Choroba Leśniowskiego-Crohna (ang. Crohn’s Disease, CD) to zaburzenie zaliczane do przewlekłych nieswoistych chorób zapalnych jelit (ang. Inflammatory Bowel Disease, IBD) przebiegające z okresami remisji oraz zaostrzeń objawów. Jak dotąd, etiologia choroby Leśniowskiego-Crohna nie została poznana, jednakże w etiopatogenezie tego schorzenia podkreśla się rolę czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych. W ciągu ostatnich lat zwiększa się zapadalność na tę chorobę, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych, co wynika ze zmian socjoekonomicznych, a także żywieniowych. Największa zachorowalność choroby Leśniowskiego-Crohna występuje na terenie Ameryki Północnej oraz w Europie Zachodniej, rzadziej w Afryce czy Azji. W Polsce, zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Chorych na Chorobę Leśniowskiego-Crohna (za rok 2012), jednostka ta może dotyczyć 5191 osób, przy czym może to być liczba ponad dwa razy większa z racji trudności we wczesnym wykryciu tego schorzenia.
W dużej mierze te wytyczne pokrywają się z zasadami diety śródziemnomorskiej, DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension) oraz dietą japońską czy norweską. Natomiast stosowanie „stylu zachodniego” – składającego się z dużej ilości słodkich, tłustych oraz przetworzonych produktów żywnościowych, zawierającego dużą ilość czerwonego mięsa – jest związane z częstszym występowaniem depresji1,6,16,17,29.
Skupiając się jednak tylko na przeglądzie badań RTC, analizujących wpływ diety śródziemnomorskiej na zmniejszenie rozwoju depresji, wyniki są jednoznaczne.
Badanie „SMILES” (n = 166) było 12-tygodniowym, prowadzonym w równoległych grupach, randomizowanym, kontrolowanym badaniem z pojedynczą ślepą próbą uzupełnianą o interwencję dietetyczną w leczeniu umiarkowanej do ciężkiej depresji, które przeprowadzono w Australii. Interwencja dietetyczna polegała na wprowadzeniu zmodyfikowanej diety śródziemnomorskiej pod nazwą „Mod i MedDiet” polegającą na wprowadzeniu do diety 12 kluczowych grup żywności: zbożowe produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, rośliny strączkowe, niskotłuszczowe i niesłodzone produkty mleczne, orzechy surowe i niesolone, ryby, chude czerwone mięso, kurczak, jaja i oliwy z oliwek, przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia „dodatkowych” produktów spożywczych, takich jak słodycze, rafinowane płatki zbożowe, potrawy smażone, fast foody, przetwory mięsne i słodkie napoje. Stwierdzono, że osoby, które przez 3 miesiące stosowały zalecaną dietę osiągały wyraźnie lepszą poprawę w zakresie objawów depresyjnych, niż osoby, które nie stosowały diety, chociaż korzystały z farmakoterapii lub psychoterapii5.
Badania pokazują, że jest związek między dietą a depresją. Istnieją jednak sprzeczne wyniki badań, a kierunek i mechanizm relacji są obecnie w trakcie dalszych ustaleń. Wiele badań u zdrowych dorosłych pokazuje, że mniejsza częstość występowania depresji objawia się u tych, którzy jedzą zgodnie ze „zdrowymi” wzorcami żywieniowymi, charakteryzującymi się obfitością warzyw, owoców, pełnoziarnistych zbóż, orzechów, nasion i roślin strączkowych, ryb, a także umiarkowanymi ilościami wysokotłuszczowego nabiału, jaj i ograniczających tłuszcze nienasycone w diecie.