Dane epidemiologiczne dotyczące zapadalności na choroby zapalne jelit w Polsce nie są precyzyjne. Według informacji na rok 2018, uzyskanych z ośrodków zapisanych w Krajowym Rejestrze choroby Leśniowskiego-Crohna, w Polsce na CD chorowało wówczas 6155 pacjentów9 . Patogeneza IBD jest wieloczynnikowa, w rozwoju nieswoistych zapaleń jelit mogą uczestniczyć czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne4. Rodzinne występowanie choroby Leśniowskiego-Crohna obserwowane jest w 5–10% przypadków zachorowań. Z patofizjologią CD wiąże się występowanie genu NOD2/CARD15, który położony jest na chromosomie 165, 6. Gen ten należy do rodziny NOD1/ APAF1, odgrywającej rolę w odpowiedzi organizmu na działanie antygenów bakteryjnych. Obecność dwóch alleli zmutowanego genu zwiększa ryzyko zachorowania na chorobę Leśniowskiego-Crohna o 20–40 razy5, 6. Wśród czynników środowiskowych zwiększających ryzyko występowania CD należy wymienić przede wszystkim nieprawidłową mikrobiotę jelitową, niewłaściwą dietę, palenie papierosów, przyjmowane leki, przebyte infekcje bakteryjne, wirusowe oraz stres7, 8. W krajach wysoko rozwiniętych zapadalność na CD ma prawdopodobnie związek z dietą bogatą w węglowodany proste, jak np. sacharoza, nieprawidłowym stosunkiem kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6 oraz dietą ubogą w owoce i warzywa3.
Jedną z ważniejszych bakterii utrzymujących szczelność bariery jelitowej jest gatunek Faecalibacterium prausnitzii. U pacjentów z aktywną chorobą Leśniowskiego-Crohna zauważono znaczący spadek ilościowy tej bakterii w porównaniu do grupy osób zdrowych
Głównymi objawami CD są: biegunka, bóle brzucha, gorączka oraz utrata łaknienia. Wymienione symptomy prowadzą do utraty masy ciała u pacjentów oraz możliwości rozwoju niedożywienia. Chorzy często mają zdiagnozowane takie nieprawidłowości, jak: niedokrwistość z niedoboru żelaza, hipoalbuminemia, niedobory witamin (głównie B1 , B12, D i K) oraz składników mineralnych, takich jak: Ca, Mg, K. Dodatkowo stwierdza się niedobór kwasu foliowego oraz cynku (szczególnie często u osób leczonych sulfasalazyną)11, 12. Niedożywienie jakościowe oraz ilościowe ma negatywny wpływ na przebieg kliniczny choroby, zatem celem nadrzędnym będzie prawidłowe odżywienie pacjenta i utrzymywanie jak najdłużej remisji
Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD, ang. Crohn’s disease) należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD, ang. inflammatory bowel disease) o niewyjaśnionej etiologii. Diagnozowana jest u osób w różnym okresie życia, najczęściej pojawia się w wieku 15–25 lat2. Częstsze występowanie można zaobserwować u ludzi rasy białej niż czarnej. Choroba ta dominuje w wysoko rozwiniętych miastach Europy Zachodnio-Północnej, głównie w krajach skandynawskich oraz anglosaskich3.
Katarzyna Drews-Raczewska, mgr Zuzanna Baraniak
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS – Irritable Bowel Syndrome) jest zaburzeniem o charakterze czynnościowym. Najczęściej związany jest z przewlekłym występowaniem niespecyficznych problemów ze strony przewodu pokarmowego. U wielu pacjentów z diagnozą IBS zauważa się powiązanie objawów gastrycznych z obniżonym stanem psychicznym, w tym stanami depresyjnymi. Te z kolei mogą korelować ze zmianami organicznymi w zakresie składu mikrobioty jelitowej. Występowanie IBS w populacji ogólnej wynosi około 3−25%1 i znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Objawia się między innymi biegunkami, zaparciami (lub ich naprzemiennym występowaniem), a także innymi symptomami, jak np. wzdęcia czy bóle brzucha
czytaj dalej
Daria Kotek, dr n. med. Mirosława Gałęcka
Starzenie się organizmu jest zjawiskiem nieodwracalnym, ale jego przebieg może być modyfikowany przez wiele czynników, takich jak: odżywianie, styl życia czy stres. Istnieje zależność pomiędzy sposobem żywienia a długością oraz jakością życia. W populacji osób starszych najczęściej występującymi schorzeniami są choroby układu krążenia, stawów, kręgosłupa oraz wątroby. Innymi dolegliwościami, które równie często występują u osób starszych, są: zaparcia, wzdęcia, inne problemy żołądkowo-jelitowe oraz zaburzenia metaboliczne. Dodatkowymi czynnikami ryzyka ich wystąpienia jest nadwaga i otyłość. Podstawą we wsparciu leczenia tych wszystkich jednostek chorobowych oraz dolegliwości z nimi związanych jest dietoterapia1.
czytaj dalej
Daria Kotek
Błony śluzowe przewodu pokarmowego stanowią miejsce kontaktu naszego organizmu ze środowiskiem zewnętrznym, dlatego też są szczególnie narażone na wpływ negatywnych czynników zewnętrznych, w tym toksyn, zanieczyszczeń, mikroorganizmów, łącznie z drobnoustrojami chorobotwórczymi1. Zatem muszą istnieć struktury i mechanizmy tworzące barierę chroniącą wrażliwe środowisko wewnętrzne przed substancjami potencjalnie szkodliwymi dostarczanymi z otoczenia.
czytaj dalej
