Podstawowym celem leczenia jest jak najdłuższe utrzymanie remisji choroby. Istotnym elementem działania terapeutycznego jest również zapobieganie działaniom niepożądanym wynikającym z charakteru leczenia, jak również minimalizowanie powikłań zdrowotnych będących konsekwencją aktywnej formy choroby. Cały czas trwają prace nad optymalizacją postępowania terapeutycznego w NChZJ¹.

Choroby określane wspólnym mianem nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ) obejmują takie jednostki chorobowe, jak:

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, ang. colitis ulcerosa – CU), z definicji: rozlany, nieswoisty proces zapalny błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzący w części przypadków do powstania owrzodzeń,
• choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC, ang. Crohn’s disease – CD), z definicji: pełnościenne, przeważnie ziarniniakowe zapalenie, które może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego, od jamy ustnej aż do odbytu,
• nieokreślone zapalenie okrężnicy (ang. inderterminate colitis – IC) – to 0–15% przypadków nieswoistych chorób zapalnych jelit, w których wystąpiły trudności w różnicowaniu WZJG i ChLC².

Epidemiologia NChZJ

Epidemiologia i etiologia WZJG oraz ChLC mają wiele cech wspólnych. Chorują głównie osoby rasy białej. WZJG może rozwinąć się w każdym wieku, a szczyt zachorowań przypada na okres między 20. a 40. rokiem życia oraz powyżej 65. roku życia, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn^{2, 3}. W przypadku ChLC największą zachorowalność notuje się u młodych osób w wieku 15–25 lat, z niewielką przewagą płci żeńskiej. Choroba ta występuje głównie w krajach wysoko rozwiniętych^{2, 3}, jednak aktualnie obserwowany jest dynamiczny wzrost zachorowań w regionach, w których wcześniej notowano mniej przypadków NChZJ w porównaniu z regionami, które charakteryzowały się wysoką zapadalnością, utrzymującą się na poziomie stałym bądź wykazującą niewielki wzrost (tabela 4 - do pobrania w załączniku)³.

Patomechanizm NChZJ

Do chwili obecnej nie udało się jednoznacznie określić pierwotnej przyczyny wywołującej NChZJ. Wiadomo, że nieswoiste choroby zapalne jelit są efektem złożonej, wieloczynnikowej patogenezy oraz interakcji pomiędzy różnymi elementami, w efekcie których powstaje permanentny stan zapalny. Badania wskazują na kilka prawdopodobnych kierunków powstania przewlekłego zapalenia błony śluzowej:

• nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna na antygen własnej mikroflory jelitowej (efekt zmian we florze bakteryjnej, czynników immunologicznych, uwarunkowań genetycznych),
• angiogeneza (tworzenie naczyń krwionośnych) i antyangiogeneza,
• komórki tuczne (zwiększona ilość w błonie śluzowej oraz zwiększone stężenie wydzielanych przez nie substancji – histamina, tryptazyna, IL16, substancja P, heparyna)^5-7.