneś wiedzieć”, w którym przyglądamy się temu, co mówi nauka na temat zasadności stosowania różnych diet w ASD i ich skuteczności. Zajrzyjcie więc do artykułu „Dieta dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – czy jest potrzebna?”

Zachęcam do lektury.

redaktor prowadząca

Sylwia Leszczyńska



Article image

Wpływ probiotyków na zdrowie kobiety ciężarnej i prawidłowy rozwój dziecka

mgr Joanna Walasek

W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian anatomicznych, metabolicznych, jak również fizjologicznych w organizmie kobiety. Ma to na celu zapewnienie rozwijającemu się płodowi odpowiednich warunków do prawidłowego wzrastania, a także przygotowanie organizmu przyszłej matki do porodu. Wraz z postępującymi zmianami w ciele kobiety dochodzi także do modyfikacji mikrobiomu w obrębie przewodu pokarmowego i dróg rodnych ciężarnej. Dbanie w tym czasie o odpowiednią, zbilansowaną dietę, a także stosowanie probiotyków mogą mieć istotny wpływ na modyfikację mikrobioty jelit ciężarnej.

czytaj dalej

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

Wpływ probiotyków na zdrowie kobiety ciężarnej i prawidłowy rozwój dziecka

mgr Joanna Walasek

Article image

W okresie ciąży dochodzi do wielu zmian anatomicznych, metabolicznych, jak również fizjologicznych w organizmie kobiety. Ma to na celu zapewnienie rozwijającemu się płodowi odpowiednich warunków do prawidłowego wzrastania, a także przygotowanie organizmu przyszłej matki do porodu. Wraz z postępującymi zmianami w ciele kobiety dochodzi także do modyfikacji mikrobiomu w obrębie przewodu pokarmowego i dróg rodnych ciężarnej. Dbanie w tym czasie o odpowiednią, zbilansowaną dietę, a także stosowanie probiotyków mogą mieć istotny wpływ na modyfikację mikrobioty jelit ciężarnej.

Czytam więcej
Article image

Dieta planetarna dietą przyszłości?

Oliwia Pietrasińska

Obecnie jednym z głównych problemów współczesnego świata są zmiany klimatyczne. W związku z tym coraz więcej osób zadaje sobie pytanie – czy codzienne wybory żywieniowe mają znaczenie i mogą wspomóc ochronę naszej planety? Odpowiedź jest jedna i oczywista – tak! Ograniczenie konsumpcji produktów odzwierzęcych na rzecz roślinnych może być bardzo korzystne dla środowiska i jednocześnie minimalizować niekorzystne zmiany klimatyczne.

czytaj dalej

TEMAT NUMERU

Dieta planetarna dietą przyszłości?

Oliwia Pietrasińska

Article image

Obecnie jednym z głównych problemów współczesnego świata są zmiany klimatyczne. W związku z tym coraz więcej osób zadaje sobie pytanie – czy codzienne wybory żywieniowe mają znaczenie i mogą wspomóc ochronę naszej planety? Odpowiedź jest jedna i oczywista – tak! Ograniczenie konsumpcji produktów odzwierzęcych na rzecz roślinnych może być bardzo korzystne dla środowiska i jednocześnie minimalizować niekorzystne zmiany klimatyczne.

Czytam więcej
Article image

Dieta dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – czy jest potrzebna?

dr n. med. Justyna Jessa

Spektrum autyzmu (ASD – ang. autism spectrum disorder) to grupa coraz częściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych. Dzieci z ASD mają trudności z mową, interakcjami społecznymi oraz deficyty wyobraźni1. Autyzm nie jest chorobą, a więc nie leczy się go. Jedyną skuteczną interwencją jest terapia psychologiczna. Dodatkowymi terapiami, na które decydują się rodzice dzieci w spektrum autyzmu jest modyfikacja diety. Dlaczego jest tak istotna?

czytaj dalej

DIETETYKA DZIECIĘCA

Dieta dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – czy jest potrzebna?

dr n. med. Justyna Jessa

Article image

Spektrum autyzmu (ASD – ang. autism spectrum disorder) to grupa coraz częściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych. Dzieci z ASD mają trudności z mową, interakcjami społecznymi oraz deficyty wyobraźni1. Autyzm nie jest chorobą, a więc nie leczy się go. Jedyną skuteczną interwencją jest terapia psychologiczna. Dodatkowymi terapiami, na które decydują się rodzice dzieci w spektrum autyzmu jest modyfikacja diety. Dlaczego jest tak istotna?

Czytam więcej
Article image

Olej rzepakowy jako element diety a otyłość i określone parametry zdrowotne

mgr Paulina Chrzan

Olej rzepakowy jest jednym z najczęściej wykorzystywanych tłuszczów wśród populacji polskiej. Dodatkowo jest to produkt masowo produkowany w naszym kraju. Od dawna zastanawiano się nad tym, czy jest on korzystniejszy, a może mniej korzystny dla zdrowia od popularyzowanych tłuszczów, tj. oliwa z oliwek czy olej z amarantusa? Wiadomo, iż nadaje się zarówno do spożycia na surowo, jak i do smażenia. Oczywiście dawne procesy produkcji wiązały się ze znacznym ograniczeniem zawartości komponentów w finalnym produkcie, jednak postęp technologiczny pozwala obecnie na otrzymywanie wysokiej jakości produktu z bardzo dobrym składem. Idealnie nadaje się jako dodatek do ciast, dzięki czemu są one bardziej puszyste i wilgotne. Jak jako element diety wpływa na zdrowie i przede wszystkim jak oddziałuje na pacjentów z otyłością?

czytaj dalej

LECZENIE NADWAGI I OTYŁOŚCI

Olej rzepakowy jako element diety a otyłość i określone parametry zdrowotne

mgr Paulina Chrzan

Article image

Olej rzepakowy jest jednym z najczęściej wykorzystywanych tłuszczów wśród populacji polskiej. Dodatkowo jest to produkt masowo produkowany w naszym kraju. Od dawna zastanawiano się nad tym, czy jest on korzystniejszy, a może mniej korzystny dla zdrowia od popularyzowanych tłuszczów, tj. oliwa z oliwek czy olej z amarantusa? Wiadomo, iż nadaje się zarówno do spożycia na surowo, jak i do smażenia. Oczywiście dawne procesy produkcji wiązały się ze znacznym ograniczeniem zawartości komponentów w finalnym produkcie, jednak postęp technologiczny pozwala obecnie na otrzymywanie wysokiej jakości produktu z bardzo dobrym składem. Idealnie nadaje się jako dodatek do ciast, dzięki czemu są one bardziej puszyste i wilgotne. Jak jako element diety wpływa na zdrowie i przede wszystkim jak oddziałuje na pacjentów z otyłością?

Czytam więcej
Article image

Dieta podczas wyjazdów – jak zachować potrzebną równowagę

Julia Bober

Okres wakacyjny dla wielu pacjentów kojarzy się ze zmianą o sto osiemdziesiąt stopni codziennych nawyków żywieniowych. Ze zbilansowanej, zdrowej diety, aktywnego stylu życia i dbania o prawidłowe nawodnienie zdarza się, że wchodzą na kilka tygodni w okres braku jakiejkolwiek kontroli nad swoim codziennym odżywianiem. Nadmierna kontrola nie jest właściwa w żadnym obszarze troski o swoje zdrowie, jednak całościowa zmiana codziennych przyzwyczajeń może wpłynąć na wahania masy ciała i spadek samopoczucia pacjentów podczas wyjazdu, ale i po jego zakończeniu.

czytaj dalej
tekst otwarty

Z GABINETU DIETETYKA

Dieta podczas wyjazdów – jak zachować potrzebną równowagę

Julia Bober

Article image

Okres wakacyjny dla wielu pacjentów kojarzy się ze zmianą o sto osiemdziesiąt stopni codziennych nawyków żywieniowych. Ze zbilansowanej, zdrowej diety, aktywnego stylu życia i dbania o prawidłowe nawodnienie zdarza się, że wchodzą na kilka tygodni w okres braku jakiejkolwiek kontroli nad swoim codziennym odżywianiem. Nadmierna kontrola nie jest właściwa w żadnym obszarze troski o swoje zdrowie, jednak całościowa zmiana codziennych przyzwyczajeń może wpłynąć na wahania masy ciała i spadek samopoczucia pacjentów podczas wyjazdu, ale i po jego zakończeniu.

Czytam więcej
Article image

Zastosowanie kwasu masłowego w wybranych jednostkach chorobowych

mgr Joanna Walasek

Kwas masłowy zaliczany jest obok kwasu octowego i propanowego do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (ang. Short Chain Fatty Acids – SCFAs). Związki te stanowią produkt beztlenowej fermentacji bakteryjnej węglowodanów nieulegających rozkładowi enzymatycznemu w przewodzie pokarmowym. W ciągu doby ilość produkowanych SCFAs w jelicie grubym mieści się w granicach 300–400 mmol.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Zastosowanie kwasu masłowego w wybranych jednostkach chorobowych

mgr Joanna Walasek

Article image

Kwas masłowy zaliczany jest obok kwasu octowego i propanowego do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (ang. Short Chain Fatty Acids – SCFAs). Związki te stanowią produkt beztlenowej fermentacji bakteryjnej węglowodanów nieulegających rozkładowi enzymatycznemu w przewodzie pokarmowym. W ciągu doby ilość produkowanych SCFAs w jelicie grubym mieści się w granicach 300–400 mmol.

Czytam więcej
Article image

Znaczenie białka w codziennej diecie

Małgorzata Goc

Niezwykle istotnym makroskładnikiem w diecie człowieka są białka. To najważniejszy składnik budulcowy żywych organizmów, zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych. Na świecie, szczególnie w krajach wschodnich i afrykańskich wciąż występuje problem niedożywienia białkowego, które prowadzi do wyniszczenia organizmu. Białka stanowią źródło energii dla organizmu, gdy wykorzystane zostaną źródła węglowodanów i tłuszczów1. Dostarczają azotu oraz aminokwasów niezbędnych do przeprowadzania procesów metabolicznych1,2. W ramach zadań realizowanych w Narodowym Programie Zdrowia Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH opracował nowe „Zalecenia zdrowego żywienia”. Na zeszłorocznym V Kongresie Żywieniowym, gdzie zostały one przedstawione, temat białka w diecie był poruszany w kontekście diet roślinnych oraz zachowania równowagi między spożyciem białka roślinnego i zwierzęcego. Ma to znaczenie dla zdrowia człowieka, ale także dla środowiska.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Znaczenie białka w codziennej diecie

Małgorzata Goc

Article image

Niezwykle istotnym makroskładnikiem w diecie człowieka są białka. To najważniejszy składnik budulcowy żywych organizmów, zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych. Na świecie, szczególnie w krajach wschodnich i afrykańskich wciąż występuje problem niedożywienia białkowego, które prowadzi do wyniszczenia organizmu. Białka stanowią źródło energii dla organizmu, gdy wykorzystane zostaną źródła węglowodanów i tłuszczów1. Dostarczają azotu oraz aminokwasów niezbędnych do przeprowadzania procesów metabolicznych1,2. W ramach zadań realizowanych w Narodowym Programie Zdrowia Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH opracował nowe „Zalecenia zdrowego żywienia”. Na zeszłorocznym V Kongresie Żywieniowym, gdzie zostały one przedstawione, temat białka w diecie był poruszany w kontekście diet roślinnych oraz zachowania równowagi między spożyciem białka roślinnego i zwierzęcego. Ma to znaczenie dla zdrowia człowieka, ale także dla środowiska.

Czytam więcej
Article image

Jod jako istotny mikroelement w organizmie

Paulina Jeleniewicz-Karpierz

Jod to niezwykle istotny mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W środowisku naturalnym jest szeroko rozpowszechnionym pierwiastkiem, jednak jego rozmieszczenie na ziemi jest dość nierównomierne. W wielu regionach ze względu na liczne zlodowacenia, powodzie i erozje doszło do jego zubożenia w glebach powierzchniowych. 75% źródła atmosferycznego jodu powstaje w wyniku uwalniania nieorganicznego jodu oceanicznego. Jony jodkowe utleniając się do jodu pierwiastkowego ulatniają się do atmosfery skąd wracają wraz z deszczem do gleby. Pomimo to obieg jodu w wielu regionach jest niepełny i powolny, co prowadzi do ubytku jodu w glebie, roślinności uprawianej na tych terenach i wodzie pitnej, w konsekwencji przyczynia się do niezwykle groźnego dla populacji niedoboru jodu1.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Jod jako istotny mikroelement w organizmie

Paulina Jeleniewicz-Karpierz

Article image

Jod to niezwykle istotny mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W środowisku naturalnym jest szeroko rozpowszechnionym pierwiastkiem, jednak jego rozmieszczenie na ziemi jest dość nierównomierne. W wielu regionach ze względu na liczne zlodowacenia, powodzie i erozje doszło do jego zubożenia w glebach powierzchniowych. 75% źródła atmosferycznego jodu powstaje w wyniku uwalniania nieorganicznego jodu oceanicznego. Jony jodkowe utleniając się do jodu pierwiastkowego ulatniają się do atmosfery skąd wracają wraz z deszczem do gleby. Pomimo to obieg jodu w wielu regionach jest niepełny i powolny, co prowadzi do ubytku jodu w glebie, roślinności uprawianej na tych terenach i wodzie pitnej, w konsekwencji przyczynia się do niezwykle groźnego dla populacji niedoboru jodu1.

Czytam więcej
Article image

SIBO – przyczyny, objawy, diagnostyka i postępowanie dietetyczne

dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska

Bakterie jelitowe odgrywają dużą rolę w naszym organizmie. Można nawet powiedzieć, że wpływają na większość funkcji organizmu. Jelita są uznawane za nasz drugi mózg, ponieważ bakterie jelitowe mogą produkować neuroprzekaźniki i wpływać na układ nerwowy. Brak równowagi w jelitach może prowadzić do takich objawów, jak: zaburzenia odporności, zmęczenie, zmiany hormonalne czy nawet problemy z pamięcią i koncentracją. Taki brak równowagi bardzo często spowodowany jest przez zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, czyli SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth)1.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

SIBO – przyczyny, objawy, diagnostyka i postępowanie dietetyczne

dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska

Article image

Bakterie jelitowe odgrywają dużą rolę w naszym organizmie. Można nawet powiedzieć, że wpływają na większość funkcji organizmu. Jelita są uznawane za nasz drugi mózg, ponieważ bakterie jelitowe mogą produkować neuroprzekaźniki i wpływać na układ nerwowy. Brak równowagi w jelitach może prowadzić do takich objawów, jak: zaburzenia odporności, zmęczenie, zmiany hormonalne czy nawet problemy z pamięcią i koncentracją. Taki brak równowagi bardzo często spowodowany jest przez zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, czyli SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth)1.

Czytam więcej
Article image

Nowe wytyczne PTD 2021. Najważniejsze zmiany, w tym w obrębie dietetyki

Ewa Grabani

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) co roku (począwszy od 2005 roku) publikuje aktualne zalecenia kliniczne związane z postępowaniem u chorych na cukrzycę. Jest to wynik współpracy wielu specjalistów z zakresu wielu dyscyplin klinicznych. Coroczne nowe zalecenia mają sprzyjać optymalizowaniu zapobiegania, diagnostyki oraz leczenia cukrzycy, a także jej powikłań. Jakie najważniejsze zostały opublikowane w najnowszych zaleceniach PTD 2021?

czytaj dalej

DIETA W CUKRZYCY

Nowe wytyczne PTD 2021. Najważniejsze zmiany, w tym w obrębie dietetyki

Ewa Grabani

Article image

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) co roku (począwszy od 2005 roku) publikuje aktualne zalecenia kliniczne związane z postępowaniem u chorych na cukrzycę. Jest to wynik współpracy wielu specjalistów z zakresu wielu dyscyplin klinicznych. Coroczne nowe zalecenia mają sprzyjać optymalizowaniu zapobiegania, diagnostyki oraz leczenia cukrzycy, a także jej powikłań. Jakie najważniejsze zostały opublikowane w najnowszych zaleceniach PTD 2021?

Czytam więcej
Article image

Żywienie chorych na nowotwory trzustki

dr n. med. Magdalena Jodkiewicz, dr n. med. i n. o zdr. Agnieszka Surwiłło-Snarska

Nowotwory trzustki w Polsce stanowią 2,2% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 2,4% u kobiet. Gruczołowy rak brodawki Vatera występuje rzadziej i stanowi około 0,2% nowotworów przewodu pokarmowego i 7% nowotworów okolicy okołobrodawkowej. Ryzyko zachorowania na raka trzustki jest większe u mężczyzn i rośnie z wiekiem1.

czytaj dalej

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

Żywienie chorych na nowotwory trzustki

dr n. med. Magdalena Jodkiewicz, dr n. med. i n. o zdr. Agnieszka Surwiłło-Snarska

Article image

Nowotwory trzustki w Polsce stanowią 2,2% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 2,4% u kobiet. Gruczołowy rak brodawki Vatera występuje rzadziej i stanowi około 0,2% nowotworów przewodu pokarmowego i 7% nowotworów okolicy okołobrodawkowej. Ryzyko zachorowania na raka trzustki jest większe u mężczyzn i rośnie z wiekiem1.

Czytam więcej
Article image

Artykuł Redakcyjny

tekst otwarty

Nieprzyzwoicie zdrowe słodkości

Redakcja

Książka Anny Reguły (@niekoniecznie_dietetycznie) oraz Kingi Syposz to smakowita propozycja dla wszystkich miłośników słodyczy, nie tylko dla tych, którzy szukają przepisów w wersji fit. Autorki pokazują bowiem, że zdrowsze ciasta i desery nie muszą, a wręcz nie powinny kojarzyć się nam z wyrzeczeniami i rezygnacją z dobrego smaku oraz prawdziwej przyjemności.

czytaj dalej
tekst otwarty

Artykuł Redakcyjny

Nieprzyzwoicie zdrowe słodkości

Redakcja

Article image

Książka Anny Reguły (@niekoniecznie_dietetycznie) oraz Kingi Syposz to smakowita propozycja dla wszystkich miłośników słodyczy, nie tylko dla tych, którzy szukają przepisów w wersji fit. Autorki pokazują bowiem, że zdrowsze ciasta i desery nie muszą, a wręcz nie powinny kojarzyć się nam z wyrzeczeniami i rezygnacją z dobrego smaku oraz prawdziwej przyjemności.

Czytam więcej

Nadzór merytoryczny

REDAKTOR PROWADZĄCA

dr n. med. Aneta Kościołek

REDAKTOR NACZELNA

Anna Gadzińska-Kryjak


Wszystkie wydania


Czytaj online

OKLADKA_WD nr 36_sierpien-1.png lub sprawdz ofertę