Z chemicznego punktu widzenia kwasy tłuszczowe są to związki składające się z łańcucha węglowego o określonej ilości atomów węgla w łańcuchu i grupy lub grup karboksylowych. Ich podział może być różnoraki, a jego przedstawienie ułatwi zrozumienie dalszej części artykułu.
Kwasy tłuszczowe dzielimy następująco:
- W zależności od liczby atomów węgla w łańcuch węglowym:
- krótkołańcuchowe (C4–8),
- średniołańcuchowe (C10–C14),
- długołańcuchowe (C16–C24).
- W zależności od rodzaju i liczby wiązań podwójnych w cząsteczce:
- nasycone (wszystkie wiązania pojedyncze);
- nienasycone (przynajmniej jedno wiązanie podwójne):
- jednonienasycone,
- wielonienasycone.
- W zależności od pozycji pierwszego wiązania podwójnego:
- rodzina n-3 (omega-3, ω-3),
- rodzina n-6 (omega-6, ω-6),
- rodzina n-9 (omega-9, ω-9).
- W zależności od izomerii (geometrycznej i pozycyjnej):
- izomery cis;
- izomery trans:
- pochodzenia naturalnego,
- pochodzenia przemysłowego.
Jak wiadomo, kwasy tłuszczowe stanowią główne źródło tłuszczów, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju i utrzymania funkcji życiowych organizmu, w tym prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Dla przypomnienia, jeden gram tłuszczu dostarcza ok. 9 kcal energii, a 20–35% dziennego zapotrzebowania energetycznego u zdrowych dorosłych osób powinno pochodzić właśnie z tłuszczów1.
Kwasy tłuszczowe nasycone
Nasycone kwasy tłuszczowe syntetyzowane są w organizmie człowieka i ich dostarczanie z dietą nie wydaje się konieczne. Według najnowszych zaleceń ich spożycie wśród dorosłych powinno być tak niskie, jak to tylko możliwe. Należy przy tym jednak pamiętać, aby osiągnąć w diecie odpowiednią ilość tłuszczów (tj. 20–35% całkowitej dostarczonej energii).
Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe znajdują się głównie w tłuszczu mlecznym, zaś średniołańcuchowe – w oleju kokosowym (kwas laurynowy C12:0*, kwas mirystynowy C14:0). Z kolei długołańcuchowe kwasy tłuszczowe to najpowszechniej stosowany w społeczeństwie kwas palmitynowy (C16:0) znajdujący się w oleju palmowym, smalcu i tłuszczu wołowym oraz kwas stearynowy (C18:0), który spożywany jest wraz z masłem kakaowym czy tłuszczem wołowym1-3.
Zadaniem układu immunologicznego jest ochrona organizmu przed czynnikami zewnętrznymi. Funkcjonowanie mechanizmów odpornościowych uzależnione jest od wielu czynników, m.in. uwarunkowań genetycznych, wieku, kondycji zdrowotnej, stresu, a także diety. Jednym ze składników diety o udowodnionym wpływie na układ immunologiczny są kwasy tłuszczowe, które uczestniczą w regulacji odpowiedzi zapalnej organizmu.
Mikołaj Kamiński, Wojciech Marlicz
Ze względu na dynamicznie rozwijający się rynek suplementów diety w Polsce oraz prawo wymagające jedynie informowania o składzie suplementów, rozpoczynamy cykl monografii tych produktów medycznych, z którymi mogą spotkać się dietetycy i osoby profesjonalnie zajmujące się żywieniem człowieka.
Wiele suplementów diety dostępnych na polskim rynku to produkty, które nie zostały fachowo przebadane, nie są dostępne informacje o ich skuteczności oraz możliwych skutkach ubocznych. Publikowane w niniejszej rubryce monografie, zawierać będą informacje pozwalające na zapoznanie się ze szczegółowymi danymi na temat produktu oraz jego właściwościami – uwzględniając możliwe obszary zastosowania lub ewentualne przeciwwskazania. Poza kompleksowym opisem produktu, publikujemy także komentarze osób – specjalistów, praktyków, którzy ocenią w jakim stopniu omawiany produkt może być przydatny w dietoterapii pacjenta i na jakie aspekty należy zwrócić szczególną uwagę chcąc go polecić pacjentom.
czytaj dalej
Weronika Strugała
Kandydoza, inaczej drożdżyca, jest chorobą wywołaną przez drożdżopodobne grzyby z rodzaju Candida. Wśród 200 gatunków z tego rodzaju tylko 15 uznaje się za patogeny występujące u człowieka. Candida jest zdolna do wywołania infekcji powierzchownych skóry i błon śluzowych, ale również głębokich zakażeń.
czytaj dalej
Dominika Mękal, Anna Doboszyńska, prof. dr hab. n. med. Andrzej Deptała
Zgodnie z definicją „przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to często występująca choroba, której można zapobiegać i którą można skutecznie leczyć, charakteryzująca się utrzymującymi się objawami ze strony układu oddechowego i ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe, spowodowanym przez nieprawidłowości w drogach oddechowych i/lub w tkance śródmiąższowej, wywołane przez istotne narażenie na szkodliwe cząstki lub gazy”.
czytaj dalej
