Na rozwój zjawiska wpływa wiele czynników, m.in. czynniki środowiskowe (mała aktywność fizyczna, łatwy dostęp do wysoko przetworzonej i wysoko kalorycznej żywności), genetyczne (dziecko szczupłych rodziców ma 7% szans na otyłość, a w przypadku gdy oboje rodziców cierpi na nadmierną masę ciała, szanse dziecka na otyłość wynoszą aż 80%), niektóre schorzenia (np. upośledzona funkcja tarczycy), a także przyjmowanie określonych leków.
Stosowane w terapii chorób przewlekłych środki farmaceutyczne mają za zadanie zwalczać nieprzyjemne dolegliwości, zapobiegać dalszemu rozwojowi zdiagnozowanych schorzeń i/lub pomagać w wyzdrowieniu pacjenta. Jednak nierzadko osoby te zgłaszają w gabinetach dietetyków/lekarzy pewne uwagi co do stosowanych terapii: „Od czasu kiedy zażywam przepisane leki, moja masa ciała znacząco wzrosła”; „Dodatkowe kilogramy to z pewnością efekt uboczny stosowanych środków” lub „Myślę, że to przyjmowane leki powodują u mnie nadwagę/otyłość, przed ich stosowaniem całe życie byłem szczupły”.
Rzeczywiście, obserwuje się pewną zależność pomiędzy stosowaniem niektórych leków a wzrostem masy ciała zażywających je osób. Część specjalistów uważa, że może to być efekt uboczny przepisywanych pacjentowi preparatów, jednak znaczna większość opowiada się za wpływem środków farmakologicznych na apetyt i/lub nastrój, a co za tym idzie – zwiększenie ilości przyjmowanych pokarmów, często o złej jakości, przy ograniczonej lub zerowej aktywności fizycznej, w konsekwencji czego masa ciała osoby leczonej może niekontrolowanie wzrastać.
Glikokortykosteroidy
Wśród leków najczęściej obwinianych za przyrost masy ciała wyróżnia się glikokortykosteroidy. Jeżeli są podawane w dawkach zastępczych, np. osobom cierpiącym na niedoczynność kory nadnerczy (charakteryzującą się BMI < 18,5 kg/m2), podczas długotrwałego leczenia, obserwuje się przyrost masy ciała, który jest pożądany. Opisywany efekt spowodowany jest najprawdopodobniej polepszeniem samopoczucia i apetytu osoby chorej, gdyż małe dawki (substytucyjne) przyjmowanych leków najczęściej nie wpływają na poziom tkanki tłuszczowej. Natomiast w przypadku takich chorób, jak: sarkoidoza, reumatoidalne zapalenie stawów czy astma oskrzelowa, pacjenci zmuszeni są do zażywania znacznie większej ilości steroidów, działających przeciwzapalnie. W tym przypadku może pojawić się efekt uboczny w postaci nadmiernego gromadzenia tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicy karku, twarzy i brzucha.
Światowa Organizacja Zdrowia prognozuje, iż w 2030 roku będzie na świecie ponad pół miliarda osób otyłych, podczas gdy w roku 1996 było ich zaledwie 256 milionów. Ten narastający problem dotyka coraz większej ilości osób w różnym przedziale wiekowym, w każdym zakątku świata.
Dietetyk kliniczny Monika Dudek-Palaczyk
Miód lipowy powstaje z nektarów i spadzi. W polskim klimacie pszczoły pozyskują go głównie z lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos) i lipy drobnolistnej (Tilia cordata). Może mieć barwę od jasnożółtej do lekko zielonej i zależy ona od okresu jego zbioru, im później pozyskiwany tym odcień jest ciemniejszy. Podczas krystalizacji staje się złocistożółty. Jego smak jest określany jako ostry, gorzkawy, delikatnie ziołowy. Zapach wyraźnie lipowy.
W medycynie naturalnej wykorzystywany jest do wspomagania leczenia zapalenia górnych dróg oddechowych, przeziębienia i grypy. Dodatkowo wykazuje działanie rozgrzewające, przeciwgorączkowe i wykrztuśne. Wiele osób sięga po niego gdy jest narażonych na silny stres, gdyż ma właściwości uspokajające i odprężające.
czytaj dalej
Dietetyk kliniczny Monika Dudek-Palaczyk
Okres zimowy, a przede wszystkim świąteczny, kojarzy się niezmiennie z zapachem i smakiem przypraw, które w tym czasie dodawane są zarówno do potraw jak i napojów. Ich właściwości smakowe i wybitny aromat, to nie jedyne "zalety" cynamonu, anyżu czy imbiru. Wiele z nich ma właściwości zdrowotne, o czym warto informować lub przypominać naszym pacjentom.
czytaj dalej
Dietetyk kliniczny Monika Dudek-Palaczyk
Na świątecznym stole, wśród wielu wigilijnych dań, w większości polskich domów, z pewnością znajdzie się także miejsce dla kompotu z suszu. Ten tradycyjny, napój bezalkoholowy wywodzi się z obszaru Beskidu niskiego i w pierwotnej postaci do jego przygotowania wykorzystywano wyłącznie suszone śliwki, jabłka i gruszki.
Z upływem czasu skład został powiększony m.in. o suszone morele, figi czy banany. Niektórzy doprawiają go miodem, cytryną, goździkami, cynamonem, imbirem i gałką muszkatołową.
czytaj dalej
