Aktywność fizyczna polecana jest w szczególności osobom z czynnikami ryzyka cukrzycy, takimi jak: otyłość, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, insulinooporność, zaburzenia tolerancji glukozy czy wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy. Stosowanie różnych form aktywności fizycznej przez osoby chore lub narażone na cukrzycę jest elementem prewencji i kompleksowej terapii.

Liczne badania potwierdzają, że uprawianie wysiłku fizycznego poprawia wrażliwość na insulinę, profil lipidowy, kontrolę glikemii, sprzyja redukcji masy ciała, wpływa korzystnie na nastrój, nawet u osób z depresją^{1, 2}.

Aktywność fizyczna − to dowolna forma ruchu, która angażuje do pracy mięśnie szkieletowe i charakteryzuje się ponadspoczynkowym wydatkiem energetycznym. Wysiłek fizyczny zwiększa zaangażowanie układu krążenia, oddechowego, układu ruchu i powoduje wzrost wydatku energii związanej z procesami metabolicznymi. Podstawowym nośnikiem energii w pracujących mięśniach jest adenozynotrifosforan (ATP) magazynowany w miocytach. Jego rezerwa jest niewielka, dlatego podlega on stałej odbudowie. Szybkość zużywania tego nośnika zależy od wielkości pracy mięśni. W trakcie intensywnego wysiłku fizycznego ATP zużywa się w tempie około 0,5 kg/min. Odbudowa ATP możliwa jest na kilka sposobów, z czego najszybszym jest regeneracja przy udziale fosfokreatyny. Zawartość fosfokreatyny w mięśniach jest ograniczona i żeby utrzymać aktywność mięśni, ATP pozyskiwany jest dzięki przemianom glukozy, wolnych kwasów tłuszczowych a w mniejszym stopniu z ketokwasów i aminokwasów. Podstawowym źródłem energetycznym dla pracujących mięśni jest glukoza pochodząca z produktów spożywczych oraz procesów glikogenolizy i glukoneogenezy, jak również kwasy tłuszczowe uwalniane podczas lipolizy. Od rodzaju treningu, jego intensywności i czasu trwania zależy, w jakim stopniu energia będzie pozyskiwana z węglowodanów bądź tłuszczów. Więcej energii z tłuszczów pozyskuje się w trakcie wykonywania wysiłków wytrzymałościowych o umiarkowanej intensywności i dłuższym czasie trwania. Podczas krótkich i intensywnych treningów w większym stopniu wykorzystywane są węglowodany².

Główną rolą wysiłku fizycznego w prewencji i leczeniu cukrzycy jest zwiększenie wrażliwości komórek na działanie insuliny. Dochodzi do tego na skutek zwiększenia się aktywności glukotransporterów 4 (GLUT 4) w komórkach mięśni szkieletowych w czasie pojedynczego treningu oraz zwiększenia ich syntezy za sprawą stosowania regularnych wysiłków. Mechanizm taki obserwowany jest zwłaszcza przy wysiłkach wytrzymałościowych (aerobowych) o umiarkowanej intensywności. Zwiększona aktywność w błonie komórkowej GLUT 4 pozwala na lepsze wykorzystanie glukozy nawet do kilkunastu godzin po wysiłku, co prowadzi również do odbudowy zapasów glikogenu^{1, 2}.