W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca lawinowo narastająca ilość chorób wątroby, zwłaszcza jej choroba stłuszczeniowa. Bardzo szybko rosnąca zapadalność stanowi coraz poważniejszy w skutkach problem zarówno kliniczny, jak i metaboliczny, oscylując na granicy epidemii i uznania za kolejną chorobę cywilizacyjną.
Wiele badań sugeruje, że flawonoidy wykazują aktywność biologiczną, tj. działanie przeciwalergiczne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, rozszerzające naczynia oraz hamujące peroksydację lipidów. Jednak najwięcej uwagi poświęcono aktywności przeciwutleniającej tych związków, czyli neutralizacji tworzenia się wolnych rodników w organizmie.
Większość spożywanych flawonoidów jest w znacznym stopniu rozkładana do różnych kwasów fenolowych i to one unieszkodliwiają wolne rodniki. W źródłach roślinnych zidentyfikowano kilka tysięcy flawonoidów, a liczba ta nadal rośnie1.
Flawonoidy można podzielić na różne podgrupy w zależności od pierścienia węglowego C, do którego przyłączony jest pierścień B, oraz stopnia nienasycenia i utlenienie pierścienia C. Flawonoidy, w których pierścień B jest połączony w pozycji 3 pierścienia C, nazywamy izoflawonami. Te, w których pierścień B jest połączony w pozycji 4, nazywamy neoflawonoidami, a te, w których pierścień B jest połączony w pozycji 2, można dalej dzielić na kilka podgrup na podstawie cech strukturalnych pierścienia C. Wśród tych podgrup wyróżniamy: flawony, flawonole, flawanony, flawanole lub katechiny, antocyjany i chalkony2.
W związku z tym, że związki te są wszechobecne w roślinach, stanowią bardzo istotny element w diecie człowieka. Szacuje się, że człowiek w ciągu dnia spożywa średnio 1 g związków flawonoidowych.
Pomimo wielu badań, metabolizm flawonoidów nie jest do końca poznany. Uważa się, że około połowa tych związków konsumowanych z dietą jest wchłaniana w niezmienionej postaci, a głównymi miejscami metabolizmu są wątroba i jelita. Flawonoidy są transportowane do enterocytów ze światła jelita w różny sposób. Niektóre związki są transportowane na zasadzie dyfuzji prostej, inne – na zasadzie transportu aktywnego, w zależności od budowy chemicznej. Wchłonięte produkty rozkładu flawonoidów trafiają do krwiobiegu, gdzie zostają związane z białkami osocza, najczęściej z albuminami. Niewchłonięte związki zostają wydalone z moczem, a w nieznacznej ilości – z kałem3. Bardzo ważnym miejscem metabolizmu tych związków jest wątroba, gdzie wskutek obecności enzymów detoksykujących ulegają hydroksylacji i demetylacji. Powstałe w wątrobie metabolity przemierzają z krwią do tkanek, gdzie wykazują różnorodną aktywność metaboliczną. Część metabolitów flawonoidów powstających w wątrobie jest wydalana do żółci, a dalej trafia do krążenia jelitowo-wątrobowego, gdzie jest zwrotnie wchłaniana z jelita. Pozostała część zostanie wydalona przez nerki4.
Flawonoidy są jedną z największych grup wtórnych metabolitów roślinnych. Są to substancje fenolowe izolowane z roślin, dlatego są częścią ludzkiej diety. Działają w roślinach jako przeciwutleniacze, środki przeciwdrobnoustrojowe, fotoreceptory oraz środki odstraszające.