Naukowcy wskazują na możliwość istnienia zależności oraz interakcji w zakresie tzw. osi jelitowo-mózgowej. Mowa o dwukierunkowym szlaku komunikacyjnym łączącym jelita oraz mikrobiotę jelitową z ośrodkowym układem nerwowym, który obejmuje mechanizmy neuronalne, immunologiczne oraz endokrynne. Jak dokładnie mikrobiota jelitowa może wpływać na funkcjonowanie układu nerwowego człowieka?

Ludzki organizm składa się z licznych komórek, które sprawnie współpracują ze sobą, tworząc tkanki i narządy. Kierując się wynikami prowadzonych na całym świecie badań nad mikrobiotą, należałoby wskazać na konieczność dołączenia do opisanego obrazu organizmu człowieka również bakterie zasiedlające (w liczbie > 1000), stanowiące 2% masy ciała, m.in. jego skórę, nabłonki (np. wyściełające pochwę oraz jamę nosową), a przede wszystkim przewód pokarmowy. Dla opisywanego zjawiska coraz częściej w literaturze pojawia się określenie superorganizm. Wołkowicz T. i wsp. nazywa złożony ekosystem składający się z bakterii bytujących w organizmie ludzkim (zarówno chorobotwórczych, jak i symbiotycznych oraz komensalnych) mikrobiomem, tzw. endogenną mikroflorą¹.

Przewód pokarmowy człowieka (głównie chodzi o jego końcową część) dzięki swojej budowie, strukturze i powierzchni pozwala na uzyskanie stabilnych warunków bytowych, jak: wilgotność, temperatura, bogactwo składników odżywczych, dla różnych bakterii. W obrębie jelit obserwuje się szczególnie dużą ich liczbę i różnorodność. Każdy człowiek posiada swój własny niepowtarzalny zespół bakterii jelitowych. Bakterie zasiedlają także inne odcinki przewodu pokarmowego, jednak mniej licznie, np. w żołądku obserwuje się ich najmniejszą liczbę (101 bakterii/g); głównie wyróżnia się takie rodzaje, jak: Lactobacillus, Veillonella, Helicobacter. Przyczyn tego upatruje się w panujących w tym miejscu warunkach − silnie kwaśne pH. Natomiast w okrężnicy odnotowuje się liczbę sięgającą średnio 1012 bakterii/g. Mikrobiota przewodu pokarmowego człowieka charakteryzuje się wysoką labilnością. Opisywana zmienność dotyczy nie tylko nabłonka, warstwy śluzowej jelit, ale także ich treści:

• jelito cienkie (zasiedlające je bakterie: klasy Bacilli, z rodziny Streptococcaceae oraz z klasy Actinobacteria, z rodzin Actinomycinaeae oraz Corynebacteriaceae),
• warstwa nabłonka i śluzu jelita cienkiego oraz wyizolowane bakterie: z rodzajów Clostridium, Lactobacillus i Enterococcus,
• jelito grube (zasiedlające je bakterie: klasy Bacteroidetes oraz bakterie z rodziny Lechnospiraceae),
• kał (bakterie w nim występujące: pałeczki Enterobacteriaceae, bakterie z rodzaju Streptococcus, Bacteroides, Bifidobacterium)^{1, 2}.