Reumatoidalne zapalenie stawów jest najpowszechniej występującą formą zapalenia wielostawowego. Choroba ta może stać się przyczyną niepełnosprawności i niejednokrotnie inwalidztwa. Choroba poważnie wpływa na jakość życia przy zwiększonej zachorowalności i zmniejszonej oczekiwanej długości życia. Wraz z szybko rozwijającą się populacją z RZS choroba ta obciążyła społeczeństwo kosztami leczenia osób z tym schorzeniem. Przy nieokreślonej patogenezie różne badania wskazują na połączenie czynników środowiskowych i genetycznych odpowiedzialnych za pełną ekspresję choroby. Współdzielone epitopy kodowane przez allele ludzkich antygenów leukocytów (HLA), geny inne niż HLA, czynniki epigenetyczne i białka zróżnicowane glikozylowane są uważane za istotne czynniki ryzyka progresji chorób reumatologicznych. W powszechnej opinii uważa się, że choroby reumatyczne występują prawie wyłącznie u osób dorosłych, szczególnie często w wieku podeszłym. Możemy jednak zaobserwować, że u 2–10% osób z chorobami reumatycznymi pierwsze objawy występują już przed 16 rokiem życia. Nawet dzieci w wieku 4 lat mogą mieć objawy charakterystyczne dla tej choroby1–3. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów jest chorobą przewlekłą i może dotyczyć nie tylko układu ruchu, ale również innych narządów. Pacjenci powinni zostać objęci opieką przez zespół specjalistów, tj. lekarz reumatolog, pielęgniarka, fizjoterapeuta, dietetyk, psycholog4. MIZS występuje z częstością 2,6–10 zachorowań na 100 000 dzieci. W polskich badaniach (w województwie łódzkim i kieleckim) wskaźnik zachorowalności wynosił 5–6,5 na 100 000 dzieci. Obserwuje się przewagę zachorowań wśród dziewcząt (1,5–2:1).
Diagnostyka i rodzaje MIZS
Jednym z pierwszych objawów jest ból. Dzieci rzadko skarżą się na ból stawów, dlatego jest on często niezauważony przez rodziców/opiekunów. Zazwyczaj sygnalizowany ból objawia się bardziej pod postacią agresywnego zachowania, niepokoju podczas snu oraz zmianą postawy ciała. W pierwszej fazie choroby stanem zapalnym objęte są duże stawy, np. kolano, rzadziej zmiany dotyczą drobnych stawów rąk i stóp. Brak obciążania stawu zajętego procesem zapalnym prowadzi do powstania i utrwalania nieprawidłowej postawy ciała podczas wszystkich czynności dnia codziennego5.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą tkanki łącznej. Dolegliwość ma charakter zapalny, przewlekły, o podłożu autoimmunologicznym, dotyka około 1% światowej populacji. Najczęściej występującą postacią u dzieci jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS). Stanowi ono najczęstszą artropatię zapalną wieku dziecięcego o nieznanej etiologii. Postać układowa (uMIZS) charakteryzuje się najcięższym przebiegiem klinicznym oraz ryzykiem najpoważniejszych powikłań. Żywienie w tej grupie pacjentów jest problematyczne ze względu na brak wytycznych, na których można by oprzeć zalecenia przeznaczone dla pacjentów.
