menu close arrow_back_ios person_add home

Zastosowanie kolagenu w medycynie

Dietetyk sportowy Natalia Główka

Z GABINETU DIETETYKA

08-01-2018

15/2018

Słowo kolagen pochodzi z greki, gdzie kola oznacza gumę, a gen oznacza produkcję. Kolagen jest włóknistym białkiem strukturalnym obecnym w matriksie pozakomórkowym i tkankach łącznych zwierząt. Kolagen jest białkiem najobficiej występującym w królestwie zwierząt. Nieobecny jest jedynie w roślinach i jednokomórkowych organizmach, gdzie jego rolę przejęły polisacharydy i celuloza.

Struktura kolagenu
 

Główna jednostka strukturalna kolagenu składa się z trzech łańcuchów polipeptydowych uformowanych w potrójną helisę składającą się z dwóch identycznych łańcuchów i trzeciego, który nieco różni się w budowie chemicznej. Zatem jest to heteropolimer. Każdy łańcuch posiada 1050 aminokwasów okręconych dookoła siebie w typowej spiralnej strukturze, która ma długość 300 nm. Struktura kolagenu składa się z powtarzających się motywów Gly-X-Y, gdzie X i Y mogą być jakimkolwiek aminokwasem, ale głównie jest to prolina i hydroksyprolina. Glicyna natomiast jest konieczną składową każdej trójki, ponieważ pozwala na twarde upakowanie trzech łańcuchów. Mikroskopijnie kolagen wygląda jak wydłużone fibryle1-3.
 

Typy kolagenu
 

Aktualnie zidentyfikowanych zostało 28 typów kolagenu, które składają się z 46 odmiennych polipeptydowych łańcuchów. Wszystkie składają się z charakterystycznej potrójnej helisy, ale jej długość oraz wielkość i natura niespiralnej części jest różna w każdym typie. Wśród tych 28 różnych typów kolagenu 5 jest najbardziej powszechnych:

kolagen I: skóra, kości, zęby, ścięgna, więzadła, organy – główna składowa organicznych części kości;
kolagen II: oczy, tkanka chrzęstna – główna składowa tkanki chrzęstnej;
kolagen III: skóra, mięśnie, naczynia krwionośne – główny składnik włókien siatkowatych;
kolagen IV: tworzy wydzielaną nabłonkowo warstwę głównej membrany;
kolagen V: włosy, powierzchnia komórek, łożysko.

90% kolagenu w organizmie stanowi typ I, następnie typ II i III. Przyczyną obfitości kolagenu typu I jest jego obecność w prawie każdej tkance łącznej1, 2.
 

Charakterystyka
 

Kolagen wspiera większość tkanek w formie pozakomórkowego matriksu oraz występuje jako oparcie strukturalne komórek. Posiada dużą siłę rozciągliwą, elastyczność. Wspomaga rozwój tkanek i organów, zapewnia ochronę skórze poprzez hamowanie absorpcji toksyn i patogenów. Wspomaga przetrwanie, różnicowanie i proliferację komórek, gojenie uszkodzonych kości i naczyń krwionośnych oraz zapewnia integralność strukturalną1.

Słowo kolagen pochodzi z greki, gdzie kola oznacza gumę, a gen oznacza produkcję. Kolagen jest włóknistym białkiem strukturalnym obecnym w matriksie pozakomórkowym i tkankach łącznych zwierząt. Kolagen jest białkiem najobficiej występującym w królestwie zwierząt. Nieobecny jest jedynie w roślinach i jednokomórkowych organizmach, gdzie jego rolę przejęły polisacharydy i celuloza.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Natalia Główka

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk sportowy i kliniczny, doktorantka w Zakładzie Dietetyki w Instytucie Żywienia Człowieka i Dietetyki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalistka Fundacji Otylii Jędrzejczak i Swim For a Dream oraz członek organizacji The International Society of Exercise Immunology (ISEI). Zawodowo od wielu lat współpracuje ze sportowcami uprawiającymi różne dyscypliny wytrzymałościowe, natomiast naukowo zajmuje się immunożywieniem w sporcie oraz wpływem suplementacji ergogenicznej i strategii żywieniowych na specyficzne zdolności wysiłkowe.