Najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce jest rak piersi. Jednocześnie wśród nowotworów złośliwych stanowi on drugą przyczynę zgonów. Choroba ta może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn w każdym wieku, jednak największe ryzyko występuje u kobiet między 50 a 70 rokiem życia.
Zachorowalność stale rośnie i stanowi istotny problem współczesnego społeczeństwa. Prowadzenie prozdrowotnego trybu życia jest najważniejszym elementem profilaktyki. Wśród najistotniejszych czynników ryzyka występowania nowotworów złośliwych sutka wymienia się nieodpowiednią dietę, niską aktywność fizyczną i związaną z tym otyłość, a także stres, nadużywanie alkoholu oraz palenie tytoniu2. Modyfikacja tych czynników może zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka piersi nawet o 50%3.
Wpływ nadwagi i otyłości na wystąpienie nowotworu sutka jest procesem złożonym. Nadmiar tkanki tłuszczowej powoduje zwiększoną produkcję estrogenu, którego nadmiar zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów hormonozależnych, w tym raka piersi. Otyłości towarzyszy jednocześnie przewlekły proces zapalny, zmieniona odpowiedź immunologiczna, stres oksydacyjny oraz nadmierna produkcja adipokin przez komórki tłuszczowe4.
Przeprowadzona przez Chan i wsp. metaanaliza 82 badań wykazała, że ryzyko rozwoju raka piersi u pacjentek z nadwagą i otyłością, szczególnie w okresie pomenopuzalnym, jest istotnie statystycznie wyższe niż u kobiet z prawidłową masą ciała5. Ryzyko jest tym większe, im wyższe jest BMI. Neuhouser i wsp. odnotowali 58% wzrost ryzyka zachorowania na hormonozależnego raka piersi u kobiet z otyłością II i III stopnia6. Guzy, które rozpoznawano u kobiet z wyższym BMI, miały większe wymiary i w momencie rozpoznania częściej stwierdzano przerzuty do węzłów chłonnych6.
Międzynarodowa Agencja Badań Nowotworów (IARC) podaje, że na wystąpienie 25% przypadków zachorowań na raka piersi wpływ miało nieprawidłowe żywienie7. Do najczęstszych błędów żywieniowych należą: za wysoka wartość energetyczna diety, zbyt duża ilość węglowodanów prostych, tłuszczów nasyconych i alkoholu w diecie, a także niewystarczające spożycie warzyw i owoców oraz produktów zawierających WNKT z grupy omega-3.
Czerwone mięso i jego przetwory
Wyniki wielu badań epidemiologicznych jednoznacznie potwierdzają, że spożywanie czerwonego mięsa i jego przetworów wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi8. Czerwone mięso jest bogatym źródłem NKT powodujących wzrost poziomu cholesterolu, który jest prekursorem estrogenu9. Niekorzystny jest także wpływ zawartego w czerwonym mięsie żelaza, które utleniając się, generuje wolne rodniki tlenowe uszkadzające DNA8. Ponadto obróbka termiczna mięsa indukuje powstawanie szkodliwych kancerogennych związków, np. policyklicznych węglowodorów aromatycznych oraz heterocyklicznych amin10. Istotny wpływ na wywoływanie nowotworów mają również dodatki do przetwarzanych produktów mięsnych, w postaci azotanów lub azotynów, które wpływają na powstawanie nitrozoamin działających mutagennie11. Nitrozoaminy zawarte są także w innych rodzajach żywności, która poddawana jest działaniu wysokiej temperatury lub dymu wędzarniczego (np. wędzone ryby).
Akryloamid w produktach spożywczych
Żywność bogata w skrobię (np. ziemniaki, kawa, zboża) wymaga przed spożyciem obróbki termicznej, której skutkiem ubocznym jest wydzielanie akryloamidu. Został on uznany przez instytucje Unii Europejskiej za substancję kancerogenną i mutagenną II kategorii12. Najbardziej szkodliwe jest smażenie i pieczenie w temperaturze powyżej 180oC. Niedawno opublikowane badania przeprowadzone przez Janneke i wsp. wykazały korelację między spożywaniem żywności z dużą ilością akryloamidu a występowaniem nowotworu piersi u kobiet13. Mechanizm ten polega na łączeniu się akryloamidu z hemoglobiną i tworzeniu specyficznych związków (addukty hemoglobiny) zwiększających ryzyko zachorowania na ten nowotwór złośliwy14.
Najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce jest rak piersi. Jednocześnie wśród nowotworów złośliwych stanowi on drugą przyczynę zgonów. Choroba ta może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn w każdym wieku, jednak największe ryzyko występuje u kobiet między 50 a 70 rokiem życia.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Oliwa Busa to jedna z bardziej docenianych oliw ze starych gajów oliwnych słonecznej Chorwacji. Produkowana przez rodzinę Belci od pokoleń, stanowi podstawę kuchni chorwackiej na półwyspie Istria. Oliwa Busa to produkt regionalny, ekologiczny, wytworzony jedynie z oliwek, bez dodatku innych olejów, jest to produkt nierafinowany.
Najczęściej występujące problemy żywieniowe osób starszych wynikające ze zmian zachodzących w obszarze układu pokarmowego w procesie fizjologicznego starzenia się.
Czy wszystkie zalecenia dietetyczne w nadczynności tarczycy u dzieci są podobne jak u dorosłych? Jak zaplanować dietoterpię dziecka z nadczynnością tarczycy?
