Sezonowość1 jest to okres występowania dojrzałych i gotowych do zbioru produktów – najczęściej dotyczy to warzyw i owoców. W tym okresie mają one najwyższe wartości odżywcze – są bogate w witaminy i antyoksydanty, ale przez gotowość do spożycia tuż po zbiorze łatwo można je uszkodzić w transporcie.
Sezonowość lokalna i globalna
Ze względu na lokalizację wyróżniamy dwa rodzaje sezonowości. Sezonowość lokalna2 jest związana ze ściśle określonym, małym obszarem, na którym produkty rosną, są zbierane, a później trafiają do odbiorcy. Droga takiego produktu od uprawy do spożycia przez konsumenta jest bardzo krótka, często polega na zakupie bezpośrednio od rolnika.
Z takimi produktami oczywiście możemy się spotkać także w sklepach, lecz zazwyczaj występują one w halach i na targowiskach. Najbardziej znaną sezonowością lokalną w Polsce jest okres występowania wiosennych nowalijek przypadający na miesiące marzec–maj, do których zaliczamy: rzodkiewkę, sałaty, dymkę, rabarbar czy młode marchewki. Dzięki sezonowości lokalnej wspieramy regionalny rozwój i możemy mieć większą kontrolę nad procesem produkcji.
Sezonowość globalna polega na tym, że dany produkt występuje w danym okresie w jakimś miejscu na Ziemi. Czyli zawsze gdzieś jest na niego sezon – a przy wykorzystaniu technik przechowywania oraz za pomocą transportu może zostać łatwo i bezpiecznie przetransportowany na drugi koniec globu. Co ważne – produkty globalne sezonowo, bez względu na odległość, muszą być bardzo szybko przetransportowane do miejsca docelowego, aby uniknąć ich psucia. Pomimo ich względnie wysokiej jakości i zawartości składników odżywczych, często w celu wydłużenia czasu trwałości, są pryskane lub woskowane, co znacznie zmniejsza ich walory odżywcze oraz smakowe. Niemniej jednak wciąż są one większe niż produktów niesezonowych w danym okresie, a uprawianych w sztucznych warunkach. Produkty globalne sezonowo nie są tak tanie jak te lokalne, lecz wpływają pozytywnie na urozmaicenie naszej diety.
To, co jemy, wpływa bezpośrednio na nasze samopoczucie, a w perspektywie długofalowej również na stan naszego zdrowia. Jak pokazują badania, nie tylko nasz organizm korzysta z dobrodziejstw produktów sezonowych jedzenia. Korzystny wpływ sezonowości jest dostrzegany także w przypadku środowiska i społeczeństwa. Rozważania na temat znaczenia i roli sezonowości warto rozpocząć od zadania zasadniczego pytania: czym jest sezonowość?
