menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Aktywność fizyczna jako elelement kompleksowej terapii w cukrzycy

Fizjoterapeuta Tomasz Chomiuk

DIETETYKA SPORTOWA

02-05-2016

5/2016

Aktywność fizyczna jest istotnym elementem naszego życia. Istnieje wiele dowodów naukowych mówiących o tym, że brak lub niedostatek wysiłku fizycznego prowadzi do rozwoju wielu chorób, w tym także cukrzycy.

Aktywność fizyczna polecana jest w szczególności osobom z czynnikami ryzyka cukrzycy, takimi jak: otyłość, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, insulinooporność, zaburzenia tolerancji glukozy czy wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy. Stosowanie różnych form aktywności fizycznej przez osoby chore lub narażone na cukrzycę jest elementem prewencji i kompleksowej terapii.

Liczne badania potwierdzają, że uprawianie wysiłku fizycznego poprawia wrażliwość na insulinę, profil lipidowy, kontrolę glikemii, sprzyja redukcji masy ciała, wpływa korzystnie na nastrój, nawet u osób z depresją1, 2.

 

Aktywność fizyczna − to dowolna forma ruchu, która angażuje do pracy mięśnie szkieletowe i charakteryzuje się ponadspoczynkowym wydatkiem energetycznym. Wysiłek fizyczny zwiększa zaangażowanie układu krążenia, oddechowego, układu ruchu i powoduje wzrost wydatku energii związanej z procesami metabolicznymi. Podstawowym nośnikiem energii w pracujących mięśniach jest adenozynotrifosforan (ATP) magazynowany w miocytach. Jego rezerwa jest niewielka, dlatego podlega on stałej odbudowie. Szybkość zużywania tego nośnika zależy od wielkości pracy mięśni. W trakcie intensywnego wysiłku fizycznego ATP zużywa się w tempie około 0,5 kg/min. Odbudowa ATP możliwa jest na kilka sposobów, z czego najszybszym jest regeneracja przy udziale fosfokreatyny. Zawartość fosfokreatyny w mięśniach jest ograniczona i żeby utrzymać aktywność mięśni, ATP pozyskiwany jest dzięki przemianom glukozy, wolnych kwasów tłuszczowych a w mniejszym stopniu z ketokwasów i aminokwasów. Podstawowym źródłem energetycznym dla pracujących mięśni jest glukoza pochodząca z produktów spożywczych oraz procesów glikogenolizy i glukoneogenezy, jak również kwasy tłuszczowe uwalniane podczas lipolizy. Od rodzaju treningu, jego intensywności i czasu trwania zależy, w jakim stopniu energia będzie pozyskiwana z węglowodanów bądź tłuszczów. Więcej energii z tłuszczów pozyskuje się w trakcie wykonywania wysiłków wytrzymałościowych o umiarkowanej intensywności i dłuższym czasie trwania. Podczas krótkich i intensywnych treningów w większym stopniu wykorzystywane są węglowodany2.

 

Główną rolą wysiłku fizycznego w prewencji i leczeniu cukrzycy jest zwiększenie wrażliwości komórek na działanie insuliny. Dochodzi do tego na skutek zwiększenia się aktywności glukotransporterów 4 (GLUT 4) w komórkach mięśni szkieletowych w czasie pojedynczego treningu oraz zwiększenia ich syntezy za sprawą stosowania regularnych wysiłków. Mechanizm taki obserwowany jest zwłaszcza przy wysiłkach wytrzymałościowych (aerobowych) o umiarkowanej intensywności. Zwiększona aktywność w błonie komórkowej GLUT 4 pozwala na lepsze wykorzystanie glukozy nawet do kilkunastu godzin po wysiłku, co prowadzi również do odbudowy zapasów glikogenu1, 2.

Aktywność fizyczna jest istotnym elementem naszego życia. Istnieje wiele dowodów naukowych mówiących o tym, że brak lub niedostatek wysiłku fizycznego prowadzi do rozwoju wielu chorób, w tym także cukrzycy.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Fizjoterapeuta Tomasz Chomiuk

CZYTAM ARTYKUŁY

Prezes Zarządu Mobilemed.pl., ekspert w zakresie fizjoterapii oraz regeneracji, wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a także szkoleniowiec zajmujący się odnową biologiczną. Fizjoterapeuta Polskiej Misji Olimpijskiej podczas EYOF.


Czytaj więcej