menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Współczesna Dietetyka | 46/2023

Od kilku lat przybywa pacjentów chorujących na otyłość, którzy szukają pomocy w gabinecie lekarza. Coraz częściej w procesie leczenia bierze udział cały zespół terapeutyczny, w skład którego wchodzą także dietetyk, fizjoterapeuta oraz psycholog. Terapia otyłości wg zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości z 2022 roku powinna uwzględniać kompleksowe podejście, z wykorzystaniem wszystkich dostępnych, skutecznych i bezpiecznych form terapii. Jedną z nich jest farmakoterapia. Jednocześnie, do uznanych metod leczenia otyłości należy leczenie operacyjne. Żadna z tych metod nie jest konkurencyjna w stosunku do żywieniowej terapii otyłości, przeciwnie, wszystkie metody wzajemnie się uzupełniają. Jak wspomóc żywieniowo pacjenta podczas farmakoterapii choroby otyłościowej? Na co zwrócić uwagę pracując z pacjentem w okresie prehabilitacji bariatrycznej? Jak wygląda rekomendowany algorytm postępowania dietetycznego z pacjentem po operacji? Odpowiedzi na niniejsze pytania znajdziecie Państwo w wywiadzie będącym tematem wydania – z dr Matyldą Kręgielską-Narożną – dietetykiem i członkinią PTLO.
Polecam uwadze ciekawe zagadnienia o zakażeniu wirusowym zapaleniem wątroby typu E, algach i zdrowiu metabolicznym, suplementacji beta-alaniną w sporcie czy nieorganicznych uwarunkowaniach trudności w karmieniu dzieci.
Pozostając przy tematyce choroby otyłościowej, pragnę zaprosić Państwa także na II edycję Konferencji organizowanej przez redakcję, która odbędzie się 17 czerwca br. w Poznaniu. Tym razem temat przewodni spotkania to: Współczesna Dietetyka o powikłaniach otyłości. Już niebawem wystartują zapisy na konferencję na stronie www.konferencja.wspolczesnadietetyka.pl. Serdecznie Państwa zapraszam!
 

Zachęcam do lektury.
Ania Gadzińska-Kryjak
Redaktorka naczelna

okładka.png


Article image

TEMAT NUMERU

Wsparcie dietetyczne pacjenta z chorobą otyłościową

dr n. o zdr. Matylda Kręgielska-Narożna

O roli dietetyka w pracy z pacjentem w czasie farmakoterapii oraz z pacjentem zakwalifikowanym do operacyjnego leczenia choroby otyłościowej rozmawiamy z dr n. o zdr. Matyldą Kręgielską-Narożną – współtwórczynią najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, dietetykiem klinicznym, promotorem zdrowia, adiunktem w Katedrze Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych i Dietetyki Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

czytaj dalej

TEMAT NUMERU

Wsparcie dietetyczne pacjenta z chorobą otyłościową

dr n. o zdr. Matylda Kręgielska-Narożna

Article image

O roli dietetyka w pracy z pacjentem w czasie farmakoterapii oraz z pacjentem zakwalifikowanym do operacyjnego leczenia choroby otyłościowej rozmawiamy z dr n. o zdr. Matyldą Kręgielską-Narożną – współtwórczynią najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, dietetykiem klinicznym, promotorem zdrowia, adiunktem w Katedrze Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych i Dietetyki Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Czytam więcej
Article image

DIAGNOSTYKA

Wirusowe zapalenie wątroby typu E. Jak objawia się WZW typu E i na czym polega leczenie?

dr n. med. Agnieszka Wierzbicka

Mimo iż obecnie światowa zachorowalność na zapalenie wątroby typu E szacowana jest wg WHO na około 20 mln przypadków rocznie, dopiero w latach 90. XX w. odkryto, iż czynnikiem sprawczym jest wirus i nadano mu literę E od angielskich słów: jelitowy (enteric) i epidemiczny (epidemic). Patogen ten przenosi się w dużej mierze drogą pokarmową, dlatego w rozpoznaniu i różnicowaniu od innych wirusowych zapaleń wątroby kluczowa jest znajomość m.in. laboratoryjnych metod diagnostycznych i umiejętność ich interpretacji oraz profilaktyki zakażeń.

czytaj dalej

DIAGNOSTYKA

Wirusowe zapalenie wątroby typu E. Jak objawia się WZW typu E i na czym polega leczenie?

dr n. med. Agnieszka Wierzbicka

Article image

Mimo iż obecnie światowa zachorowalność na zapalenie wątroby typu E szacowana jest wg WHO na około 20 mln przypadków rocznie, dopiero w latach 90. XX w. odkryto, iż czynnikiem sprawczym jest wirus i nadano mu literę E od angielskich słów: jelitowy (enteric) i epidemiczny (epidemic). Patogen ten przenosi się w dużej mierze drogą pokarmową, dlatego w rozpoznaniu i różnicowaniu od innych wirusowych zapaleń wątroby kluczowa jest znajomość m.in. laboratoryjnych metod diagnostycznych i umiejętność ich interpretacji oraz profilaktyki zakażeń.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA SPORTOWA

Suplementacja diety beta-alaniną

mgr Jakub Adamczewski

Beta-alanina to suplement diety, który jest rekomendowany sportowcom w celu zwiększenia ich wydolności fizycznej przez organizacje zajmujące się żywieniem w sporcie1,2. Mimo to, wciąż pojawiają się pytania dotyczące mechanizmu działania, protokołu suplementacyjnego, bezpieczeństwa czy zależności wynikających z płci. Niniejszy artykuł podsumowuje najnowsze dowody naukowe dotyczące suplementacji diety beta-alaniną.

czytaj dalej

DIETETYKA SPORTOWA

Suplementacja diety beta-alaniną

mgr Jakub Adamczewski

Article image

Beta-alanina to suplement diety, który jest rekomendowany sportowcom w celu zwiększenia ich wydolności fizycznej przez organizacje zajmujące się żywieniem w sporcie1,2. Mimo to, wciąż pojawiają się pytania dotyczące mechanizmu działania, protokołu suplementacyjnego, bezpieczeństwa czy zależności wynikających z płci. Niniejszy artykuł podsumowuje najnowsze dowody naukowe dotyczące suplementacji diety beta-alaniną.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA DZIECIĘCA

Trudności u dzieci związane z karmieniem i jedzeniem - część 2

mgr inż. Dorota Szymańska, dr n. społ. Katarzyna Bąbik-Bronić, BCBA

W niniejszym artykule kontynuowany jest temat dotyczący trudności w karmieniu i jedzeniu u dzieci. W pierwszej części omówiono różne formy tych trudności oraz ich potencjalne przyczyny medyczne. Poza podłożem organicznym, w procesie diagnostycznym i terapeutycznym, należy rozważyć inne, równie ważne czynniki.

czytaj dalej

DIETETYKA DZIECIĘCA

Trudności u dzieci związane z karmieniem i jedzeniem - część 2

mgr inż. Dorota Szymańska, dr n. społ. Katarzyna Bąbik-Bronić, BCBA

Article image

W niniejszym artykule kontynuowany jest temat dotyczący trudności w karmieniu i jedzeniu u dzieci. W pierwszej części omówiono różne formy tych trudności oraz ich potencjalne przyczyny medyczne. Poza podłożem organicznym, w procesie diagnostycznym i terapeutycznym, należy rozważyć inne, równie ważne czynniki.

Czytam więcej
Article image

Z GABINETU DIETETYKA

Postępowanie żywieniowe w kamicy żółciowej

mgr Joanna Walasek

Kamica żółciowa jest schorzeniem polegającym na wytrącaniu się złogów głównie w pęcherzyku żółciowym, choć w 17–20% mogą one także powstawać w obrębie przewodów żółciowych wewnątrz– i zewnątrzwątrobowych. Choroba ta występuje najczęściej u osób zamieszkujących kraje wysoko rozwinięte, jak państwa Europy Zachodniej (około 10–15% populacji osób dorosłych) oraz Stany Zjednoczone (ponad 800 tys. zachorowań rocznie), a rzadziej odnotowuje się ją w Afryce oraz krajach azjatyckich. Częstość występowania kamicy żółciowej zwiększa się wraz z wiekiem a największa zachorowalność odnotywana jest głównie po 40. r.ż. Biorąc pod uwagę płeć, kobiety chorują 4–5-krotnie częściej aniżeli mężczyźni.
Do kluczowych czynników sprzyjających tworzeniu kamicy żółciowej zalicza się dietę wysokoenergetyczną (tj. wysoka ilość tłuszczów nasyconych i cholesterolu w spożywanych produktach, konsumpcja pokarmów typu fast food, zbyt częste jedzenie słodyczy, które poza cukrem zawierają również sporą ilość tłuszczów ogółem), niedostateczne spożycie błonnika pokarmowego, nadwagę oraz otyłość czy zaburzenia gospodarki metabolicznej, jak cukrzyca czy hiperglicerydemia. Schorzeniu temu sprzyja także nieprawidłowa, zbyt szybka utrata masy ciała, długotrwałe głodzenie (np. w żywieniu pozajelitowym), a także upośledzone wchłanianie soli kwasów żółciowych1–5.

czytaj dalej

Z GABINETU DIETETYKA

Postępowanie żywieniowe w kamicy żółciowej

mgr Joanna Walasek

Article image

Kamica żółciowa jest schorzeniem polegającym na wytrącaniu się złogów głównie w pęcherzyku żółciowym, choć w 17–20% mogą one także powstawać w obrębie przewodów żółciowych wewnątrz– i zewnątrzwątrobowych. Choroba ta występuje najczęściej u osób zamieszkujących kraje wysoko rozwinięte, jak państwa Europy Zachodniej (około 10–15% populacji osób dorosłych) oraz Stany Zjednoczone (ponad 800 tys. zachorowań rocznie), a rzadziej odnotowuje się ją w Afryce oraz krajach azjatyckich. Częstość występowania kamicy żółciowej zwiększa się wraz z wiekiem a największa zachorowalność odnotywana jest głównie po 40. r.ż. Biorąc pod uwagę płeć, kobiety chorują 4–5-krotnie częściej aniżeli mężczyźni.
Do kluczowych czynników sprzyjających tworzeniu kamicy żółciowej zalicza się dietę wysokoenergetyczną (tj. wysoka ilość tłuszczów nasyconych i cholesterolu w spożywanych produktach, konsumpcja pokarmów typu fast food, zbyt częste jedzenie słodyczy, które poza cukrem zawierają również sporą ilość tłuszczów ogółem), niedostateczne spożycie błonnika pokarmowego, nadwagę oraz otyłość czy zaburzenia gospodarki metabolicznej, jak cukrzyca czy hiperglicerydemia. Schorzeniu temu sprzyja także nieprawidłowa, zbyt szybka utrata masy ciała, długotrwałe głodzenie (np. w żywieniu pozajelitowym), a także upośledzone wchłanianie soli kwasów żółciowych1–5.

Czytam więcej
Article image

SUPERFOODS

Algi i zdrowie metaboliczne

dr n. biomed. Joanna Jurek

Zachodni styl życia, charakteryzujący się powszechnym spożyciem wysokoprzetworzonej żywności, niską aktywnością fizyczną, pogroszoną jakością snu oraz przewlekłą ekspozycją na narastający stres, przy obecności pewnych predyspozycji genetycznych znacząco zwiększa ryzyko zaburzeń metabolicznych, obejmujących problemy z zachowaniem odpowiedniego poziomu glukozy we krwi oraz profilu lipidowego.
Algi morskie, będące popularnym pokarmem w krajach azjatyckich, okazują się źródłem wielu składników odżywczych i związków funkcjonalnych, jak np. polifenole, kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne, które wykazują korzystny wpływ na status zdrowia metabolicznego.

czytaj dalej

SUPERFOODS

Algi i zdrowie metaboliczne

dr n. biomed. Joanna Jurek

Article image

Zachodni styl życia, charakteryzujący się powszechnym spożyciem wysokoprzetworzonej żywności, niską aktywnością fizyczną, pogroszoną jakością snu oraz przewlekłą ekspozycją na narastający stres, przy obecności pewnych predyspozycji genetycznych znacząco zwiększa ryzyko zaburzeń metabolicznych, obejmujących problemy z zachowaniem odpowiedniego poziomu glukozy we krwi oraz profilu lipidowego.
Algi morskie, będące popularnym pokarmem w krajach azjatyckich, okazują się źródłem wielu składników odżywczych i związków funkcjonalnych, jak np. polifenole, kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne, które wykazują korzystny wpływ na status zdrowia metabolicznego.

Czytam więcej
Article image

SUPERFOODS

Korzyści z wyboru oleju rzepakowego w diecie wegetariańskiej

mgr Anna Zaręba

Sposób odżywiania jest jednym z głównych czynników wpływających na stan zdrowia, sprawność fizyczną i kondycję psychiczną. Źle zbilansowana dieta prowadzi do zachwiania homeostazy organizmu, zaburzeń w funkcjonowaniu narządów i do rozwoju chorób dietozależnych. Ostatnie lata przyniosły wyraźny wzrost zainteresowania dietami ograniczającymi lub wykluczającymi spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego. Taki model odżywiania stanowi często element proekologicznego stylu życia. U ludzi dorosłych, którzy zmienili tradycyjny sposób odżywiania na dietę wegetariańską, zaobserwowano korzystny wpływ na zdrowie1. Jedną z głównych korzyści jest zmiana tłuszczów pochodzenia zwierzęcego na tłuszcze roślinne, cechujące się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jakie miejsce zatem zajmuje olej rzepakowy w jadłospisie wegetariańskim?

czytaj dalej

SUPERFOODS

Korzyści z wyboru oleju rzepakowego w diecie wegetariańskiej

mgr Anna Zaręba

Article image

Sposób odżywiania jest jednym z głównych czynników wpływających na stan zdrowia, sprawność fizyczną i kondycję psychiczną. Źle zbilansowana dieta prowadzi do zachwiania homeostazy organizmu, zaburzeń w funkcjonowaniu narządów i do rozwoju chorób dietozależnych. Ostatnie lata przyniosły wyraźny wzrost zainteresowania dietami ograniczającymi lub wykluczającymi spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego. Taki model odżywiania stanowi często element proekologicznego stylu życia. U ludzi dorosłych, którzy zmienili tradycyjny sposób odżywiania na dietę wegetariańską, zaobserwowano korzystny wpływ na zdrowie1. Jedną z głównych korzyści jest zmiana tłuszczów pochodzenia zwierzęcego na tłuszcze roślinne, cechujące się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jakie miejsce zatem zajmuje olej rzepakowy w jadłospisie wegetariańskim?

Czytam więcej
Article image

ŻYWIENIE OSÓB STARSZYCH

Suplementacja w chorobie Alzheimera

dr n. med. Agnieszka Zakrzewska

Szacuje się, że na całym świecie na choroby otępienne choruje 47 mln ludzi, a do roku 2050 liczba ta przekroczy 130 mln. Przy czym warto zauważyć, że główną postacią otępienia jest choroba Alzheimera, stanowiąca 60–80% przypadków. Według danych Institute for Health Metrics and Evaluation, w 2019 roku w Polsce na chorobę Alzheimera lub choroby pokrewne chorowało 585 tys. osób, a wartość refundacji leczenia choroby Alzheimera i chorób pokrewnych wyniosła 320 mln zł. Zatem choroba Alzheimera to nie tylko problem społeczny, ale także ekonomiczny1. Może więc lepiej zawczasu zapobiegać niż leczyć?

czytaj dalej

ŻYWIENIE OSÓB STARSZYCH

Suplementacja w chorobie Alzheimera

dr n. med. Agnieszka Zakrzewska

Article image

Szacuje się, że na całym świecie na choroby otępienne choruje 47 mln ludzi, a do roku 2050 liczba ta przekroczy 130 mln. Przy czym warto zauważyć, że główną postacią otępienia jest choroba Alzheimera, stanowiąca 60–80% przypadków. Według danych Institute for Health Metrics and Evaluation, w 2019 roku w Polsce na chorobę Alzheimera lub choroby pokrewne chorowało 585 tys. osób, a wartość refundacji leczenia choroby Alzheimera i chorób pokrewnych wyniosła 320 mln zł. Zatem choroba Alzheimera to nie tylko problem społeczny, ale także ekonomiczny1. Może więc lepiej zawczasu zapobiegać niż leczyć?

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

Zalecenia żywieniowe dla chorych na raka piersi

dr n. med. Magdalena Maciejewska-Cebulak

Rak piersi stanowi duże wyzwanie dla współczesnej onkologii, głównie z uwagi na częstotliwość występowania tego nowotworu. Dzięki rozwojowi medycyny rokowania chorych na raka piersi są coraz lepsze, rosną również szanse na pełne wyleczenie (szczególnie wcześnie wykrytych nowotworów). Różnorodność potrzeb żywieniowych chorych na raka piersi stwarza potrzebę indywidualizacji zaleceń żywieniowych na podstawie zebranego wywiadu żywieniowego oraz przeprowadzonej oceny stanu odżywienia. Rolą dietetyka we wsparciu chorych na raka piersi jest monitorowanie stanu odżywienia, kontrolowanie zmian masy i składu ciała oraz dostosowanie sposobu żywienia do aktualnych potrzeb żywieniowych, które mogą dynamicznie zmieniać się w zależności od etapu leczenia choroby.

czytaj dalej

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

Zalecenia żywieniowe dla chorych na raka piersi

dr n. med. Magdalena Maciejewska-Cebulak

Article image

Rak piersi stanowi duże wyzwanie dla współczesnej onkologii, głównie z uwagi na częstotliwość występowania tego nowotworu. Dzięki rozwojowi medycyny rokowania chorych na raka piersi są coraz lepsze, rosną również szanse na pełne wyleczenie (szczególnie wcześnie wykrytych nowotworów). Różnorodność potrzeb żywieniowych chorych na raka piersi stwarza potrzebę indywidualizacji zaleceń żywieniowych na podstawie zebranego wywiadu żywieniowego oraz przeprowadzonej oceny stanu odżywienia. Rolą dietetyka we wsparciu chorych na raka piersi jest monitorowanie stanu odżywienia, kontrolowanie zmian masy i składu ciała oraz dostosowanie sposobu żywienia do aktualnych potrzeb żywieniowych, które mogą dynamicznie zmieniać się w zależności od etapu leczenia choroby.

Czytam więcej
Article image

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

Leczenie żywieniowe w raku żołądka

dr n. med. i n. o zdr. Maja Czerwińska-Rogowska

Pomimo stopniowo zmniejszającej się zachorowalności, rak żołądka nadal zajmuje 5. miejsce pod kątem występowania oraz 3. miejsce jako najczęstsza przyczyna zgonów związanych z nowotworami na świecie. Dużym problemem zwiększającym śmiertelność z powodu raka żołądka jest czas jego wykrycia. Zaledwie 5–8% wykrytych zachorowań to postać wczesna nowotworu. Zmiana taka zazwyczaj nie daje objawów i w większości przypadków wykrywana jest przypadkowo1. Z powodu tego, że rak żołądka długo przebiega bezobjawowo, najczęściej wykrywany jest, kiedy nowotwór jest już w fazie zaawansowanej. Większość pacjentów ma już w tym czasie skutki uboczne (m.in. występuje u nich niedożywienie). Wpływa to negatywnie na rokowanie i zdecydowanie zwiększa śmiertelność z powodu tego nowotworu. Najczęstszym nowotworem złośliwym żołądka (diagnozowany w 95% przypadków) jest gruczolakorak (adenocarcinoma)2. W leczeniu raka żołądka stosuje się zwykle leczenie operacyjne, czyli całkowitą lub częściową resekcję żołądka (gastrektomia). Jako forma leczenia, zwykle wspomagająco, stosowana jest również radioterapia oraz chemioterapia1.

czytaj dalej

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

Leczenie żywieniowe w raku żołądka

dr n. med. i n. o zdr. Maja Czerwińska-Rogowska

Article image

Pomimo stopniowo zmniejszającej się zachorowalności, rak żołądka nadal zajmuje 5. miejsce pod kątem występowania oraz 3. miejsce jako najczęstsza przyczyna zgonów związanych z nowotworami na świecie. Dużym problemem zwiększającym śmiertelność z powodu raka żołądka jest czas jego wykrycia. Zaledwie 5–8% wykrytych zachorowań to postać wczesna nowotworu. Zmiana taka zazwyczaj nie daje objawów i w większości przypadków wykrywana jest przypadkowo1. Z powodu tego, że rak żołądka długo przebiega bezobjawowo, najczęściej wykrywany jest, kiedy nowotwór jest już w fazie zaawansowanej. Większość pacjentów ma już w tym czasie skutki uboczne (m.in. występuje u nich niedożywienie). Wpływa to negatywnie na rokowanie i zdecydowanie zwiększa śmiertelność z powodu tego nowotworu. Najczęstszym nowotworem złośliwym żołądka (diagnozowany w 95% przypadków) jest gruczolakorak (adenocarcinoma)2. W leczeniu raka żołądka stosuje się zwykle leczenie operacyjne, czyli całkowitą lub częściową resekcję żołądka (gastrektomia). Jako forma leczenia, zwykle wspomagająco, stosowana jest również radioterapia oraz chemioterapia1.

Czytam więcej
Article image

PRZEDSIĘBIORCZY DIETETYK

Popularne usługi dietetyczne i ich ceny w 2023 r.

Przemysław Krzeszowski

Zbilansowana dieta jest jednym z nieodłącznych elementów zdrowego stylu życia. Coraz większa świadomość w tym zakresie powoduje, że zapotrzebowanie na usługi dietetyczne stale rośnie. Pacjenci, wybierając specjalistę dla siebie, kierują się nie tylko zakresem jego kwalifikacji, ale również opiniami oraz cenami usług. Rynek dietetyczny od kilku lat prężnie się rozwija, jednak jest podatny na zmiany związane z inflacją, sytuacją rynkową oraz obecnie panującymi trendami. Jako dostawca jednego z popularnych programów dietetycznych – DietetykPro1, widzimy, jakie wyzwania są stawiane przed dietetykami i jak wpływa to na usługi, jakie oferują.

czytaj dalej

PRZEDSIĘBIORCZY DIETETYK

Popularne usługi dietetyczne i ich ceny w 2023 r.

Przemysław Krzeszowski

Article image

Zbilansowana dieta jest jednym z nieodłącznych elementów zdrowego stylu życia. Coraz większa świadomość w tym zakresie powoduje, że zapotrzebowanie na usługi dietetyczne stale rośnie. Pacjenci, wybierając specjalistę dla siebie, kierują się nie tylko zakresem jego kwalifikacji, ale również opiniami oraz cenami usług. Rynek dietetyczny od kilku lat prężnie się rozwija, jednak jest podatny na zmiany związane z inflacją, sytuacją rynkową oraz obecnie panującymi trendami. Jako dostawca jednego z popularnych programów dietetycznych – DietetykPro1, widzimy, jakie wyzwania są stawiane przed dietetykami i jak wpływa to na usługi, jakie oferują.

Czytam więcej

Nadzór merytoryczny

REDAKTOR PROWADZĄCA

dr n. med. Aneta Kościołek

REDAKTOR NACZELNA

Anna Gadzińska-Kryjak


Wszystkie wydania