Zarówno rodzina, jak i szkoła mają wpływ na kształtowanie nawyków żywieniowych dzieci oraz tych związanych z aktywnością fizyczną^{1, 2}. W ostatnich latach rośnie popularność edukacyjnych programów żywieniowych, w jakich uczestniczą dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Poniższy artykuł przybliża dostępne formy oraz efektywność tych programów prowadzonych na świecie.

Zachowania żywieniowe w okresie dzieciństwa są kluczowe dla zdrowia dziecka także w życiu dorosłym. Zrównoważona dieta zapewnia niezbędne składniki odżywcze dla zdrowego rozwoju dziecka. Niewystarczające spożycie substancji odżywczych jest związane z otyłością i występowaniem chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, dyslipidemia, nadciśnienie i nowotwory w późniejszym życiu^3-5 oraz z osiąganiem gorszych wyników w nauce³. Nadwaga i otyłość zajmują 5 miejsce wśród czynników zagrażających zdrowiu i życiu^{6, 7} i powodują więcej schorzeń przewlekłych niż palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu, pochłaniając 10% środków przeznaczonych na ochronę zdrowia. W przypadku dzieci i młodzieży nadmierna masa ciała wiąże się także z występowaniem negatywnych konsekwencji psychologicznych wynikających ze stygmatyzacji społecznej, jak: niska samoocena, depresja, myśli samobójcze^{6, 7}.

Rozpowszechnienie się nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży

Zmiany sposobu żywienia, szybkie zmiany stylu życia oraz wybory żywieniowe doprowadziły do zwiększenia częstości występowania nadwagi i różnego rodzaju zaburzeń żywieniowych na całym świecie5. Otyłość i związana z nią zmniejszona jakość i długość życia osiągnęły rozmiary epidemii zarówno w rozwiniętych, jak i rozwijających się krajach^{5, 8}. Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci w wieku 5–19 lat w krajach europejskich szacowana jest na 8,6%. W USA problem ten dotyczy ponad 14% dzieci. W Polsce 12,5% osób w wieku 5–9 lat jest otyłych9. Wprawdzie czynniki genetyczne są w 25–45% odpowiedzialne za występowanie nadwagi i otyłości⁶, jednak aspekty behawioralne, przede wszystkim nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz niski poziom aktywności fizycznej, są niezwykle istotne, jako że pozostają w obszarze możliwych zmian^{6, 8}.