menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Współczesna Dietetyka | 32/2020

Współcześnie mężczyźni produkują o połowę mniej plemników niż pokolenie przed nimi, co można przeczytać w wynikach dużej metaanalizy opublikowanej w „Human Reproduction Update”. Przez długi czas skupiano się głównie na badaniu zdrowia reprodukcyjnego kobiet. Tymczasem dzięki większej liczbie badań z udziałem mężczyzn prowadzonych przez ostatnie lata wiemy, że czynnik męski w porównywalnym stopniu do czynnika kobiecego odpowiada za liczbę przypadków niepłodności. Badanie nasienia jest podstawowym narzędziem diagnostycznym do oceny płodności męskiej. Czy te parametry możemy poprawić za pomocą interwencji dietetycznych? Dr n. o zdr. Anna Rudnicka w aktualnym wydaniu czasopisma przedstawia przegląd badań na ten temat. Dowiecie się Państwo, jakie elementy ze strony diety mogą mieć wpływ na parametry nasienia, np. stężenie plemników i ich całkowita liczba w ejakulacie. Co należy wiedzieć na temat niepłodności męskiej, aby pomóc pacjentom w gabinecie dietetycznym, współpracując ze specjalistami zaangażowanymi w leczenie niepłodności, jakie zachowania żywieniowe związane są z parametrami zdrowia reprodukcyjnego mężczyzn? Odpowiedź w tekście Rola diety w (nie)płodności mężczyzn. W dziale Ciąża, karmienie, płodność znajdziecie Państwo również ciekawy tekst o roli probiotyków dla kobiet w ciąży i ich potomstwa. Uzupełnieniem tematu roli mikrobioty i probiotykoterapii będzie artykuł o jej znaczeniu dla depresji i zespołu metabolicznego. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH w ramach zadań realizowanych w Narodowym Programie Zdrowia opracował nowe „Zalecenia zdrowego żywienia”, co zaprezentowano po raz pierwszy na podczas V Narodowego Kongresu Żywieniowego, który tym razem odbył się w formie online. Aktualne zalecenia i zmiany, tym razem „podane na talerzu”, opisujemy w niniejszym numerze.

 

 

Redaktor prowadząca

Sylwia Leszczyńska

okładka1-1.jpg


Article image

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

Rola probiotyków dla kobiet w ciąży i ich potomstwa

W trakcie trwania ciąży dochodzi do szeregu zmian w organizmie kobiety, w tym do zmian w mikroflorze przewodu pokarmowego i pochwy. Mogą one mieć wpływ na samopoczucie ciężarnej, a także na przebieg ciąży i zdrowie dziecka. Stosowanie probiotyków pozwala na modyfikację mikroflory jelitowej i w konsekwencji może zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej, nadmiernego przyrostu masy ciała i przedwczesnego porodu 3,12,36, a w połogu zmniejszyć zapadalność na lęk i depresję poporodową u kobiet 27. Ponadto interwencje wpływające na skład drobnoustrojów jelitowych ciężarnej mają wpływ na mikrobiotę nowonarodzonego dziecka 25.

czytaj dalej

CIĄŻA, KARMIENIE, PŁODNOŚĆ

Rola probiotyków dla kobiet w ciąży i ich potomstwa

Article image

W trakcie trwania ciąży dochodzi do szeregu zmian w organizmie kobiety, w tym do zmian w mikroflorze przewodu pokarmowego i pochwy. Mogą one mieć wpływ na samopoczucie ciężarnej, a także na przebieg ciąży i zdrowie dziecka. Stosowanie probiotyków pozwala na modyfikację mikroflory jelitowej i w konsekwencji może zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej, nadmiernego przyrostu masy ciała i przedwczesnego porodu 3,12,36, a w połogu zmniejszyć zapadalność na lęk i depresję poporodową u kobiet 27. Ponadto interwencje wpływające na skład drobnoustrojów jelitowych ciężarnej mają wpływ na mikrobiotę nowonarodzonego dziecka 25.

Czytam więcej
Article image

TEMAT NUMERU

Rola diety w (nie)płodności mężczyzn

dr n. o zdr. Anna Rudnicka

Planeta Ziemia bez dzieci – dla większości brzmi to jak koncept filmu science fiction. Ale czy na pewno nie ma się czym martwić? Niepłodność jest zjawiskiem, które według aktualnych danych dotyka około 15% par, które starają się o ciążę1. Ta liczba może wydawać się niewielka, ale kiedy przedstawimy to bardziej obrazowo, problem zaczyna nabierać znaczącej wagi: według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w latach 1990–2010 czterdzieści osiem i pół miliona par było niezdolnych do poczęcia dziecka. Gdyby każdej z nich udało się wydać na świat jedno dziecko, byłyby one w stanie zaludnić kraj wielkości Hiszpanii.

czytaj dalej

TEMAT NUMERU

Rola diety w (nie)płodności mężczyzn

dr n. o zdr. Anna Rudnicka

Article image

Planeta Ziemia bez dzieci – dla większości brzmi to jak koncept filmu science fiction. Ale czy na pewno nie ma się czym martwić? Niepłodność jest zjawiskiem, które według aktualnych danych dotyka około 15% par, które starają się o ciążę1. Ta liczba może wydawać się niewielka, ale kiedy przedstawimy to bardziej obrazowo, problem zaczyna nabierać znaczącej wagi: według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w latach 1990–2010 czterdzieści osiem i pół miliona par było niezdolnych do poczęcia dziecka. Gdyby każdej z nich udało się wydać na świat jedno dziecko, byłyby one w stanie zaludnić kraj wielkości Hiszpanii.

Czytam więcej

PUBLIKACJE BRANŻOWE

Soki w diecie – twarde dane, soczyste fakty, owocne wnioski

Dr hab. Dariusz Włodarek

Article image

Badania potwierdzają: już  1 szklanka soku dziennie (200 ml) znacząco poprawia jakość naszej diety. Soki mają też takie właściwości jak: wspieranie profilaktyki chorób cywilizacyjnych, pomaganie w regeneracji po wysiłku, pozytywne wpływanie na wyniki osiągane przez sportowców. Dowiedz się, co jeszcze odkryli naukowcy badający wpływ soków na zdrowie.

Czytam więcej
Article image

PSYCHODIETETYKA

Powiązania depresji i zespołu metabolicznego – rola mikrobioty i probiotykoterapii

dr n. med. Oliwia Gawlik-Kotelnicka

Termin mikrobiota odnosi się do ogółu mikroorganizmów występujących w danym siedlisku, a najważniejszą rolę w organizmie człowieka odgrywa mikrobiota jelitowa, ponieważ przewód pokarmowy stanowi największą powierzchnię, za pomocą której człowiek może kontaktować się z otoczeniem. Do podstawowych funkcji mikrobioty jelitowej zaliczamy: utrzymanie integralności ściany jelita, syntezę kluczowych witamin oraz ochronę przed patogennymi bakteriami i wirusami. Poza tym mikrobiota uczestniczy w metabolizmie składników odżywczych oraz przekształca węglowodany spożyte w diecie w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFAs – short chain fatty acids)14, których stężenie i proporcje mogą być wykładnikiem funkcji mikrobioty jelitowej22 i odgrywa kluczową rolę w immunomodulacji3. Zaburzenie równowagi mikrobioty nazywane jest dysbiozą i może być skutkiem niewłaściwej diety, stosowania leków i innych czynników20.

czytaj dalej

PSYCHODIETETYKA

Powiązania depresji i zespołu metabolicznego – rola mikrobioty i probiotykoterapii

dr n. med. Oliwia Gawlik-Kotelnicka

Article image

Termin mikrobiota odnosi się do ogółu mikroorganizmów występujących w danym siedlisku, a najważniejszą rolę w organizmie człowieka odgrywa mikrobiota jelitowa, ponieważ przewód pokarmowy stanowi największą powierzchnię, za pomocą której człowiek może kontaktować się z otoczeniem. Do podstawowych funkcji mikrobioty jelitowej zaliczamy: utrzymanie integralności ściany jelita, syntezę kluczowych witamin oraz ochronę przed patogennymi bakteriami i wirusami. Poza tym mikrobiota uczestniczy w metabolizmie składników odżywczych oraz przekształca węglowodany spożyte w diecie w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFAs – short chain fatty acids)14, których stężenie i proporcje mogą być wykładnikiem funkcji mikrobioty jelitowej22 i odgrywa kluczową rolę w immunomodulacji3. Zaburzenie równowagi mikrobioty nazywane jest dysbiozą i może być skutkiem niewłaściwej diety, stosowania leków i innych czynników20.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA DZIECIĘCA

Programowanie żywieniowe jako podstawa działań profilaktycznych

mgr Monika Maćków

Zarówno lekarze pediatrzy, jak i dietetycy podkreślają znaczącą rolę prawidłowego żywienia dzieci już od najwcześniejszych lat życia i jego wpływu na rozwój fizyczny i umysłowy dziecka. Istotnie duży wpływ na to, co dziecko będzie preferowało w przyszłości ma głównie odpowiednio zbilansowana dieta kobiety, rodzaj karmienia, a także dobór podawanych dziecku produktów.

czytaj dalej

DIETETYKA DZIECIĘCA

Programowanie żywieniowe jako podstawa działań profilaktycznych

mgr Monika Maćków

Article image

Zarówno lekarze pediatrzy, jak i dietetycy podkreślają znaczącą rolę prawidłowego żywienia dzieci już od najwcześniejszych lat życia i jego wpływu na rozwój fizyczny i umysłowy dziecka. Istotnie duży wpływ na to, co dziecko będzie preferowało w przyszłości ma głównie odpowiednio zbilansowana dieta kobiety, rodzaj karmienia, a także dobór podawanych dziecku produktów.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Woda – (nie)oczywisty determinant zdrowia

Dietetyk Sylwia Gugała-Mirosz

Woda to główny składnik naszego ciała – jej ilość w organizmie waha się w granicach 45–75% jego masy i zależy od płci, budowy ciała oraz wieku. Biorąc pod uwagę ilość wody w ciele człowieka, łatwo dojść do wniosku, że ma ona ogromny wpływ na nasze zdrowie i życie. Woda jest naturalnym środowiskiem dla przebiegu reakcji chemicznych, biochemicznych oraz wszelkich procesów życiowych zachodzących w komórkach naszego organizmu. Charakteryzuje się wysokim ciepłem właściwym, co przyczynia się do zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu termoregulacji oraz utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej. Negatywne skutki niedostatecznego spożycia wody w stosunku do zapotrzebowania szybko są odczuwalne i widoczne, a duży deficyt może stać się ogromnym zagrożeniem dla zdrowia i życia.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Woda – (nie)oczywisty determinant zdrowia

Dietetyk Sylwia Gugała-Mirosz

Article image

Woda to główny składnik naszego ciała – jej ilość w organizmie waha się w granicach 45–75% jego masy i zależy od płci, budowy ciała oraz wieku. Biorąc pod uwagę ilość wody w ciele człowieka, łatwo dojść do wniosku, że ma ona ogromny wpływ na nasze zdrowie i życie. Woda jest naturalnym środowiskiem dla przebiegu reakcji chemicznych, biochemicznych oraz wszelkich procesów życiowych zachodzących w komórkach naszego organizmu. Charakteryzuje się wysokim ciepłem właściwym, co przyczynia się do zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu termoregulacji oraz utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej. Negatywne skutki niedostatecznego spożycia wody w stosunku do zapotrzebowania szybko są odczuwalne i widoczne, a duży deficyt może stać się ogromnym zagrożeniem dla zdrowia i życia.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

PRODUKTY SEZONOWE W DIECIE

Julia Bober

To, co jemy, wpływa bezpośrednio na nasze samopoczucie, a w perspektywie długofalowej również na stan naszego zdrowia. Jak pokazują badania, nie tylko nasz organizm korzysta z dobrodziejstw produktów sezonowych jedzenia. Korzystny wpływ sezonowości jest dostrzegany także w przypadku środowiska i społeczeństwa. Rozważania na temat znaczenia i roli sezonowości warto rozpocząć od zadania zasadniczego pytania: czym jest sezonowość?

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

PRODUKTY SEZONOWE W DIECIE

Julia Bober

Article image

To, co jemy, wpływa bezpośrednio na nasze samopoczucie, a w perspektywie długofalowej również na stan naszego zdrowia. Jak pokazują badania, nie tylko nasz organizm korzysta z dobrodziejstw produktów sezonowych jedzenia. Korzystny wpływ sezonowości jest dostrzegany także w przypadku środowiska i społeczeństwa. Rozważania na temat znaczenia i roli sezonowości warto rozpocząć od zadania zasadniczego pytania: czym jest sezonowość?

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

DHA składnikiem istotnym na każdym etapie życia

mgr Paulina Chrzan

Kwas dokozaheksaenowy jest tłuszczem niezwykle istotnym dla człowieka na każdym etapie życia. Umożliwia zarówno prawidłowy rozwój płodu, funkcjonowanie i dalsze rozwijanie się, jak i długotrwałe utrzymanie funkcji poznawczych i profilaktykę niektórych chorób. Bez wątpienia warto zadbać o jego odpowiednią ilość w codziennej diecie i przekonać się o szczegółowym wpływie na ustrój.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

DHA składnikiem istotnym na każdym etapie życia

mgr Paulina Chrzan

Article image

Kwas dokozaheksaenowy jest tłuszczem niezwykle istotnym dla człowieka na każdym etapie życia. Umożliwia zarówno prawidłowy rozwój płodu, funkcjonowanie i dalsze rozwijanie się, jak i długotrwałe utrzymanie funkcji poznawczych i profilaktykę niektórych chorób. Bez wątpienia warto zadbać o jego odpowiednią ilość w codziennej diecie i przekonać się o szczegółowym wpływie na ustrój.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Dna moczanowa Diagnostyka, leczenie, profilaktyka, zasady żywieniowe (cz. II)

mgr Joanna Walasek

Dna moczanowa, zwana również skazą moczanową, jest schorzeniem charakteryzującym się występowaniem stanów zapalnych głównie w obrębie stawów, ale także w okolicy tkanek miękkich czy nerek. Główną przyczyną choroby jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Skutkiem tego jest odkładanie się w płynie stawowym kryształków moczanu jednosodowego, które następnie gromadzą się w postaci złogów i indukują stan zapalny.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Dna moczanowa Diagnostyka, leczenie, profilaktyka, zasady żywieniowe (cz. II)

mgr Joanna Walasek

Article image

Dna moczanowa, zwana również skazą moczanową, jest schorzeniem charakteryzującym się występowaniem stanów zapalnych głównie w obrębie stawów, ale także w okolicy tkanek miękkich czy nerek. Główną przyczyną choroby jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Skutkiem tego jest odkładanie się w płynie stawowym kryształków moczanu jednosodowego, które następnie gromadzą się w postaci złogów i indukują stan zapalny.

Czytam więcej
Article image

NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI

Nowe zalecenia żywieniowe podane na talerzu

Małgorzata Goc

17 października 2020 r. odbył się V Narodowy Kongres Żywieniowy. Poruszone zostały na nim najbardziej aktualne zagadnienia związane z odżywianiem i zdrowym stylem życia. Okazuje się, że Polacy mają wciąż bardzo niski poziom wiedzy na temat czynników wpływających na zdrowie oraz prewencyjnego znaczenia odpowiedniego żywienia. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (NHZ) opracował nowe zalecenia zdrowego żywienia, które przedstawił dr hab. n. o zdr. Grzegorz Juszczyk. Dotychczas znaną „Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej” zastąpił „Talerz Zdrowego Żywienia”. Nowe zalecenia zostały opracowane na podstawie przeglądu najnowszej literatury badającej wpływ poszczególnych składników odżywczych na zdrowie człowieka1

czytaj dalej

NOWOŚCI W ŻYWNOŚCI

Nowe zalecenia żywieniowe podane na talerzu

Małgorzata Goc

Article image

17 października 2020 r. odbył się V Narodowy Kongres Żywieniowy. Poruszone zostały na nim najbardziej aktualne zagadnienia związane z odżywianiem i zdrowym stylem życia. Okazuje się, że Polacy mają wciąż bardzo niski poziom wiedzy na temat czynników wpływających na zdrowie oraz prewencyjnego znaczenia odpowiedniego żywienia. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (NHZ) opracował nowe zalecenia zdrowego żywienia, które przedstawił dr hab. n. o zdr. Grzegorz Juszczyk. Dotychczas znaną „Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej” zastąpił „Talerz Zdrowego Żywienia”. Nowe zalecenia zostały opracowane na podstawie przeglądu najnowszej literatury badającej wpływ poszczególnych składników odżywczych na zdrowie człowieka1

Czytam więcej
Article image

WARTO WIEDZIEĆ

Wartościowy dodatek do diety – o kiełkach i kiełkowaniu

Małgorzata Goc

W ostatnich latach kiełki zyskują coraz większe znaczenie wśród konsumentów, którym zależy na zwiększeniu wartości odżywczej diety. Ich bogaty skład chemiczny oraz względnie łatwa i tania technologia produkcji powodują, że stają się pożądanym produktem. Kiełki są cennym źródłem podstawowych składników, takich jak aminokwasy, kwasy tłuszczowe, witaminy, składniki mineralne i przeciwutleniacze1. Z tego względu mogą być wartościowym dodatkiem do diety. Są również o wiele mniej kaloryczne od samych nasion i produktów z nich wytwarzanych2,3.

czytaj dalej

WARTO WIEDZIEĆ

Wartościowy dodatek do diety – o kiełkach i kiełkowaniu

Małgorzata Goc

Article image

W ostatnich latach kiełki zyskują coraz większe znaczenie wśród konsumentów, którym zależy na zwiększeniu wartości odżywczej diety. Ich bogaty skład chemiczny oraz względnie łatwa i tania technologia produkcji powodują, że stają się pożądanym produktem. Kiełki są cennym źródłem podstawowych składników, takich jak aminokwasy, kwasy tłuszczowe, witaminy, składniki mineralne i przeciwutleniacze1. Z tego względu mogą być wartościowym dodatkiem do diety. Są również o wiele mniej kaloryczne od samych nasion i produktów z nich wytwarzanych2,3.

Czytam więcej
Article image

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

CZY PANDEMIA WPŁYNĘŁA NA NAWYKI ŻYWIENIOWE DZIECI?

Katarzyna Żywczyk

Nestlé Polska już od sześciu lat wspiera program „Lekkoatletyka dla każdego!” prowadzony przez Polski Związek Lekkiej Atletyki. W jego ramach w całej Polsce realizowane są zajęcia sportowe dla dzieci i młodzieży. Uczestnicy programu otrzymują także dawkę wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania – zarówno podczas szkoleń dla trenerów, jak i poprzez działania edukacyjne skierowane do dzieci i ich rodziców. Jak pokazują wyniki badań, ci skutecznie wdrażają wskazówki żywieniowe w życie

czytaj dalej

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

CZY PANDEMIA WPŁYNĘŁA NA NAWYKI ŻYWIENIOWE DZIECI?

Katarzyna Żywczyk

Article image

Nestlé Polska już od sześciu lat wspiera program „Lekkoatletyka dla każdego!” prowadzony przez Polski Związek Lekkiej Atletyki. W jego ramach w całej Polsce realizowane są zajęcia sportowe dla dzieci i młodzieży. Uczestnicy programu otrzymują także dawkę wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania – zarówno podczas szkoleń dla trenerów, jak i poprzez działania edukacyjne skierowane do dzieci i ich rodziców. Jak pokazują wyniki badań, ci skutecznie wdrażają wskazówki żywieniowe w życie

Czytam więcej

Nadzór merytoryczny

REDAKTOR PROWADZĄCA

dr n. med. Aneta Kościołek

REDAKTOR NACZELNA

Anna Gadzińska-Kryjak


Wszystkie wydania