WPŁYW WYSIŁKU FIZYCZNEGO NA ZDROWIE
Aktywność fizyczna niesie ze sobą wiele korzyści dla zdrowia człowieka. Udowodniono bowiem w wielu publikacjach, iż zapobiega rozwojom różnorodnych chorób czy ułatwia utrzymanie homeostazy ustroju. Zgodnie z doniesieniami wysiłek fizyczny działa profilaktycznie w przypadku m.in. raka piersi czy okrężnicy, cukrzycy typu 2, sarkopenii oraz schorzeń sercowo-naczyniowych. Skuteczny okazuje się także w walce z zaburzeniami wywołanymi przez stres, tj. z lękiem, czy z depresją. Aktywność jest zatem z jednej strony traktowana jako pewne panaceum na różnego rodzaju schorzenia, z drugiej jednak nie zapominajmy, iż stanowić może czynnik stresujący, wpływający nie tylko na wyniki sportowe, ale także zdrowie. Właśnie z tego względu zalecany jest umiarkowany wysiłek fizyczny połączony z prawidłowym i racjonalnym sposobem żywienia jako czynnik wpływający pozytywnie na stan zdrowia, zarówno u osób zdrowych, jak i chorujących na różnorodne schorzenia. Wyczerpujący i przewlekły trening wytrzymałościowy natomiast w połączeniu z rywalizacją sportową może mieć niekorzystne znaczenie dla zdrowia2 .
MIKROBIOTA JELITOWA
W ostatnich latach odnotowano znaczący wzrost zainteresowania rolą mikrobioty jelitowej na zdrowie człowieka i funkcjonowanie całego organizmu3. Już w starożytności Hipokrates szerzył tezę, iż „śmierć czai się w jelitach”. Jej kolonizacja rozpoczyna się już w trakcie ciąży i znacznie przyspiesza podczas porodu, w momencie przechodzenia płodu przez kanał rodny. Duże znaczenie w prawidłowej budowie mikroflory jelitowej ma z tego względu właśnie rodzaj porodu i nie od dziś wiadomo, że w tym przypadku znacznie korzystniejszy jest poród siłami natury. Istotną rolę poza tym odrywają tutaj także czynniki środowiskowe, jak i dieta matki podczas ciąży. Ważny jest fakt, iż kolonizacja środowiska jelita po porodzie ma niezwykle ważne znaczenie dla człowieka przez całe jego życie. Pierwsze hipotezy o dobroczynnym wpływie mikroorganizmów jelitowych na zdrowie pojawiły się pod koniec XIX w., kiedy to Kuhne twierdził, iż dieta wegańska ogranicza wydzielanie toksyn w środowisku jelitowym, tym samym zapobiegając występowaniu różnych przypadłości. Udowodniono bowiem, iż niewłaściwy sposób żywienia, stosowanie leków czy też zaburzenia emocjonalne wpływają na skład mikrobiomu. W związku z tym nawet brak kontaktu noworodka z matką wywiera niekorzystny wpływ na mikrobiom. Dodatkowo karmienie piersią stanowi nieoceniony wkład w kolonizację bakterii, zwłaszcza z rodzaju Bifidobakterium, których jest nawet 10 razy mniej w świetle jelita u dzieci żywionych sztucznymi mieszankami2 .
LICZEBNOŚĆ MIKROBIOMU
Mikrobiom człowieka składa się z ponad 100 bilionów mikroorganizmów należących do tysięcy gatunków1,6. Wyróżniamy wśród nich, m.in. szczepy Bacteroidetes, Firmicutes czy Actinobacteria oraz Verrucomicrobia. Zasiedlają one środowisko jelitowe i oddziałują wzajemnie na siebie oraz na organizm gospodarza6 . Bakterie te odpowiedzialne są przede wszystkim za wspomaganie procesów trawienia oraz wchłaniania składników pokarmowych w celu wytworzenia energii, a także biorą udział w dostarczaniu do krwiobiegu kwasu foliowego, witaminy K czy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Dodatkowo mikrobiota jelitowa neutralizuje leki, jak i moduluje ruchliwość jelit, chroni gospodarza przed patogenami, a według niektórych przesłanek także pobudza i hamuje neuroprzekaźniki, tj. serotoninę czy dopaminę, odpowiedzialne m.in. za usprawnienie pracy mózgu czy polepszenie nastroju, potocznie zwane w związku z tym „hormonami szczęścia”1,5.
Wysiłek fizyczny niesie ze sobą wiele rozmaitych korzyści zdrowotnych. W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie odnośnie do mikrobiomu jelitowego i jego znaczenia w funkcjonowaniu całego organizmu. Biorąc pod uwagę wpływ aktywności fizycznej na organizm, rozpoczęto również analizować jej oddziaływanie na modulację mikrobioty. Czy regularny wysiłek fizyczny wiąże się z polepszeniem stanu mikroflory naszych jelit – w niniejszym artykule dokonano analizy danych na ten temat.
