Choroba Leśniowskiego-Crohna (ang. Crohn’s Disease, CD) to zaburzenie zaliczane do przewlekłych nieswoistych chorób zapalnych jelit (ang. Inflammatory Bowel Disease, IBD) przebiegające z okresami remisji oraz zaostrzeń objawów. Jak dotąd, etiologia choroby Leśniowskiego-Crohna nie została poznana, jednakże w etiopatogenezie tego schorzenia podkreśla się rolę czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych. W ciągu ostatnich lat zwiększa się zapadalność na tę chorobę, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych, co wynika ze zmian socjoekonomicznych, a także żywieniowych. Największa zachorowalność choroby Leśniowskiego-Crohna występuje na terenie Ameryki Północnej oraz w Europie Zachodniej, rzadziej w Afryce czy Azji. W Polsce, zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Chorych na Chorobę Leśniowskiego-Crohna (za rok 2012), jednostka ta może dotyczyć 5191 osób, przy czym może to być liczba ponad dwa razy większa z racji trudności we wczesnym wykryciu tego schorzenia.
Na tę chorobę najczęściej zapadają dzieci oraz młodzież, a szczyt zachorowań przypada między 20. a 40. r.ż. bez większego zróżnicowania pod względem płci2,3. W chorobie Leśniowskiego-Crohna zmiany zapalne mogą lokalizować się w każdym odcinku przewodu pokarmowego, począwszy od jamy ustnej aż po odbyt i obejmować wszystkie warstwy ściany przewodu pokarmowego. Konsekwencją tego jest występowanie licznych niedoborów pokarmowych, a także tworzenie się zwłóknień, powstawania przetok i zwężeń w obrębie poszczególnych warstw przewodu pokarmowego2,4.
NIEDOŻYWIENIE WYNIKAJĄCE Z PRZEBIEGU CHOROBY
U osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna w wyniku toczącego się stanu zapalnego błona śluzowa jelita ulega destrukcji, co zaburza funkcje pełnione przez kosmki jelitowe. W przebiegu choroby może dochodzić do owrzodzeń i zwężania się jelit, a tym samym wzrostu ich niedrożności i utrudnionego przechodzenia treści pokarmowej. Ponadto zalegająca masa pokarmowa pogłębia występującą niedrożność przewodu pokarmowego, zmniejsza światło jelit, co w konsekwencji może doprowadzić do całkowitego ich zamknięcia. Cechą charakterystyczną choroby Leśniowskiego-Crohna jest także tworzenie się szczelin, ropni oraz przetok będących nieprawidłowymi połączeniami między poszczególnymi odcinkami jelita (przetoki wewnętrzne) bądź między jelitem a narządami (przetoki zewnętrzne). Wszelkie te zmiany mogą generować u pacjenta występowanie wielu dolegliwości, takich jak silny ból brzucha, wymioty, mdłości czy zaparcia. Objawy te w sposób znaczący wpływają na niechęć do przyjmowania pokarmu, generując tym samym niedostateczną podaż składników odżywczych. Dodatkowo niedobory składników pokarmowych mogą wynikać z zespołu złego wchłaniania spowodowanego destrukcją kosmków jelitowych5.
U osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna występuje bardzo duże ryzyko niedożywienia, którego powodem są między innymi6,7:
Choroba Leśniowskiego-Crohna (ang. Crohn’s Disease, CD) to zaburzenie zaliczane do przewlekłych nieswoistych chorób zapalnych jelit (ang. Inflammatory Bowel Disease, IBD) przebiegające z okresami remisji oraz zaostrzeń objawów. Jak dotąd, etiologia choroby Leśniowskiego-Crohna nie została poznana, jednakże w etiopatogenezie tego schorzenia podkreśla się rolę czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych. W ciągu ostatnich lat zwiększa się zapadalność na tę chorobę, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych, co wynika ze zmian socjoekonomicznych, a także żywieniowych. Największa zachorowalność choroby Leśniowskiego-Crohna występuje na terenie Ameryki Północnej oraz w Europie Zachodniej, rzadziej w Afryce czy Azji. W Polsce, zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Chorych na Chorobę Leśniowskiego-Crohna (za rok 2012), jednostka ta może dotyczyć 5191 osób, przy czym może to być liczba ponad dwa razy większa z racji trudności we wczesnym wykryciu tego schorzenia.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Zastąpienie w diecie tłuszczów nasyconych tłuszczami nienasyconymi pozytywnie wpływa na zdrowie naszego organizmu, zwłaszcza serca i mózgu; co w dużej mierze jest związane ze zdolnością nienasyconych kwasów tłuszczowych do zmniejszania stanów zapalnych oraz utrzymania prawidłowego poziomu lipidów we krwi.
Wyzwania żywieniowe i nauki na przyszłość wynikające z pandemii COVID-19 to temat przewodni minionego VI Narodowego Kongresu Żywieniowego, zorganizowanego przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Tegoroczny Kongres Żywieniowy, który odbył się w sobotę 23 października 2021 roku, był ważnym wydarzeniem dla wszystkich osób związanych z tematyką żywienia, budowania odporności oraz utrzymaniem zdrowia w tym szczególnym okresie, jakim jest pandemia COVID-19.
Wykazano związek między niedoborem koenzymu Q10 a zwiększoną patogenezą tkanek ośrodkowego układu nerwowego. Defekty komórkowe związane z niedoborem koenzymu Q10 wykazano w chorobach takich, jak zwyrodnienie plamki żółtej, jaskrze, chorobie Alzheimera, chorobie Parkinsona. Wczesne wykrycie tych chorób i suplementacja może znacznie poprawić stan chorych.
