Alergię pokarmową definiujemy jako nieprawidłową reakcję organizmu, powstałą na skutek specyficznej reakcji immunologicznej, która występuje powtarzalnie po ekspozycji na podany pokarm. W zależności od reakcji układu immunologicznego może to być alergia IgE- -zależna, IgE-niezależna lub alergia typu mieszanego¹ . Wśród alergenów pokarmowych World Allergy Organization (WAO) wyróżniło pokarmy, będące najczęstszą przyczyną alergii, tzw. wielką ósemkę, do której należą: mleko krowie, jajo kurze (żółtko i białko), orzechy, orzeszki ziemne, pszenica, soja, ryby, skorupiaki i owoce morza. Badania przeprowadzone przez Kaczmarskiego wskazują, że w Polsce do najczęściej uczulających produktów należą: mleko krowie, białko jaja kurzego i owoce cytrusowe² .

ALERGENY W MLEKU KROWIM

Głównymi alergenami mleka krowiego są kazeina oraz białka serwatkowe. Do grupy białek serwatkowych zalicza się: a-laktoalbumina, b-laktoglobulina, albuminę surowiczą bydlęcą (BSA) i immunoglobulinę bydlęcą. Najsilniejszym alergenem białek serwatkowych jest ß-laktoglobulina. Alergenność α-laktoglobuliny jest kontrowersyjna, ponieważ w kilku badaniach zaobserwowano występowanie niepożądanych reakcji między 0–80%³ . Natomiast albumina surowicy bydlęcej związana jest z występowaniem alergii na wołowinę i wywołuje objawy u 20% pacjentów. Z kolei kazeina zawiera cztery różne białka (α1, α2, β, κ), z czego najbardziej uczulające są frakcje α i κ^2,3.

OBJAWY ALERGII NA BIAŁKO MLEKA KROWIEGO (BMK)

Objawy alergii na BMK najczęściej dotyczą skóry, układu oddechowego i przewodu pokarmowego. Symptomy ze strony przewodu pokarmowego mogą być związane ze stanem zapalnym, zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego lub kombinacji obu tych stanów. Objawy te mogą być różnorodne i najczęściej są niespecyficzne: obrzęk warg, dysfagia, wymioty, ulewanie (regurgitacja), dyspepsja, wczesne uczucie sytości, jadłowstręt i niechęć do jedzenia (spowodowane opóźnionym opróżnianiem żołądka), biegunka (z/bez zaburzeń wchłaniania lub jelitowej utraty białka spowodowanej enteropatią), krwawienie z odbytu, zahamowanie rozwoju, bóle brzucha, ciężka kolka i utrzymujące się zaparcie stolca (często przebiegające ze zmianami wokół odbytu). Również niedokrwistość z niedoboru żelaza może być jedynym objawem alergii u niemowląt i dzieci¹ . Do najczęstszych objawów skórnych należą: wysypki alergiczne, atopowe zapalenie skóry, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, świąd, obrzęki alergiczne lokalne. Natomiast ze strony układu oddechowego są to: nieżyt nosa, zmiany alergiczne spojówek, chrypka czy świst krtaniowy² .

ŻYWIENIE W OKRESIE CIĄŻY I LAKTACJI A RYZYKO WYSTĄPIENIA ABMK

W ostatniej dekadzie pojawiło się wiele kontrowersji odnośnie do żywienia w okresie ciąży, laktacji i możliwym ryzykiem wystąpienia choroby alergicznej. Często również można zaobserwować, że w związku z niepokojem o zdrowie dziecka przyszłe mamy potrafią, bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, wyeliminować dany produkt z diety, prowadząc tym samym do wykluczenia cennych składników pokarmowych.
W wielu badaniach wykazano, iż dieta kobiety w okresie ciąży i laktacji nie wpływa na zwiększenie ryzyka wystąpienia wyprysku atopowego, astmy lub innych objawów alergicznych u niemowląt⁴. Pokazało to m.in. badanie Tuokkoli i wsp.5 wykazujące, że spożywanie podczas ciąży mleka i produktów mlecznych nie powoduje alergii na BMK. Dlatego też matki nie powinny profilaktycznie unikać spożywania mleka krowiego, jajek czy orzechów w obawie przed wystąpieniem alergii u ich dzieci.
Jedynie kobiety, które są uczulone na określone produkty spożywcze powinny eliminować je z diety z uwagi na możliwość wystąpienia objawów alergii u siebie⁴. Jednakże u matek stosujących dietę bezmleczną zaleca się kontynuowanie karmienia piersią, wykluczenie z diety produktów uczulających przy jednoczesnym suplementowaniu wapnia w dawce 1000 mg, 500 mg kwasów DHA oraz 800j witaminy D 6.