PRODUKCJA ŻYWNOŚCI A ZMIANY KLIMATYCZNE
Zwalczanie zmian klimatu jest jednym z najważniejszych wyzwań dla ludzkości, ponieważ skutki obejmują między innymi: susze, powodzie, wyładowania elektryczne, nawałnice, pożary, ograniczenie dostępu do żywności i wody, konflikty polityczne czy rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych1. Emisje gazów cieplarnianych powstają głównie ze spalania paliw kopalnych w sektorach energii i transportu. Branża spożywcza została jednak zidentyfikowana jako kolejny istotny czynnik antropogenicznej zmiany klimatu. Fermy przemysłowe, na których hodowane są zwierzęta przeznaczone do produkcji mięsa, emitują znaczne ilości gazów cieplarnianych przyczyniających się do pogłębiania globalnego ocieplenia. Wymienia się trzy główne komponenty, które są za to odpowiedzialne: dwutlenek węgla, azot oraz metan. W Europie konsumpcja żywności odpowiada za około 30% całkowitej emisji gazów cieplarnianych2.
Wykres 1 pokazuje średnie wartości całkowitej sumy emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez niektóre produkty spożywcze (carbon footprint, CF). Współczynnik CF jest zmienny, aczkolwiek produkty zwierzęce osiągają ogólnie znacznie wyższe wartości niż żywność pochodzenia roślinnego. Mięso wołowe i jagnięce ma ewidentnie najwyższy wskaźnik CF, następnie ser – głównie ze względu na udział metanu w fermentacji jelitowej u przeżuwaczy. Mięso zwierząt, takich jak świnie i drób, wykazują niższe wartości CF niż wymienione wcześniej produkty, ale wciąż wyższe niż większość żywności pochodzenia roślinnego, z powodu dużej ilości paszy niezbędnej do wykarmienia zwierząt. Aby zapewnić żywność zwierzętom hodowlanym, potrzebne jest przeznaczenie około 35% wszystkich upraw zbóż na świecie na paszę, co skutkuje dalszą produkcją gazów cieplarnianych2.
Nawiązując do tradycyjnej diety zachodniej wydaje się oczywiste, że mięso jest przyczyną pogorszenia jakości klimatu, ponieważ jego produkcja obejmuje około 50% powstawania gazów cieplarnianych, biorąc pod uwagę całość ich emisji z sektora żywności. Badając możliwości zmniejszenia CF z systemu żywnościowego, Garnett w 2011 roku wymienił właśnie ograniczenie spożycia mięsa i produktów mlecznych oraz unikanie nadmiernego spożycia żywności jako najbardziej skuteczne środki3.
Obecnie jednym z głównych problemów współczesnego świata są zmiany klimatyczne. W związku z tym coraz więcej osób zadaje sobie pytanie – czy codzienne wybory żywieniowe mają znaczenie i mogą wspomóc ochronę naszej planety? Odpowiedź jest jedna i oczywista – tak! Ograniczenie konsumpcji produktów odzwierzęcych na rzecz roślinnych może być bardzo korzystne dla środowiska i jednocześnie minimalizować niekorzystne zmiany klimatyczne.
