Tradycyjnie węglowodany (CHO) postrzegane są jako główny substrat energetyczny wykorzystywany w trakcie ćwiczeń wykonywanych z dużą intensywnością. Podczas długotrwałego wysiłku fizycznego egzogenna podaż CHO może pomagać w utrzymaniu odpowiedniego stężenia glukozy we krwi, zapobiegając tym samym wystąpieniu hipoglikemii.
Konsumpcja CHO może także sprzyjać utrzymaniu wysokiego tempa utleniania CHO, oszczędzaniu glikogenu wątrobowego, a w niektórych wypadkach może także opóźniać moment wyczerpania zasobów glikogenu mięśniowego. Jednak poprawę zdolności wysiłkowych po spożyciu CHO obserwuje się również w trakcie ćwiczeń trwających około 60 minut, podczas których ryzyko rozwoju hipoglikemii jest niewielkie, a uszczuplenie zasobów glikogenu mięśniowego nie wydaje się być czynnikiem ograniczającym zdolności wysiłkowe.
Podaż CHO a poprawa zdolności wysiłkowych
W badaniu przeprowadzonym przez Jeukendrupa i in.1 kolarze zostali poproszeni o wykonanie 40-kilometrowego testu z próbą czasową (TT), podczas którego otrzymywali roztwór węglowodanowo-elektrolitowy lub placebo. Okazało się, że grupa spożywająca napój pokonała dystans o około minutę szybciej, co oznaczało poprawę zdolności wysiłkowych o 2,3%. Ten nieoczekiwany efekt ergogeniczny związany z podażą CHO nie mógł zostać wytłumaczony czynnikami metabolicznymi. Uważa się, że podczas tego typu aktywności fizycznej endogenne zasoby glikogenu są wystarczające, a dodatkowo potrzeba znacznej ilości czasu, aby CHO mogły zostać zaabsorbowane, przetransportowane, a w ostateczności wykorzystane jako substrat energetyczny. Autorzy oszacowali, że ilość utlenionej energii podczas 40-kilometrowego testu, pochodzącej z dostarczonych z zewnątrz CHO, wyniosła zaledwie około 15 g. Ilość ta odpowiada około 1 kcal energii wykorzystanej podczas każdej minuty ćwiczeń, natomiast wydatek energetyczny podczas tego typu aktywności fizycznej przekracza 20 kcal/min.
Wyniki tej pracy nie pozostawały w odosobnieniu, lecz potwierdzały wcześniejsze obserwacje odnotowane przez innych autorów2, 3.
Przełomowa w kwestii zrozumienia fenomenu poprawy zdolności wysiłkowych podczas krótszych aktywności fizycznych po spożyciu CHO wydaje się praca Cartera i in.4. Do swojego badania zrekrutowali kolarzy, którzy dwukrotnie wykonali test typu TT trwający około 60 minut. Przy okazji każdej z prób uczestnicy otrzymywali dożylny wlew glukozy (1 g/min) lub placebo (sól fizjologiczna). Pomimo zwiększonej dostępności glukozy we krwi oraz nasilonemu wychwytowi glukozy przez tkanki, nie zaobserwowano żadnych różnic dotyczących poprawy zdolności wysiłkowych, co potwierdziło, że wyjaśnieniem efektu ergogenicznego CHO nie są w tym wypadku czynniki metaboliczne.
Tradycyjnie węglowodany (CHO) postrzegane są jako główny substrat energetyczny wykorzystywany w trakcie ćwiczeń wykonywanych z dużą intensywnością. Podczas długotrwałego wysiłku fizycznego egzogenna podaż CHO może pomagać w utrzymaniu odpowiedniego stężenia glukozy we krwi, zapobiegając tym samym wystąpieniu hipoglikemii.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Istnieje wiele badań potwierdzających skuteczność stosowania kofeiny w kontekście poprawy zdolności wysiłkowych. Jednak znaczna część protokołów badawczych wykorzystuje w celu ilościowego oznaczenia efektu tzw. badanie do wyczerpania (ang. time to exhaustion, TTE), podczas którego uczestnicy wykonują czynność (najczęściej bieg na bieżni lub jazda na cykloergometrze), aż do momentu, w którym nie są w stanie kontynuować zadania z określoną intensywnością.
Od pewnego czasu coraz bardziej popularny jest trend prowadzenia pacjenta przez cały zespół terapeutyczny. W skład takiego zespołu najczęściej wchodzą: lekarz, psycholog, dietetyk, fizjoterapeuta, pielęgniarka i − w zależności od potrzeby − specjaliści z innych dziedzin. W artykule postaramy się odpowiedzieć na pytania: jaka jest rola fizjoterapeuty, czy warto rozwijać współpracę na linii dietetyk − fizjoterapeuta oraz kiedy należy skierować pacjenta do specjalisty fizjoterapii i jakie korzyści dla pacjenta mogą wynikać z tej współpracy.
Okres zimowy, a przede wszystkim świąteczny, kojarzy się niezmiennie z zapachem i smakiem przypraw, które w tym czasie dodawane są zarówno do potraw jak i napojów. Ich właściwości smakowe i wybitny aromat, to nie jedyne "zalety" cynamonu, anyżu czy imbiru. Wiele z nich ma właściwości zdrowotne, o czym warto informować lub przypominać naszym pacjentom.
