Pokarm jest niezbędny człowiekowi do przeżycia. Pojawiły się sugestie, że spożycie pewnych pokarmów może być związane z zachowaniami przypominającymi uzależnienie od substancji psychoaktywnych lub alkoholu. Tłumaczy się to wpływem zarówno pokarmów, jak i substancji psychoaktywnych na układ nagrody w ośrodkowym układzie nerwowym oraz występowaniem podobnych objawów, tj. brakiem kontroli i nadmiernym skupianiu się na spożyciu określonego pokarmu.

Nadmierne zaabsorbowanie masą lub kształtem ciała, częste, nawracające epizody objadania się, powtarzające się niewłaściwe zachowania kompensacyjne…
…ten obraz stanowi coraz większy, współczesny problem społeczny, stając się znakiem naszych czasów.

Żyjemy w kulturze owładniętej obsesją na punkcie idealnego ciała. Niezadowolenie z wyglądu jest jedną z głównych, obok problemów zdrowotnych, przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetu dietetyka. Wiele osób zmagających się z nadmierną masą ciała sądzi, że tylko dzięki samokrytyce może dokonać trwałych zmian i wreszcie polubić swoje ciało.

Uważne jedzenie pozwala w pełni smakować, wąchać, patrzeć, cieszyć się posiłkiem. Uświadamia, że na jedzenie oraz na myśli o jedzeniu mamy taki sam wpływ jak na inne aspekty naszego życia. Czy uważne jedzenie może być zatem wsparciem w redukcji jedzenia emocjonalnego oraz wspomóc walkę z objadaniem się? Czy jest to tylko kolejna moda, czy może jednak pomóc w zmianie zachowań żywieniowych? Czym jest mindful eating?

Wpływ emocji na codzienny sposób odżywiania jest różny i zwykle zależy od naszych indywidualnych cech, jak na przykład powściągliwość i umiejętność powstrzymania się od nadmiernego spożycia pokarmów, zwłaszcza tych o dużej smakowitości*, w odpowiedzi na nasilone emocje. Badania naukowe, oparte na teorii rozregulowanej pod wpływem emocji zdolności do przyjmowania pokarmu, wyraźnie wskazują na znaczenie różnic indywidualnych w obserwowanych efektach. Na przykład osoby będące pod wpływem stresu, zwłaszcza tego emocjonalnego, zazwyczaj spożywają większe ilości pokarmu niż w stanie relaksu¹.

*Pokarmy o dużej smako­witości to między innymi wysokotłuszczowe i bogate w węglowodany produkty, jak chipsy, wyroby piekarnicze, ciasta, pączki.

Badania pokazują, że jest związek między dietą a depresją. Istnieją jednak sprzeczne wyniki badań, a kierunek i mechanizm relacji są obecnie w trakcie dalszych ustaleń. Wiele badań u zdrowych dorosłych pokazuje, że mniejsza częstość występowania depresji objawia się u tych, którzy jedzą zgodnie ze „zdrowymi” wzorcami żywieniowymi, charakteryzującymi się obfitością warzyw, owoców, pełnoziarnistych zbóż, orzechów, nasion i roślin strączkowych, ryb, a także umiarkowanymi ilościami wysokotłuszczowego nabiału, jaj i ograniczających tłuszcze nienasycone w diecie.

Im szybciej rozpoznamy, na jakim etapie w procesie zmiany jest nasz pacjent, tym łatwiej będziemy mogli dopasować swoje interwencje i nastawienie do problemu, co będzie korzystne dla obu stron.