Gęstość mineralna kości (BMD, Bone Mineral Density) jest wyznacznikiem warunkującym stan i wytrzymałość szkieletu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) za najważniejsze czynniki mające wpływ na stan tkanki kostnej człowieka w ciągu całego życia uznano aktywność fizyczną i żywienie. Żywienie stanowi ważny, podlegający modyfikacji czynnik warunkujący prawidłowy rozwój tkanki kostnej, a w późniejszym okresie życia – także utrzymanie masy kostnej na optymalnym poziomie.
Bezpośredni wpływ na masę kostną ma oddziaływanie makro- i mikroelementów budujących kości. Wśród tych składników wymienia się przede wszystkim: wapń, fosfor i witaminę D, na temat których w literaturze naukowej jest wiele danych. Warto również uwzględnić rolę innych składników istotnych dla prawidłowego metabolizmu kości, takich jak: magnez, fluor, cynk, miedź, żelazo, selen oraz witaminy A, C, K i kwas foliowy. Podkreśla się również fakt, iż zawartość odpowiedniej ilości białka w diecie, niezbędnego składnika macierzy kostnej oraz istotnego dla syntezy kolagenu, a także ilość i jakość tłuszczów, w tym kwasów omega-3, węglowodanów, spożycie błonnika i odpowiednia gospodarka elektrolitów sodu i potasu może także wpływać na zdrowie układu kostnego.
Wpływ na stan tkanki kostnej rozpatruje się również w aspekcie komplementarnie stosowanego modelu żywienia. Wśród tych analizowanych w danych naukowych wymienia się: dietę tradycyjną opartą o zalecenia zdrowego żywienia, w tym dietę śródziemnomorską (z czynnikami pozytywnie wpływającymi na kości), dietę zachodnią (z czynnikami negatywnie wpływającymi na metabolizm kostny), diety roślinne oraz diety niskoenergetyczne.
Masa ciała, w tym zawartość masy mięśniowej, oraz aktywność fizyczna i związane z nią siły statyczne i dynamiczne wspomagające prawidłowy rozwój kości i podnoszące jej odporność na złamania są zaliczane do pośrednich czynników mających wpływ na BMD, które powinny być traktowane równorzędnie w aspekcie profilaktyki zaburzeń BMD.
Mechanizm oddziaływania poszczególnych składników pokarmowych na zdrowie kości jest różnorodny. Dotyczy m.in. zmian w strukturze kostnej i tempa metabolizmu kostnego, zmian w funkcjonowaniu układu hormonalnego i/lub systemu parakrynnego czy homeostazy i metabolizmu wapnia. Ponadto wzajemne proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami pokarmowymi, jak: białka, tłuszcze, składniki mineralne (np. wapń, magnez, fosfor, sód, potas i różne pierwiastki śladowe) i witamin (D, A, E, K, C i niektóre witaminy z grupy B) również mają wpływ na zdrowie kości, a niewłaściwe ich ilości i proporcje mogą stanowić ryzyko rozwoju osteoporozy.
Dane naukowe koncentrujące się na wpływie poszczególnych grup produktów na układ kostny potwierdzają pozytywny wpływ spożywania warzyw i owoców, produktów zbożowych pełnoziarnistych, niskotłuszczowych produktów mlecznych, roślin strączkowych, ryb, orzechów i wody oraz unikania żywności wysokoprzetworzonej o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych i cukrów dodanych w celu zapobiegania niskiej BMD i zwiększonemu ryzyku złamań1.
Gęstość mineralna kości (BMD, Bone Mineral Density) jest wyznacznikiem warunkującym stan i wytrzymałość szkieletu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) za najważniejsze czynniki mające wpływ na stan tkanki kostnej człowieka w ciągu całego życia uznano aktywność fizyczną i żywienie. Żywienie stanowi ważny, podlegający modyfikacji czynnik warunkujący prawidłowy rozwój tkanki kostnej, a w późniejszym okresie życia – także utrzymanie masy kostnej na optymalnym poziomie.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Borelioza – to infekcyjna, odkleszczowa choroba zakaźna wywołana przez krętki Borrelia spp. Manifestuje się jako wieloukładowa choroba zapalna, początkowo atakująca skórę, następnie stawy, ośrodkowy układ nerwowy i inne narządy, w tym serce. Odpowiednie żywienie jest niezwykle istotne w czasie trwania leczenia oraz po zakończeniu antybiotykoterapii.
Choroba Hashimoto bardzo często współwystępuje z innymi schorzeniami o podłożu autoimmunologicznym. Wśród najczęściej występujących można wymienić: cukrzycę typu I, łuszczycę, celiakię, bielactwo, toczeń rumieniowaty. Pacjenci dodatkowo często cierpią z powodu insulinooporności, zaburzeń lipidowych, zespołu policystycznych jajników czy atopowego zapalenia skóry3.
Bardzo dużo mówi się o roli kwasów omega-3 oraz omega-6 w diecie. Zgłębiając jednak temat nieco bardziej, warto zwrócić uwagę na rolę kwasu DHA w funkcjonowaniu organizmu.
