menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Wsparcie dietetyczne w układowych zapaleniach naczyń

Zapalenia naczyń obejmują heterogeniczną grupę rzadkich schorzeń, które charakteryzują się procesem zapalnym i zakrzepowo-zarostowym w ścianie naczynia krwionośnego. Mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny, wystąpić na skutek infekcji, choroby nowotworowej lub choroby autoimmunologicznej. Szacuje się, że 39 na 1 000 000 przypadków rocznie dotyczy układowych zapaleń naczyń (poza olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic)1.

Układowe zapalenia naczyń – patogeneza

 

Pierwotne układowe zapalenie naczyń cechuje się naciekiem leukocytów na ścianach naczyń krwionośnych, co w konsekwencji prowadzi do ich uszkodzenia i zmniejszenia światła naczynia, często z towarzyszącym ograniczeniem drożności. Stan ten może powodować niedokrwienie i martwicę narządów zaopatrywanych przez te naczynia2.

Zapalenia naczyń mogą wystąpić w przebiegu wielu chorób autoimmunologicznych, włączając reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, chorobę Sjögrena, sarkoidozę i twardzinę układową. Klasyfikację zapaleń naczyń podano w tabeli 1.

Tabela 1. Klasyfikacja zapaleń naczyń2.
Rodzaj   Jednostka chorobowa
     
zapalenie dużych naczyń  
  • zapalenie tętnic Takayasu
  • olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
     
zapalenie średnich naczyń  
  • guzkowe zapalenie tętnic
  • choroba Kawasakiego
     
zapalenie małych naczyń  
  • ziarniniakowatość Wegenera
  • zespół Churga-Strauss
  • mikroskopowe zapalenie naczyń
  • zapalenia naczyń związane z obecnością kompleksów immunologicznych
     
inne zapalenia  
  • zapalenia różnych naczyń
  • zapalenia naczyń w przebiegu chorób uogólnionych
  • zapalenia naczyń dotyczące jednego narządu
  • zapalenia naczyń skojarzone z prawdopodobną etiologią

 

Choroby te różnią się między sobą nie tylko rodzajem zajmowanych naczyń, ale także rodzajem komórek dominujących w naciekach zapalnych oraz dotkniętych procesem niedokrwiennym narządów2.

Uważa się, że patogenetyczne mechanizmy, które odpowiadają za rozwój układowych zapaleń naczyń, obejmują powstawanie i odkładanie kompleksów immunologicznych w ścianie naczynia, inwazję komórek śródbłonka i przestrzeni okołonaczyniowej oraz zaburzenia ich funkcjonowania spowodowane mikroorganizmami zakaźnymi, utajonym procesem nowotworowym lub autoimmunologicznym. Wśród innych możliwych przyczyn wymienia się działanie toksyn, powstawanie ziarniaków i obecność przeciwciał, np. przeciwko komórkom śródbłonka lub przeciwko cytoplazmie neutrofilów (ANCA), a także udział cytokin prozapalnych i cząsteczek adhezyjnych1.

 

Objawy zapaleń naczyń i powikłania układowe

 

Gorączka, nocne poty, złe samopoczucie, bóle mięśni i stawów są ogniwem łączącym wszystkie typy zapaleń naczyń. Objawy bardziej charakterystyczne przedstawiono w tabeli 2. Aktywna choroba jest często związana z podwyższonym poziomem białka CRP (C-reaktywnego), przyspieszonym opadem (OB) i zwiększoną lepkością osocza3.

Zapalenia naczyń obejmują heterogeniczną grupę rzadkich schorzeń, które charakteryzują się procesem zapalnym i zakrzepowo-zarostowym w ścianie naczynia krwionośnego. Mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny, wystąpić na skutek infekcji, choroby nowotworowej lub choroby autoimmunologicznej. Szacuje się, że 39 na 1 000 000 przypadków rocznie dotyczy układowych zapaleń naczyń (poza olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic)1.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

mgr Agnieszka Ciepłowska-Rysak

CZYTAM ARTYKUŁY

Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Dietetyka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, trener personalny i autorka bloga żywieniowego. Zaangażowana w edukację dzieci i dorosłych, prowadziła warsztaty i wykłady dotyczące m.in. żywienia w sporcie, dietoterapii w osteoporozie, czy cukrzycy. Współpracowała z Akademią Judo i koordynowała poznański projekt edukacyjny „Żywienie ma znaczenie".


Czytaj więcej