O roli dietetyka w pracy z pacjentem w czasie farmakoterapii oraz z pacjentem zakwalifikowanym do operacyjnego leczenia choroby otyłościowej rozmawiamy z dr n. o zdr. Matyldą Kręgielską-Narożną – współtwórczynią najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, dietetykiem klinicznym, promotorem zdrowia, adiunktem w Katedrze Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych i Dietetyki Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Mimo iż obecnie światowa zachorowalność na zapalenie wątroby typu E szacowana jest wg WHO na około 20 mln przypadków rocznie, dopiero w latach 90. XX w. odkryto, iż czynnikiem sprawczym jest wirus i nadano mu literę E od angielskich słów: jelitowy (enteric) i epidemiczny (epidemic). Patogen ten przenosi się w dużej mierze drogą pokarmową, dlatego w rozpoznaniu i różnicowaniu od innych wirusowych zapaleń wątroby kluczowa jest znajomość m.in. laboratoryjnych metod diagnostycznych i umiejętność ich interpretacji oraz profilaktyki zakażeń.

Beta-alanina to suplement diety, który jest rekomendowany sportowcom w celu zwiększenia ich wydolności fizycznej przez organizacje zajmujące się żywieniem w sporcie^1,2. Mimo to, wciąż pojawiają się pytania dotyczące mechanizmu działania, protokołu suplementacyjnego, bezpieczeństwa czy zależności wynikających z płci. Niniejszy artykuł podsumowuje najnowsze dowody naukowe dotyczące suplementacji diety beta-alaniną.

W niniejszym artykule kontynuowany jest temat dotyczący trudności w karmieniu i jedzeniu u dzieci. W pierwszej części omówiono różne formy tych trudności oraz ich potencjalne przyczyny medyczne. Poza podłożem organicznym, w procesie diagnostycznym i terapeutycznym, należy rozważyć inne, równie ważne czynniki.

Kamica żółciowa jest schorzeniem polegającym na wytrącaniu się złogów głównie w pęcherzyku żółciowym, choć w 17–20% mogą one także powstawać w obrębie przewodów żółciowych wewnątrz– i zewnątrzwątrobowych. Choroba ta występuje najczęściej u osób zamieszkujących kraje wysoko rozwinięte, jak państwa Europy Zachodniej (około 10–15% populacji osób dorosłych) oraz Stany Zjednoczone (ponad 800 tys. zachorowań rocznie), a rzadziej odnotowuje się ją w Afryce oraz krajach azjatyckich. Częstość występowania kamicy żółciowej zwiększa się wraz z wiekiem a największa zachorowalność odnotywana jest głównie po 40. r.ż. Biorąc pod uwagę płeć, kobiety chorują 4–5-krotnie częściej aniżeli mężczyźni.
Do kluczowych czynników sprzyjających tworzeniu kamicy żółciowej zalicza się dietę wysokoenergetyczną (tj. wysoka ilość tłuszczów nasyconych i cholesterolu w spożywanych produktach, konsumpcja pokarmów typu fast food, zbyt częste jedzenie słodyczy, które poza cukrem zawierają również sporą ilość tłuszczów ogółem), niedostateczne spożycie błonnika pokarmowego, nadwagę oraz otyłość czy zaburzenia gospodarki metabolicznej, jak cukrzyca czy hiperglicerydemia. Schorzeniu temu sprzyja także nieprawidłowa, zbyt szybka utrata masy ciała, długotrwałe głodzenie (np. w żywieniu pozajelitowym), a także upośledzone wchłanianie soli kwasów żółciowych^1–5.

Zachodni styl życia, charakteryzujący się powszechnym spożyciem wysokoprzetworzonej żywności, niską aktywnością fizyczną, pogroszoną jakością snu oraz przewlekłą ekspozycją na narastający stres, przy obecności pewnych predyspozycji genetycznych znacząco zwiększa ryzyko zaburzeń metabolicznych, obejmujących problemy z zachowaniem odpowiedniego poziomu glukozy we krwi oraz profilu lipidowego.
Algi morskie, będące popularnym pokarmem w krajach azjatyckich, okazują się źródłem wielu składników odżywczych i związków funkcjonalnych, jak np. polifenole, kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne, które wykazują korzystny wpływ na status zdrowia metabolicznego.

Sposób odżywiania jest jednym z głównych czynników wpływających na stan zdrowia, sprawność fizyczną i kondycję psychiczną. Źle zbilansowana dieta prowadzi do zachwiania homeostazy organizmu, zaburzeń w funkcjonowaniu narządów i do rozwoju chorób dietozależnych. Ostatnie lata przyniosły wyraźny wzrost zainteresowania dietami ograniczającymi lub wykluczającymi spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego. Taki model odżywiania stanowi często element proekologicznego stylu życia. U ludzi dorosłych, którzy zmienili tradycyjny sposób odżywiania na dietę wegetariańską, zaobserwowano korzystny wpływ na zdrowie¹. Jedną z głównych korzyści jest zmiana tłuszczów pochodzenia zwierzęcego na tłuszcze roślinne, cechujące się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jakie miejsce zatem zajmuje olej rzepakowy w jadłospisie wegetariańskim?

Szacuje się, że na całym świecie na choroby otępienne choruje 47 mln ludzi, a do roku 2050 liczba ta przekroczy 130 mln. Przy czym warto zauważyć, że główną postacią otępienia jest choroba Alzheimera, stanowiąca 60–80% przypadków. Według danych Institute for Health Metrics and Evaluation, w 2019 roku w Polsce na chorobę Alzheimera lub choroby pokrewne chorowało 585 tys. osób, a wartość refundacji leczenia choroby Alzheimera i chorób pokrewnych wyniosła 320 mln zł. Zatem choroba Alzheimera to nie tylko problem społeczny, ale także ekonomiczny¹. Może więc lepiej zawczasu zapobiegać niż leczyć?

Pomimo stopniowo zmniejszającej się zachorowalności, rak żołądka nadal zajmuje 5. miejsce pod kątem występowania oraz 3. miejsce jako najczęstsza przyczyna zgonów związanych z nowotworami na świecie. Dużym problemem zwiększającym śmiertelność z powodu raka żołądka jest czas jego wykrycia. Zaledwie 5–8% wykrytych zachorowań to postać wczesna nowotworu. Zmiana taka zazwyczaj nie daje objawów i w większości przypadków wykrywana jest przypadkowo¹. Z powodu tego, że rak żołądka długo przebiega bezobjawowo, najczęściej wykrywany jest, kiedy nowotwór jest już w fazie zaawansowanej. Większość pacjentów ma już w tym czasie skutki uboczne (m.in. występuje u nich niedożywienie). Wpływa to negatywnie na rokowanie i zdecydowanie zwiększa śmiertelność z powodu tego nowotworu. Najczęstszym nowotworem złośliwym żołądka (diagnozowany w 95% przypadków) jest gruczolakorak (adenocarcinoma)². W leczeniu raka żołądka stosuje się zwykle leczenie operacyjne, czyli całkowitą lub częściową resekcję żołądka (gastrektomia). Jako forma leczenia, zwykle wspomagająco, stosowana jest również radioterapia oraz chemioterapia¹.

Czy jest się czego obawiać? Co można w tej sprawie zrobić? Komentarz Polskiego Związku Zawodowego Dietetyków do projektu ustawy.

Zbilansowana dieta jest jednym z nieodłącznych elementów zdrowego stylu życia. Coraz większa świadomość w tym zakresie powoduje, że zapotrzebowanie na usługi dietetyczne stale rośnie. Pacjenci, wybierając specjalistę dla siebie, kierują się nie tylko zakresem jego kwalifikacji, ale również opiniami oraz cenami usług. Rynek dietetyczny od kilku lat prężnie się rozwija, jednak jest podatny na zmiany związane z inflacją, sytuacją rynkową oraz obecnie panującymi trendami. Jako dostawca jednego z popularnych programów dietetycznych – DietetykPro¹, widzimy, jakie wyzwania są stawiane przed dietetykami i jak wpływa to na usługi, jakie oferują.