Zarówno lekarze pediatrzy, jak i dietetycy podkreślają znaczącą rolę prawidłowego żywienia dzieci już od najwcześniejszych lat życia i jego wpływu na rozwój fizyczny i umysłowy dziecka. Istotnie duży wpływ na to, co dziecko będzie preferowało w przyszłości ma głównie odpowiednio zbilansowana dieta kobiety, rodzaj karmienia, a także dobór podawanych dziecku produktów.
O tym, co dziecko będzie preferowało czy na jakie jednostki chorobowe będzie narażone, w znacznej mierze decydują nie tylko czynniki genetyczne, ale także masa ciała kobiety ciężarnej oraz prawidłowo zbilansowana dieta. Nieprawidłowy wpływ czynników zewnętrznych, niedobory składników odżywczych, prowadzą do trwałych modyfikacji procesów metabolicznych i hormonalnych, które wpływają na zdrowie, przyczyniając się do powstania szeregu powikłań metabolicznych i sercowo-naczyniowych w okresie dorosłości1. Koncepcja ta nosi nazwę „programowania żywieniowego” lub „programowania metabolicznego” i zakłada, że programowanie zdrowia człowieka zaczyna się już w okresie płodowym. To wtedy matka odpowiednio zbilansowaną dietą może znacząco wpłynąć na prawidłowy przebieg rozwoju i dojrzewania płodu. Wartość odżywcza pokarmu oraz ilość spożycia białka, tłuszczu, węglowodanów oraz witamin (tak niedostateczna, jak i nadmierna) zaliczają się do najważniejszych czynników żywieniowych, które mogą prowadzić do nieprawidłowego rozwoju dziecka. Jednocześnie odpowiedni stan odżywienia matki jest jednym z głównych czynników zapewniających możliwość utrzymania ciąży, zapewnienia jej prawidłowego przebiegu i zmniejszenia ryzyka wystąpienia potencjalnych komplikacji u płodu. Zarówno otyłość, jak i niedożywienie matki nie tylko wpływają na masę ciała płodu, ale także na wcześniactwo czy komplikacje w czasie porodu2. Innym skutkiem nieprawidłowej masy ciała w okresie ciąży jest nadciśnienie tętnicze, którego wystąpienie u dzieci może dodatnio korelować również z deficytem witaminy D u matki, niedoborem składników odżywczych oraz krótkim okresem karmienia piersią3.
W prawidłowym rozwoju każdego młodego organizmu istotną rolę odgrywa białko i tłuszcz. Jednak to właśnie białku przypisuje się rolę epigenetyczną w kształtowaniu ryzyka rozwoju otyłości. Szybki przyrost masy ciała w niemowlęctwie jest jednym z mechanizmów leżących u podstaw tzw. hipotezy wczesnej podaży białka. Koncepcja ta zakłada, że nadmierne spożycie tego składnika z różnych rodzajów mleka modyfikowanego w niemowlęctwie zwiększa ryzyko rozwoju otyłości w późniejszym wieku. Ma to związek ze stałą zawartością białka w mlekach modyfikowanych, podczas gdy zapotrzebowanie na nie zmienia się z wiekiem dziecka4. Drugim ważnym składnikiem diety jest tłuszcz. Nie zaleca się spożycia przez kobiety w okresie ciąży tłuszczów trans, gdyż przenikają one do mleka matki i mogą być przyczyną powstawania otyłości i innych chorób metabolicznych u dzieci. Rekomendowane są jednak wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które wspierają rozwój układu nerwowego oraz są podstawowym komponentem budulcowym błon komórkowych czopków i pręcików siatkówki oka5.
Odpowiednie żywienie przed, jak i w okresie ciąży może również wpływać na preferencje smakowe dziecka. Ekspozycja płodu na bodźce smakowe i węchowe oraz ich percepcja rozpoczyna się już w okresie życia wewnątrzmacicznego poprzez płyn owodniowy, a rozwój kubków smakowych u dzieci ma miejsce w pierwszym trymestrze ciąży. Kontynuacja tego procesu zachodzi podczas karmienia naturalnego, a doświadczenie smakowe nabyte w trakcie karmienia piersią lepiej przygotowuje do spożywania pokarmów innych niż mleko i sprzyja ich akceptacji6.
Zarówno lekarze pediatrzy, jak i dietetycy podkreślają znaczącą rolę prawidłowego żywienia dzieci już od najwcześniejszych lat życia i jego wpływu na rozwój fizyczny i umysłowy dziecka. Istotnie duży wpływ na to, co dziecko będzie preferowało w przyszłości ma głównie odpowiednio zbilansowana dieta kobiety, rodzaj karmienia, a także dobór podawanych dziecku produktów.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Badania potwierdzają: już 1 szklanka soku dziennie (200 ml) znacząco poprawia jakość naszej diety. Soki mają też takie właściwości jak: wspieranie profilaktyki chorób cywilizacyjnych, pomaganie w regeneracji po wysiłku, pozytywne wpływanie na wyniki osiągane przez sportowców. Dowiedz się, co jeszcze odkryli naukowcy badający wpływ soków na zdrowie.
Planeta Ziemia bez dzieci – dla większości brzmi to jak koncept filmu science fiction. Ale czy na pewno nie ma się czym martwić? Niepłodność jest zjawiskiem, które według aktualnych danych dotyka około 15% par, które starają się o ciążę1. Ta liczba może wydawać się niewielka, ale kiedy przedstawimy to bardziej obrazowo, problem zaczyna nabierać znaczącej wagi: według raportu Światowej Organizacji Zdrowia w latach 1990–2010 czterdzieści osiem i pół miliona par było niezdolnych do poczęcia dziecka. Gdyby każdej z nich udało się wydać na świat jedno dziecko, byłyby one w stanie zaludnić kraj wielkości Hiszpanii.
W trakcie trwania ciąży dochodzi do szeregu zmian w organizmie kobiety, w tym do zmian w mikroflorze przewodu pokarmowego i pochwy. Mogą one mieć wpływ na samopoczucie ciężarnej, a także na przebieg ciąży i zdrowie dziecka. Stosowanie probiotyków pozwala na modyfikację mikroflory jelitowej i w konsekwencji może zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej, nadmiernego przyrostu masy ciała i przedwczesnego porodu 3,12,36, a w połogu zmniejszyć zapadalność na lęk i depresję poporodową u kobiet 27. Ponadto interwencje wpływające na skład drobnoustrojów jelitowych ciężarnej mają wpływ na mikrobiotę nowonarodzonego dziecka 25.
