JAK BYŁO DO TEJ PORY?
Przez wiele lat zalecenia odnośnie do zdrowego odżywiania przedstawiane były w formie piramidy opracowanej pod kierunkiem prof. dr. hab. med. Mirosława Jarosza. W 2019 r. zostały wprowadzone modyfikacje i nastąpiła zmiana nazewnictwa piramid na: „Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej”, „Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży” oraz „Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Dla Osób w Wieku Starszym”. Piramida była interpretowana w następujący sposób: im wyższe piętro piramidy, tym mniejsza powinna być ilość i częstość spożywanych produktów z danej grupy żywności. Podstawę piramidy stanowiły produkty, których w diecie powinno być najwięcej. Do piramidy dołączone było 10 zasad zdrowego odżywiania2,3. Nowe zalecenia żywieniowe zostały natomiast przedstawione w formie talerza obfitującego w różnorodne produkty. Należy podkreślić, że zarówno piramida, jak i nowe zalecenia są przeznaczone dla osób zdrowych. W przypadku chorób przewlekłych zalecenia mogą ulec modyfikacji i powinny być skonsultowane z dietetykiem klinicznym1.
NOWA FORMA
Zalecenia przedstawione w formie talerza mogą okazać się znacznie łatwiejsze w interpretacji. Forma ta może również lepiej sprawdzić się w edukacji żywieniowej prowadzonej przez specjalistów. Na talerzu można dostrzec proporcje poszczególnych grup produktów, jakie powinny być zachowywane w codziennym planowaniu posiłków. Zalecenia uzupełniają materiały pt. „W trzech krokach do zdrowia”. Obejmują one zalecenia podzielone na trzy poziomy. Krok 1 opisuje podjęcie zmiany w sposobie żywienia, krok 2 – wdrożenie zalecanego poziomu spożycia oraz krok 3 – osiągnięcie dalszych korzyści dla zdrowia. Ważne jest to, że zmiany w sposobie żywienia należy wprowadzać stopniowo, aby umożliwić trwałą zmianę nawyków żywieniowych. Metoda „małych kroczków” niesie większe prawdopodobieństwo powodzenia.
17 października 2020 r. odbył się V Narodowy Kongres Żywieniowy. Poruszone zostały na nim najbardziej aktualne zagadnienia związane z odżywianiem i zdrowym stylem życia. Okazuje się, że Polacy mają wciąż bardzo niski poziom wiedzy na temat czynników wpływających na zdrowie oraz prewencyjnego znaczenia odpowiedniego żywienia. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (NHZ) opracował nowe zalecenia zdrowego żywienia, które przedstawił dr hab. n. o zdr. Grzegorz Juszczyk. Dotychczas znaną „Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej” zastąpił „Talerz Zdrowego Żywienia”. Nowe zalecenia zostały opracowane na podstawie przeglądu najnowszej literatury badającej wpływ poszczególnych składników odżywczych na zdrowie człowieka1.
