Bardzo dużo mówi się o roli kwasów omega-3 oraz omega-6 w diecie. Zgłębiając jednak temat nieco bardziej, warto zwrócić uwagę na rolę kwasu DHA w funkcjonowaniu organizmu.
Do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA, ang. polyunsaturated fatty acid) zalicza się kwasy tłuszczone omega-3 oraz omega-6. Ich budowa charakteryzuje się długim łańcuchem zbudowanym z atomów węgla oraz grupą karboksylową po jednej i grupą metylową po drugiej stronie łańcucha. PUFA różnią się od jednonienasyconych oraz nasyconych kwasów tłuszczowych obecnością od 2 do 6 cis-podwójnych wiązań pomiędzy atomami węgla1. Kwasy tłuszczowe omega-3 mają te wiązania zlokalizowane w pozycji trzeciego węgla od końca metylowego. W przypadku tej grupy kwasów (n-3) badania koncentrują się głównie na kwasie α-linolenowym (ALA), eikozapentaenowym (EPA) oraz dokozaheksaenowym (DHA)2.
DHA znany jest również jako C22:6n-3, ponieważ w swoim łańcuchu zawiera 22 atomy węgla oraz 6 podwójnych wiązań. Kwas α-linolenowy (ALA) może zostać przekształcony w EPA, a w kolejnych etapach – w DHA. Organizm człowieka może samodzielnie tworzyć podwójne wiązania, jednak jedynie wśród kwasów zawierających podwójne wiązanie znajdujące się po 9 węglu od metylowego końca, dlatego też kwas α-linolenowy musi zostać dostarczony z pożywieniem. Również kwas dokozaheksaenowy powinien zostać pobrany z żywnością, ponieważ przemiany kwasu α-linolenowego, zachodzące głównie w wątrobie, są bardzo ograniczone. Według badań procentowa konwersja ALA do DHA wynosi od 0 do 9,2%2, 3.
DHA pełni niepowtarzalną rolę w mózgu – uczestniczy w metabolizmie komórek glejowych, a także błony komórkowej neuronów. Ilościowo jest najważniejszym kwasem omega-3 w mózgu, ponieważ jest go 250–300 razy więcej niż EPA. DHA stanowi 10% suchej masy mózgu. Odgrywa również rolę w rozwoju funkcji siatkówki oka, wpływając na ostrość widzenia. Jest niezwykle ważny dla kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji, ponieważ przyczynia się do rozwoju psychomotoryki dziecka, jak również zmniejsza ryzyko pojawienia się depresji poporodowej. Wpływa na neurogenezę, proliferację i wzrost aksonów, jak również na masę urodzeniową niemowląt oraz długość trwania ciąży. Ma kluczowe znaczenie dla pompy sodowo-potasowej ze względu na transmisję impulsów nerwowych, bierze udział w transporcie glukozy we krwi i przyczynia się do wzrostu integralności neuronów. Kwasy omega-3 przyczyniają się również do ochrony układu sercowo-naczyniowego. Zmniejszają poziom trójglicerydów, obniżają ciśnienie krwi oraz agregację płytek, jak również przyczyniają się do spadku podatności serca na zaburzenia jego rytmu pracy2, 4-7.
Kwas dokozaheksaenowy powinien zostać dostarczony do organizmu wraz z pożywieniem. Celem zrównoważonej diety jest dostarczenie wszelkich niezbędnych makro- oraz mikroskładników, w tym witamin oraz składników mineralnych. W przypadku eliminacji grupy produktów będących głównym bądź bogatym źródłem pewnych składników pokarmowych wzrasta ryzyko ich niedoboru. W takiej sytuacji warto zastanowić się nad suplementacją. Suplementem diety jest środek spożywczy będący skondensowanym źródłem składników mineralnych oraz witamin, którego zadaniem się uzupełnienie codziennej diety. Może on występować w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem czy drażetek8.
Bardzo dużo mówi się o roli kwasów omega-3 oraz omega-6 w diecie. Zgłębiając jednak temat nieco bardziej, warto zwrócić uwagę na rolę kwasu DHA w funkcjonowaniu organizmu.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Borelioza – to infekcyjna, odkleszczowa choroba zakaźna wywołana przez krętki Borrelia spp. Manifestuje się jako wieloukładowa choroba zapalna, początkowo atakująca skórę, następnie stawy, ośrodkowy układ nerwowy i inne narządy, w tym serce. Odpowiednie żywienie jest niezwykle istotne w czasie trwania leczenia oraz po zakończeniu antybiotykoterapii.
Choroba Hashimoto bardzo często współwystępuje z innymi schorzeniami o podłożu autoimmunologicznym. Wśród najczęściej występujących można wymienić: cukrzycę typu I, łuszczycę, celiakię, bielactwo, toczeń rumieniowaty. Pacjenci dodatkowo często cierpią z powodu insulinooporności, zaburzeń lipidowych, zespołu policystycznych jajników czy atopowego zapalenia skóry3.
Artykuł jest omówieniem informacji wybranych z najnowszego Raportu Narodowego Funduszu Zdrowia opublikowanego 21 lutego 2019 r.: „Cukier, otyłość – konsekwencje”1, na temat aktualnego spożycia cukru w Polsce i jego konsekwencji zdrowotnych. Przegląd literatury, badań oraz najnowszych danych statystycznych jednoznacznie wskazuje, że w Polsce mamy do czynienia z epidemią otyłości.
