menu close arrow_back_ios person_add home

Znaczenie diety w wysiękowym zapaleniu ucha u dzieci

Dietetyk kliniczny Klaudia Wiśniewska

DIETETYKA DZIECIĘCA

18-11-2015

2/2015

Wysiękowe zapalenie ucha (OMS − otitis media with effusion) charakteryzuje się obecnością nieropnego płynu w jamie bębenkowej przy prawidłowo zachowanej ciągłości błony bębenkowej, bez towarzyszących ogólnych objawów zapalenia. Płyn najczęściej ma charakter surowiczy, śluzowy lub surowiczo-śluzowy. Obecność wysięku za błoną bębenkową przez okres dłuższy niż 3 miesiące świadczy o przewlekłym procesie i może prowadzić do trwałego ubytku słuchu i w konsekwencji do opóźnienia rozwoju mowy u dziecka.

Według niektórych danych, wysiękowe zapalenie ucha może dotykać aż 80% pacjentów od urodzenia do wieku szkolnego. Wykazano, że u 30% dzieci schorzenie może mieć charakter nawrotowy. Najwyższą zapadalność na wysiękowe zapalenie ucha obserwuje się u dzieci do 10 roku życia, ze szczególnym nasileniem w okresie jesienno-zimowym i wczesnowiosennym. Schorzenie to jest jedną z częstszych przyczyn niedosłuchu występującego u dzieci. W większości przypadków jednak OMS ulega samoistnej regresji i może pozostać niezdiagnozowane.

Wysiękowe zapalenie ucha można podzielić na ostre wysiękowe zapalenie ucha o krótszym, ale bardziej intensywnym przebiegu, oraz na przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha przebiegające często z infekcją górnych dróg oddechowych, powodujące uczucie przelewania się w uchu oraz silny i pulsacyjny ból, a w konsekwencji niedosłuch. Badania wskazują, że dłuższe zaleganie płynu w jamie bębenkowej zmniejsza szansę na samowyleczenie i zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań. Istotne zatem jest wczesne wykrycie schorzenia. Diagnostyka opiera się przede wszystkim na dobrze przeprowadzonym wywiadzie zdrowotnym z pacjentem oraz na wykonaniu badania słuchu przy pomocy audiometrii tonalnej i impedancyjnej.

Etiologia schorzenia nie jest do końca poznana. Najczęstszym czynnikiem, który może sprzyjać rozwojowi zapalenia, wydaje się zaburzenie drożności trąbki słuchowej Eustachiusza, której prawidłowa funkcja polega między innymi na wyrównywaniu ciśnienia w jamie bębenkowej, oczyszczaniu oraz ochronie ucha środkowego. Do głównych przyczyn indukujących wysiękowe zapalenie ucha należą również zakażenia bakteryjne i wirusowe, zaburzenia odporności oraz alergie.

 

Wysiękowe zapalenie ucha a alergia

Według niektórych doniesień naukowych, występowanie wysiękowego zapalenia ucha związane jest z zaburzeniami funkcji trąbki słuchowej spowodowanymi brakiem drożności na tle alergicznym. Wykazano, że w większości przypadków schorzenie jest poprzedzone lub współwystępuje z zakażeniem górnych dróg oddechowych. R. Labadie i jego zespół w swoich badaniach zauważyli zwiększoną ilość płynu w uchu środkowym u szczurów z alergią (w porównaniu do szczurów bez alergii), co tłumaczono blokadą trąbki słuchowej spowodowaną obrzękiem alergicznym błony śluzowej i brakiem drenażu jamy ucha środkowego. Kolejne badania dowiodły silnego związku współwystępowania wysiękowego zapalenia ucha z alergicznym nieżytem nosa, co również miało potwierdzić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy alergią a OMS. Hurst i jego zespół wykazali natomiast dodatkowo obecność przeciwciał IgE w wysięku u dzieci z chorobą atopową, co może być odzwierciedleniem zlokalizowanego miejscowo aktywnego procesu u pacjentów z chorobą atopową. Wyniki tego badania potwierdziły teorię, według której nadwrażliwość typu I jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi wysiękowego zapalenia ucha.

Wysiękowe zapalenie ucha (OMS − otitis media with effusion) charakteryzuje się obecnością nieropnego płynu w jamie bębenkowej przy prawidłowo zachowanej ciągłości błony bębenkowej, bez towarzyszących ogólnych objawów zapalenia. Płyn najczęściej ma charakter surowiczy, śluzowy lub surowiczo-śluzowy. Obecność wysięku za błoną bębenkową przez okres dłuższy niż 3 miesiące świadczy o przewlekłym procesie i może prowadzić do trwałego ubytku słuchu i w konsekwencji do opóźnienia rozwoju mowy u dziecka.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Klaudia Wiśniewska

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyczka kliniczna, wykładowczyni i założycielka Centrum Terapii Dietetycznej SPOT (www.centrumspot.pl), gdzie na co dzień pracuje z pacjentami. W ramach swojej pracy doktorskiej na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym bada skuteczność diet roślinnych w aspekcie otyłości i innych chorób metabolicznych. Prze wiele lat w ramach pracy w instytutach naukowych, w tym w Instytucie Żywności i Żywienia koordynowała projekty edukacyjne o zasięgu ogólnopolskim. Nadal chętnie dzieli się swoją wiedzą z innymi, nie tylko w gabinecie. Usłyszeć ją można w Dzień dobry TVN, Pytaniu na Śniadanie, Onet Rano #wiem oraz w Polskim Radio. Jest autorką licznych publikacji naukowych z zakresu diet roślinnych, otyłości i chorób układu pokarmowego.