Sen należy do istotnych czynników kształtujących masę ciała, a zaburzenia wpływające na nieodpowiednią jakość i długość snu mogą zwiększać ryzyko otyłości i wielu innych chorób cywilizacyjnych.
W 2015 roku na całym świecie odnotowano ponad 603 mln przypadków osób otyłych, a w ciągu 25 lat częstość występowania otyłości u dzieci i dorosłych podwoiła się aż w 73 krajach3. W Unii Europejskiej odnotowano nadwagę u 35,7% osób, a otyłość u 15,9%4. Mimo rosnącej świadomości wśród społeczeństwa odsetek osób z nadwagą i otyłością wciąż wzrasta. Należy pamiętać o tym, że nadwaga to nie tylko kwestia estetyki sylwetki, bowiem nadmierna masa ciała przyczynia się do współwystępowania chorób towarzyszących. Jedną z chorób najczęściej występujących wśród pacjentów z otyłością jest nadciśnienie tętnicze. W Stanach Zjednoczonych około połowa osób z nadciśnieniem tętniczym jest otyła5.
Otyłość i nadciśnienie tętnicze
Związek między otyłością a nadciśnieniem tętniczym należy rozpatrywać wieloaspektowo. W przebiegu otyłości, zwłaszcza trzewnej, może dochodzić do wzrostu insulinooporności i nasilenia stresu oksydacyjnego, co przyczynia do zwiększonej aktywności współczulnego układu nerwowego6. Ponadto do rozwoju nadciśnienia tętniczego może przyczyniać się także wzrost produkcji leptyny czy zwiększone wydzielanie czynników prozapalnych, takich jak interleukina-6 i czynnik martwicy nowotworów – alfa7.
Nadmierna masa ciała jest również silnie skorelowana z dysfunkcją śródbłonka naczyniowego, przez zmniejszoną dostępność tlenku azotu (NO). U pacjentów można obserwować wynikający z otyłości obturacyjny bezdech senny, co przyczynia się do wzrostu ciśnienia krwi8.
Co więcej, niektóre z badań sugerują, że wzrost poziomu aldosteronu może brać udział w rozwoju nadciśnienia tętniczego u pacjentów z nadmierną masą ciała. W badaniu Ruano i wsp. wykazano, że w przebiegu otyłości trzewnej dochodzi do wzrostu poziomu aldosteronu z zatrzymywaniem sodu i jednoczesną utratą potasu. Po zmniejszeniu masy ciała u tych pacjentów wskaźniki powracały do normy9.
Otyłość przebiegająca wraz z nadciśnieniem tętniczym może mieć także wpływ na układ sercowo-naczyniowy, powodując przerost lewej komory serca, chorobę niedokrwienną czy choroby naczyń wieńcowych, dlatego tak ważna jest redukcja masy ciała i wprowadzenie odpowiednich nawyków żywieniowych10.
Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia otyłość jest klasyfikowana jako stan, w którym występuje zwiększenie masy ciała spowodowane wzrostem ilości tkanki tłuszczowej1. Od 1975 r. do 2016 r. średnie BMI u dzieci, młodzieży i dorosłych zwiększyło się w sposób globalny2.
