Czym są zaburzenia odżywiania? Jaki jest ich mechanizm działania oraz etiopatogeneza? Jakie formy leczenia stosuje się u pacjentów z zaburzeniami odżywiania i w jaki sposób można im pomóc? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w wydanej w styczniu 2021 roku przez Wydawnictwo Lekarskie PZWL monografii prof. Anny Brytek-Matery „Zaburzenia odżywiania.”
Według Światowej Organizacji Zdrowia otyłość jest kwalifikowana jako przewlekła choroba niezakaźna, obok takich chorób jak cukrzyca, nowotwory, choroby układu krążenia oraz niektóre choroby układu pokarmowego6.
MECHANIZMY ROZWOJU OTYŁOŚCI
Tkanka tłuszczowa obecnie uznawana jest nie tylko za miejsce magazynowania tłuszczu, ale także za aktywny narząd hormonalny oraz modulator funkcji odpornościowych. Ludzka tkanka tłuszczowa to aktywna metabolicznie tkanka syntetyzująca adipokiny – hormony, takie jak leptyna, wisfatyna czy adiponektyna4,2.
Etiologia otyłości obejmuje czynniki środowiskowe, genetyczne oraz psychospołeczne. Zazwyczaj za przyrost masy ciała odpowiedzialna jest nieadekwatna w stosunku do wydatku energetycznego ilość energii pobierana z pokarmu14.
Współczesny model życia charakteryzujący się ciągłym pośpiechem i stresem także sprzyja powstaniu otyłości. Wiąże się on z konsumowaniem dużej ilości produktów przetworzonych, wysokoenergetycznej żywności, napojów słodzonych i alkoholowych. Dodatkowo stres sprzyja wzmożonemu wydzielaniu kortyzolu1.
Niedostateczna ilość snu także ma wpływ na skłonności do tycia. U osób, które w ciągu doby przeznaczają mniej niż 6 godzin na sen, obserwuje się zaburzenia w wydzielaniu greliny, leptyny oraz zwiększone preferowanie żywności o wysokiej gęstości energetycznej1.
Jednak na co dzień można zaobserwować, że część osób jest mniej podatna na nadmierny przyrost masy ciała oraz rozwój zaburzeń metabolicznych pomimo stosowania podobnej diety. W związku z powyższymi obserwacjami powstała hipoteza, iż w rozwoju otyłości uczestniczą dodatkowe mechanizmy14.
Otyłość stanowi narastający problem nie tylko zdrowotny, ale także społeczny, który coraz częściej dotyczy krajów rozwiniętych, ale również rozwijających się. Główną przyczyną otyłości jest zmiana stylu życia polegająca na niskiej aktywności fizycznej oraz na długotrwałym dodatnim bilansie energetycznym, którego powstaniu sprzyjają czynniki środowiskowe, psychospołeczne, genetyczne oraz niektóre schorzenia1,6,14.