Wykorzystywanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych we współczesnej medycynie, w obliczu powszechnego dostępu do Internetu i urządzeń mobilnych, stwarza niespotykane do tej pory możliwości świadczenia usług medycznych.
W świecie medycznym na stałe zagościły już takie pojęcia, jak: telemedycyna, telezdrowie czy e-zdrowie. Telemedycyna jest z powodzeniem coraz częściej wykorzystywana zarówno w procesie diagnozowania i leczenia, jak i w prewencji, poprzez zbieranie ogromnej ilości danych dotyczących stylu życia i codziennej aktywności pacjentów1. Telemedycyna znalazła do tej pory zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Czy istnieje szansa na implementacje pewnych elementów również w świecie dietetyki?
Termin telemedycyna wbrew pozorom nie jest terminem nowym, istnieje od kilkudziesięciu lat. Powstał on już w latach 70. XX wieku z połączenia dwóch słów – greckiego słowa tele (na odległość) i łacińskiego medicina, co w bezpośrednim tłumaczeniu oznacza po prostu leczenie na odległość. Upraszczając, można przyjąć, że jest to sprawowanie opieki medycznej nad pacjentem przez osoby wykonujące zawody medyczne w sposób zdalny2.
Światowa Organizacja Zdrowia definiuje telemedycynę jako „świadczenie usług opieki zdrowotnej, w której kluczową rolę odgrywa rozłączność miejsca, przez wszystkie osoby wykonujące zawody medyczne, przy wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT – information and communication technologies) służących wymianie istotnych informacji w celach diagnostycznych, leczniczych oraz zapobiegania chorobom i urazom, prowadzenia badań i ich oceny, zapewnienia, kontynuacji kształcenia pracowników służby zdrowia, czyli w celu poprawy zdrowia jednostek oraz tworzonych przez nie społeczności”3.
Z kolei w prawie polskim telemedycyna oznacza udzielanie świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności (definicja wynikająca z art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej). W praktyce polega to po prostu m.in. na przechowywaniu i przesyłaniu dokumentacji medycznej, promocji zdrowia, realizacji zadań edukacyjnych i badawczych na odległość4. Definicja ta jest również zbieżna z definicją zaproponowaną przez Amerykańskie Stowarzyszenie Telemedyczne5.
Niezależnie od przyjętej definicji, telemedycyna zakłada rozłączność miejsca przebywania komunikujących się podmiotów (pacjent – specjalista), zapewnia wsparcie medyczne, wiąże się z użyciem technologii informacyjno-komunikacyjnych i zmierza do uzyskania korzyści zdrowotnych6.
Obecnie telemedycyna pozwala praktycznie na pełną opiekę nad pacjentem na odległość. Dzięki pewnym rozwiązaniom możliwe jest nie tylko bieżące nadzorowanie procesu leczenia, ale także jago modyfikacja oraz w niektórych przypadkach również i diagnostyka. Telemedycyna nie jest odrębną dziedziną medycyny, ale integralną częścią opieki zdrowotnej. Należy jednak pamiętać, że nie każde rozwiązanie z użyciem technologii informacyjno-komunikacyjnych mające na celu poprawę zdrowia powinno być klasyfikowane jako telemedycyna. W myśl definicji do telemedycyny nie zalicza się takich narzędzi jak aplikacje służące do kontroli samej diety, proste aplikacje o charakterze medycznym generujące różnego rodzaju komunikaty, które mogą być odczytywane na urządzeniu mobilnym (np. przypomnienie o konieczności przyjęcia dawki leku), i krokomierze. Zdecydowanie szersze znaczenie mają takie pojęcia jak e-zdrowie czy telezdrowie, obejmujące m.in. całe systemy obsługi i wsparcia szpitali czy zintegrowanie sieci informacji medycznej, których częścią może być również telemedycyna6.
Istnieje wiele różnych rodzajów świadczeń telemedycznych. Można je podzielić ze względu na specjalizację, rodzaj świadczonych usług czy ze względu na sposób komunikacji. Komunikacja z pacjentem może odbywać się w czasie rzeczywistym, najczęściej poprzez połączenie wideo (wideokonferencję) i przyjmować charakter telekonsultacji. Ma to zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, a w szczególności w telepsychiatrii, telekardiologii i telechirurgii. Kolejnym wykorzystywanym modelem przesyłania danych jest zdalny monitoring polegający na pobieraniu danych z urządzenia, z którego pacjent korzysta i przesyłaniu go do zewnętrznej centrali. Ważną częścią całego procesu jest również przechowywanie i przesyłanie danych pod postacią plików dźwiękowych, wideo czy za pomocą zdjęć, co pogłębia proces analizy uzyskiwanych danych po stronie pracowników służby zdrowia oraz może mieć charakter edukacyjny dla pacjenta6, 7.
Wykorzystywanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych we współczesnej medycynie, w obliczu powszechnego dostępu do Internetu i urządzeń mobilnych, stwarza niespotykane do tej pory możliwości świadczenia usług medycznych.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Kamica nerkowa, nazywana również kamicą moczową, jest jedną z najczęściej występujących chorób narządów układu moczowo-płciowego. Wiąże się z powstaniem w obrębie dróg moczowych złogów (potocznie kamieni) z substancji chemicznych stanowiących prawidłowy lub patologiczny składnik moczu, zwiększeniem stężenia związków litogennych w moczu, obniżoną aktywnością inhibitorów krystalizacji lub zmianami odczynu pH moczu, które wpływają na rozpuszczalność zawartych w nich składników1.
Jadłowstręt psychiczny, anoreksja (z greckiego anorexia nervosa) dokładnie oznacza brak apetytu: an – brak, orexis – apetyt1. Jest to jednostka chorobowa, która według klasyfikacji ICD-10 należy do zaburzeń odżywiania prowadzących do poważnych zmian w zdrowiu fizycznym i psychicznym.
Operacyjne usunięcie trzustki (pankreatektomia), a niekiedy także struktur sąsiadujących z tym narządem (np. pęcherzyk żółciowy), wiąże się z szeregiem skomplikowanych zdrowotnie konsekwencji wynikających z takiej formy leczenia pacjenta cierpiącego na schorzenia trzustki (np. rak trzustki). Samo przygotowanie pacjenta do zabiegu chirurgicznego nie jest wystarczające. W całej terapii istotne jest podejście holistyczne, współpraca całego zespołu medycznego składającego się z lekarza prowadzącego, chirurga, pielęgniarki, psychologa, fizjoterapeuty, ale także dietetyka.
