Niedawno na rynku pojawiła się nowa książka na temat diet roślinnych. „Wege dieta roślinna w praktyce” wydawnictwa PZWL autorstwa Iwony Kibil napisana pod redakcją naukową dr inż. Danuty Gajewskiej. Chociaż w księgarniach jest wiele dostępnych książek na temat diet wegetariańskich czy diety wegańskiej, to nadal jest to temat wart uzupełniania.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), to cichy zabójca, który dosięga corocznie około 15 tysięcy Polaków. Statystyki nie są obiecujące - chorych będzie coraz więcej, nie tylko z powodu wzrastającej liczby osób w podeszłym wieku. Do czynników ryzyka należą palenie tytoniu, ale również zanieczyszczenie powietrza. Co dziesiąta osoba powyżej 30 r. ż. choruje na POChP z czego dwa razy więcej mężczyzn niż kobiet. Niestety przypuszcza się, że około 1/3 przypadków pozostaje niezdiagnozowana. Choroba ta stanowi również obciążenie dla społeczeństwa, gdyż co roku 20 tys. rent inwalidzkich przyznaje się właśnie z jej powodu¹.

Kolejne badania dowodzą, że dieta wegetariańska była związana z mniejszym ryzykiem wystąpienia cukrzycy niezależnie od BMI. Tym razem badaną grupą byli Tajowie. W badaniu prospektywnym zakwalifikowano 2918 osób niepalących, niepijących buddystów, niechorujących na cukrzycę, nowotwory oraz choroby układu krwionośnego.

Średnia długość życia osób z zespołem Downa (ZD) wydłużyła się wielokrotnie w związku z większą wiedzą o chorobie i lepszą opieką zdrowotną. W 1929 roku średnia długość życia wynosiła zaledwie 9 lat, w 1982 roku 35 lat, natomiast w 2002 roku średnia wieku przekroczyła 60 lat¹.

Otyłość u kobiet ciężarnych i planujących ciążę jest czynnikiem ryzyka wielu powikłań w trakcie jej trwania i wpływa na kształtowanie się organizmu dziecka. Tym razem naukowcy postanowili sprawdzić czy otyłość ma wpływ na gospodarkę żelazem zarówno u samej ciężarnej jak i u dziecka.

Podczas pierwszej konsultacji z pacjentem dietetyk ma bardzo wiele do zrobienia i stosunkowo mało czasu na realizację wszystkich zadań. Na jakich zagadnieniach się skupić, aby rozmowa była jak najbardziej efektywna i wartościowa dla pacjenta? W jaki sposób poprowadzić spotkanie, aby pacjent wrócił na kolejną konsultację?

Popularność biegania rośnie z roku na rok, dlatego w poprzednim numerze Współczesnej Dietetyki opisałem strategie żywieniowe rekomendowane dla osób rozpoczynających przygodę z bieganiem, a dzisiejszy tekst zostanie poświęcony biegaczom na średnio zaawansowanym i zaawansowanym poziomie. Z uwagi na duże obciążenia treningowe i spersonalizowany plan treningowy wydatek energetyczny biegaczy może być skrajnie różny na przestrzeni tygodni, a nawet dni. Kluczowym makroskładnikiem wydają się być węglowodany, którym poświęciłem w tekście najwięcej uwagi.

Zbyt niską podaż witaminy D uznaje się za czynnik ryzyka wielu chorób³. Uważa się też, że może negatywnie wpływać na wydolność sportowców oraz zwiększać ryzyko infekcji i kontuzji sportowych^4–7.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą tkanki łącznej. Dolegliwość ma charakter zapalny, przewlekły, o podłożu autoimmunologicznym, dotyka około 1% światowej populacji. Najczęściej występującą postacią u dzieci jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS). Stanowi ono najczęstszą artropatię zapalną wieku dziecięcego o nieznanej etiologii. Postać układowa (uMIZS) charakteryzuje się najcięższym przebiegiem klinicznym oraz ryzykiem najpoważniejszych powikłań. Żywienie w tej grupie pacjentów jest problematyczne ze względu na brak wytycznych, na których można by oprzeć zalecenia przeznaczone dla pacjentów.

Alergie pokarmowe – to temat, który bardzo często pojawia się przy okazji tematyki żywienia niemowląt i małych dzieci. Wiedza naukowa na ten temat jest nieustannie uzupełniana, a oferta rynkowa i dostępność produktów ułatwiających stosowanie diety eliminacyjnej jest coraz bogatsza. Ciągle jednak żywienie dziecka z alergiami pokarmowymi jest dużym wyzwaniem dla rodziców. Nawet w przypadku braku reakcji alergicznych obawa przed podawaniem dziecku potencjalnie alergizujących produktów jest bardzo duża. Jak postępować w przypadku żywienia niemowląt i małych dzieci w sytuacji podejrzenia lub stwierdzenia alergii pokarmowej? Czy produkty uważane za potencjalnie silne alergeny powinny być wprowadzane do diety niemowlęcia później lub w szczególny sposób?

Zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi szczególną wagę przypisuje się prewencji wystąpienia chorób metabolicznych, które u osób z zespołem Downa występują bardzo często. Metoda ich zapobiegania wiąże się m.in. z właściwym postępowaniem dietetycznym stosowanym już od okresu niemowlęcego.

Średnia długość życia wydłuża się. Raport UE z 2014 roku mówi, iż długość życia wzrosła z 65 lat w 1950 r. do 80 lat w 2010 r. Jednocześnie różne instytucje monitorujące częstość zachorowań na poszczególne choroby podają niepokojące dane dotyczące wzrostu zachorowalności na nowotwory, choroby układu krążenia. Obserwuje się też lawinowy wzrost osób z nadwagą/otyłością.

Kandydoza, inaczej drożdżyca, jest chorobą wywołaną przez drożdżopodobne grzyby z rodzaju Candida. Wśród 200 gatunków z tego rodzaju tylko 15 uznaje się za patogeny występujące u człowieka. Candida jest zdolna do wywołania infekcji powierzchownych skóry i błon śluzowych, ale również głębokich zakażeń.

Zgodnie z definicją „przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to często występująca choroba, której można zapobiegać i którą można skutecznie leczyć, charakteryzująca się utrzymującymi się objawami ze strony układu oddechowego i ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe, spowodowanym przez nieprawidłowości w drogach oddechowych i/lub w tkance śródmiąższowej, wywołane przez istotne narażenie na szkodliwe cząstki lub gazy”.

Zadaniem układu immunologicznego jest ochrona organizmu przed czynnikami zewnętrznymi. Funkcjonowanie mechanizmów odpornościowych uzależnione jest od wielu czynników, m.in. uwarunkowań genetycznych, wieku, kondycji zdrowotnej, stresu, a także diety. Jednym ze składników diety o udowodnionym wpływie na układ immunologiczny są kwasy tłuszczowe, które uczestniczą w regulacji odpowiedzi zapalnej organizmu.

Ze względu na dynamicznie rozwijający się rynek suplementów diety w Polsce oraz prawo wymagające jedynie informowania o składzie suplementów, rozpoczynamy cykl monografii tych produktów medycznych, z którymi mogą spotkać się dietetycy i osoby profesjonalnie zajmujące się żywieniem człowieka.

Wiele suplementów diety dostępnych na polskim rynku to produkty, które nie zostały fachowo przebadane, nie są dostępne informacje o ich skuteczności oraz możliwych skutkach ubocznych. Publikowane w niniejszej rubryce monografie, zawierać będą informacje pozwalające na zapoznanie się ze szczegółowymi danymi na temat produktu oraz jego właściwościami – uwzględniając możliwe obszary zastosowania lub ewentualne przeciwwskazania. Poza kompleksowym opisem produktu, publikujemy także komentarze osób – specjalistów, praktyków, którzy ocenią w jakim stopniu omawiany produkt może być przydatny w dietoterapii pacjenta i na jakie aspekty należy zwrócić szczególną uwagę chcąc go polecić pacjentom.

Zaburzenia gospodarki węglowodanowej – to w dzisiejszych czasach częsta przypadłość naszych pacjentów. W gabinecie dietetyka spotkamy nie tylko pacjentów z dobrze nam znaną cukrzycą, ale również pacjentów z innymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, takimi jak: nieprawidłowa tolerancja glukozy, nieprawidłowa glikemia na czczo, insulinooporność, hipoglikemia reaktywna. Jak pomóc naszym pacjentom w powyższych zaburzeniach? Czy istnieją jedne wspólne zalecenia dietetyczne?

Cukrzyca (DM, ang. Diabetes Mellitus) jest terminem ogólnym dla zakłóceń metabolizmu związanych z występowaniem hiperglikemii, a więc podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Choroba ta wiąże się ze spadkiem poziomu jakości życia oraz wzrostem ryzyka zachorowania na inne schorzenia. Cukrzycę dzieli się na kilka typów, przy czym głównie wyróżnia się typ 1 oraz typ 2. W DM1 dochodzi do uszkodzenia komórek beta trzustki, na skutek czego u pacjenta nie jest wydzielana insulina. W DM2 hormon ten jest wydzielany, jednak komórki organizmu tracą wrażliwość na jego działanie^{1, 2}.

Nazwa Colostrum¹ dla części pacjentów może wydawać się czymś zupełnie nieznanym. Okazuje się jednak, że jest to produkt, z którym większość miała lub ma do czynienia.

Pierwsze wzmianki o malinach wykorzystywanych przez człowieka pochodzą z zapisków datowanych na 300 lat p.n.e. Już od starożytności maliny doceniane były nie tylko za walory smakowe, ale także właściwości lecznicze. Wcześnie zauważono, że spożywanie malin działa napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie oraz wpływa korzystnie na regulację pracy układu pokarmowego. Prawdopodobnie to starożytni Rzymianie rozpowszechnili używanie malin jako lekarstwa. Owoce początkowo były zbierane z dziko rosnących krzaków, w XV wieku pojawiły się w przyklasztornych ogrodach, a dopiero trzy wieki później maliny zaczęto uprawiać na szeroką skalę. Odmiana rośliny oraz warunki środowiskowe w największym stopniu wpływają na zawartość składników bioaktywnych¹.

Starzenie się organizmu jest zjawiskiem nieodwracalnym, ale jego przebieg może być modyfikowany przez wiele czynników, takich jak: odżywianie, styl życia czy stres. Istnieje zależność pomiędzy sposobem żywienia a długością oraz jakością życia. W populacji osób starszych, często z chorobami przewlekłymi, najczęściej występującymi schorzeniami są choroby układu krążenia, stawów, kręgosłupa oraz wątroby. Innymi dolegliwościami, które równie często występują u osób starszych, są: zaparcia, wzdęcia, inne problemy żołądkowo-jelitowe oraz zaburzenia metaboliczne. Dodatkowymi czynnikami ryzyka ich wystąpienia jest nadwaga i otyłość. Podstawą we wsparciu leczenia tych wszystkich jednostek chorobowych oraz dolegliwości z nimi związanych jest dietoterapia¹.