menu close arrow_back_ios person_add home

Elektroniczny gabinet – zastosowanie nowoczesnych technologii w poradnictwie dietetycznym

Dietetyk kliniczny Klaudia Wiśniewska

Z GABINETU DIETETYKA

01-11-2018

20/2018

Wykorzystywanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych we współczesnej medycynie, w obliczu powszechnego dostępu do Internetu i urządzeń mobilnych, stwarza niespotykane do tej pory możliwości świadczenia usług medycznych.

W świecie medycznym na stałe zagościły już takie pojęcia, jak: telemedycyna, telezdrowie czy e-zdrowie. Telemedycyna jest z powodzeniem coraz częściej wykorzystywana zarówno w procesie diagnozowania i leczenia, jak i w prewencji, poprzez zbieranie ogromnej ilości danych dotyczących stylu życia i codziennej aktywności pacjentów1. Telemedycyna znalazła do tej pory zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Czy istnieje szansa na implementacje pewnych elementów również w świecie dietetyki?

Termin telemedycyna wbrew pozorom nie jest terminem nowym, istnieje od kilkudziesięciu lat. Powstał on już w latach 70. XX wieku z połączenia dwóch słów – greckiego słowa tele (na odległość) i łacińskiego medicina, co w bezpośrednim tłumaczeniu oznacza po prostu leczenie na odległość. Upraszczając, można przyjąć, że jest to sprawowanie opieki medycznej nad pacjentem przez osoby wykonujące zawody medyczne w sposób zdalny2.  

 

Telemedycyna, czyli co?

 

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje telemedycynę jako „świadczenie usług opieki zdrowotnej, w której kluczową rolę odgrywa rozłączność miejsca, przez wszystkie osoby wykonujące zawody medyczne, przy wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT – information and communication technologies) służących wymianie istotnych informacji w celach diagnostycznych, leczniczych oraz zapobiegania chorobom i urazom, prowadzenia badań i ich oceny, zapewnienia, kontynuacji kształcenia pracowników służby zdrowia, czyli w celu poprawy zdrowia jednostek oraz tworzonych przez nie społeczności”3.

Z kolei w prawie polskim telemedycyna oznacza udzielanie świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności (definicja wynikająca z art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej). W praktyce polega to po prostu m.in. na przechowywaniu i przesyłaniu dokumentacji medycznej, promocji zdrowia, realizacji zadań edukacyjnych i badawczych na odległość4. Definicja ta jest również zbieżna z definicją zaproponowaną przez Amerykańskie Stowarzyszenie Telemedyczne5.

Niezależnie od przyjętej definicji, telemedycyna zakłada rozłączność miejsca przebywania komunikujących się podmiotów (pacjent – specjalista), zapewnia wsparcie medyczne, wiąże się z użyciem technologii informacyjno-komunikacyjnych i zmierza do uzyskania korzyści zdrowotnych6.

Obecnie telemedycyna pozwala praktycznie na pełną opiekę nad pacjentem na odległość. Dzięki pewnym rozwiązaniom możliwe jest nie tylko bieżące nadzorowanie procesu leczenia, ale także jago modyfikacja oraz w niektórych przypadkach również i diagnostyka. Telemedycyna nie jest odrębną dziedziną medycyny, ale integralną częścią opieki zdrowotnej. Należy jednak pamiętać, że nie każde rozwiązanie z użyciem technologii informacyjno-komunikacyjnych mające na celu poprawę zdrowia powinno być klasyfikowane jako telemedycyna. W myśl definicji do telemedycyny nie zalicza się takich narzędzi jak aplikacje służące do kontroli samej diety, proste aplikacje o charakterze medycznym generujące różnego rodzaju komunikaty, które mogą być odczytywane na urządzeniu mobilnym (np. przypomnienie o konieczności przyjęcia dawki leku), i krokomierze. Zdecydowanie szersze znaczenie mają takie pojęcia jak e-zdrowie czy telezdrowie, obejmujące m.in. całe systemy obsługi i wsparcia szpitali czy zintegrowanie sieci informacji medycznej, których częścią może być również telemedycyna6.

 

Rodzaje świadczeń telemedycznych

 

Istnieje wiele różnych rodzajów świadczeń telemedycznych. Można je podzielić ze względu na specjalizację, rodzaj świadczonych usług czy ze względu na sposób komunikacji. Komunikacja z pacjentem może odbywać się w czasie rzeczywistym, najczęściej poprzez połączenie wideo (wideokonferencję) i przyjmować charakter telekonsultacji. Ma to zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, a w szczególności w telepsychiatrii, telekardiologii i telechirurgii. Kolejnym wykorzystywanym modelem przesyłania danych jest zdalny monitoring polegający na pobieraniu danych z urządzenia, z którego pacjent korzysta i przesyłaniu go do zewnętrznej centrali. Ważną częścią całego procesu jest również przechowywanie i przesyłanie danych pod postacią plików dźwiękowych, wideo czy za pomocą zdjęć, co pogłębia proces analizy uzyskiwanych danych po stronie pracowników służby zdrowia oraz może mieć charakter edukacyjny dla pacjenta6, 7.

Wykorzystywanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych we współczesnej medycynie, w obliczu powszechnego dostępu do Internetu i urządzeń mobilnych, stwarza niespotykane do tej pory możliwości świadczenia usług medycznych.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Klaudia Wiśniewska

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyczka kliniczna, wykładowczyni i założycielka Centrum Terapii Dietetycznej SPOT (www.centrumspot.pl), gdzie na co dzień pracuje z pacjentami. W ramach swojej pracy doktorskiej na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym bada skuteczność diet roślinnych w aspekcie otyłości i innych chorób metabolicznych. Prze wiele lat w ramach pracy w instytutach naukowych, w tym w Instytucie Żywności i Żywienia koordynowała projekty edukacyjne o zasięgu ogólnopolskim. Nadal chętnie dzieli się swoją wiedzą z innymi, nie tylko w gabinecie. Usłyszeć ją można w Dzień dobry TVN, Pytaniu na Śniadanie, Onet Rano #wiem oraz w Polskim Radio. Jest autorką licznych publikacji naukowych z zakresu diet roślinnych, otyłości i chorób układu pokarmowego.