Atopowe zapalenie skóry (AZS) należy do chorób przewlekłych. Jest często nawracającą dermatozą zapalną. AZS odznacza się przede wszystkim uporczywym świądem i typowym dla tej jednostki chorobowej rozmieszczeniem oraz morfologią zmian.
Etiologia i objawy choroby Alzheimera
Czynniki ryzyka są niejednoznaczne, zaś etiologia choroby nie została w pełni wyjaśniona. Wiadomo jednak, że jej charakterystyczną cechą jest stopniowe i nieodwracalne zwyrodnienie i obumieranie neuronów w mózgu. Odpowiedzialne za to są powstające w mózgu tzw. płytki starcze (zewnątrzkomórkowe agregaty peptydu amyloidu β, tzw. Aβ) oraz tzw. sploty neurofibrylarne (wewnątrzkomórkowe kompleksy hiperfosforylowanego białka Tau − p-Tau). Zmiany te zlokalizowane są w obszarach odpowiedzialnych za pamięć, uczenie się oraz emocje i powodują obniżanie ilości połączeń synaptycznych oraz stopniowe zwyrodnienie i obumieranie neuronów1.
Choroba Alzheimera rozwija się powoli i bardzo często na samym początku jest niezauważalna. Pierwsze objawy najczęściej przypisywane są zmianom związanym z wiekiem, a nie bezpośrednio rozwijającemu się schorzeniu. Charakterystyczne dla choroby Alzheimera są zaburzenia pamięci krótkotrwałej i uczenia się (najczęstsze objawy), problemy z wykonaniem bardziej złożonych zadań wymagających pamięci, koncentracji, myślenia abstrakcyjnego, pogarszanie się pamięci długoterminowej (w miarę postępu choroby), zaburzenia językowe (od problemów ze znalezieniem właściwego słowa aż po afazję), zaburzenia wzrokowo-przestrzenne (od „gubienia i szukania” rzeczy aż po brak orientacji nawet we własnym domu), zaburzenia praksji, a w zaawansowanych stadiach choroby trudności w rozpoznawaniu znajomych osób. Chorym często towarzyszą objawy depresyjne (u ok.25% chorych), zaburzenia zachowania, objawy psychotyczne, urojenia, zespoły błędnego rozpoznawania, pobudzenia i zaburzenia snu2.
Diagnostyka i leczenie farmakologiczne
Diagnostyka choroby Alzheimera jest bardzo trudna. Obecnie jedyne pewne rozpoznanie daje tylko badanie neuropatologiczne, podczas którego stwierdza się obecność płytek starczych i złogów neurofibrylarnych oraz atrofię części mózgu. W praktyce klinicznej wykorzystuje się jednak szereg badań ułatwiających przyżyciowe rozpoznanie choroby. Postępowanie diagnostyczne obejmuje wywiad (zarówno z chorym, jak i z osobą towarzyszącą/opiekunem), ocenę zaburzeń poznawczych (skala MMSE, test zegara, ADL, IADL i inne skale oraz testy neuropsychologiczne), badanie fizykalne (w tym także badanie neurologiczne i psychiatryczne) oraz badania laboratoryjne (w tym ocena markerów z płynu mózgowo-rdzeniowego, m.in. ilości Aβ, całkowitego białka tau, p-tau) oraz neuroobrazowanie, tj. TK, MRI, PET2, 3.
Obecnie leczenie choroby Alzheimera jest jedynie leczeniem objawowym. Ponieważ stwierdzono, iż w mechanizmie choroby znaczącą rolę odgrywa niedobór acetylocholiny i upośledzenie przekaźnictwa cholinergicznego, leczenie obejmuje dwie grupy leków: inhibitory acetylocholinowe (donepezil, rivastigmina, galantamina) i memenatynę (Ebixa, Axura). Cały czas poszukiwane są leki zapobiegające powstawaniu lub też usuwające już istniejące płytki starcze i złogi neurofibrylarne. Jednak leki te pozostają nadal w fazie badań klinicznych. W ostatnich latach coraz większą wagę przykłada się do zajęć grupowych, podczas których chorzy wspólnie wykonują zadania wspomagające funkcje poznawcze oraz ćwiczenia usprawniające pamięć2, 3.
Choroba Alzheimera (ang. Alzheimer’s disease) dotyczy obecnie ponad 30 milionów osób na świecie, a wg prognoz demograficznych do 2050 r. zostanie zdiagnozowanych ponad 115 miliona przypadków. Choroba ta dotyka głównie osoby po 65 roku życia i jest najczęstszą przyczyną otępienia w tej grupie wiekowej.
