Z uwagi na zachodzące na świecie zmiany demograficzne rośnie liczba osób starszych. W Polsce również obserwuje się systematyczny wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym. Tylko w okresie 1970−2012 zwiększyła się ona o ponad 3,3 mln osób − do poziomu blisko 6,9 mln.
Prognozuje się, że do 2050 roku udział osób starszych w polskim społeczeństwie przekroczy 30% na obszarach wiejskich i zbliży się do 35% na terenach miejskich, a ogółem wyniesie 32,7% (dla porównania − w 2014 r. odsetek ten wynosił 19%)1.
Wzrosną zatem medyczne i społeczne koszty związane z leczeniem i opieką nad osobami starszymi. Ten obszar może podlegać naszemu oddziaływaniu, tzn. w pewnym stopniu możemy go kształtować, m.in. poprzez prozdrowotne zachowania, czyli wzory świadomych zachowań związanych ze zdrowiem, będących efektem wyborów dokonywanych przez ludzi na podstawie dostępnych, determinowanych ich sytuacją życiową alternatyw2. Zalicza się do nich m.in. racjonalne odżywianie i aktywność fizyczną, które są ze sobą ściśle powiązane.
Korzyści regularnie podejmowanej aktywności fizycznej
Regularnie podejmowana aktywność fizyczna odgrywa istotną rolę w podtrzymywaniu zdrowia i sprawności osób starszych, jest związana z zapobieganiem wielu schorzeniom przewlekłych lub opóźnianiem ich występowania, ze zmniejszeniem niepełnosprawności osób w podeszłym wieku, jak również istotnie poprawia ich jakość życia.
Aktywny tryb życia pozwala na zmniejszenie nasilenia zmian narządowych wynikających z upływu czasu, takich jak np.: zmiany w tkance kostnej, utrata masy mięśniowej, wytrzymałości, koordynacji ruchów, równowagi, sprawności funkcjonalnej. U seniorów cierpiących na schorzenia układu ruchu wysiłek fizyczny może pomóc w łagodzeniu dolegliwości bólowych. Aktywność fizyczna jest obecnie uważana za jeden z najważniejszych elementów prewencji pierwotnej i wtórnej chorób układu sercowo-naczyniowego. Modyfikuje ona czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca: nadciśnienie tętnicze, zaburzenie gospodarki tłuszczowej, otyłość. Podkreśla się również pozytywny wpływ aktywności fizycznej na zmniejszenie częstości ryzykownych zachowań, takich jak np. nieprawidłowa dieta czy palenie tytoniu.
Aktywność ruchowa korzystnie wpływa na układ endokrynologiczny. Pod wpływem wysiłku rośnie stężenie adrenaliny, noradrenaliny, glikokortykosteroidów, glukagonu, hormonu wzrostu, hormonu antydiuretycznego oraz aldosteronu. Istotną zaletą treningu jest także zwiększenie wrażliwości komórek na insulinę, poprawa tolerancji glukozy, a w związku z tym mniejsze ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.
Systematyczne wykonywanie ćwiczeń ruchowych wiąże się z mniejszym ryzykiem infekcji oraz może mieć wpływ na redukcję ilości przyjmowanych leków. Jest to także niezależny determinant sprawności umysłowej w zaawansowanym wieku3.
Z uwagi na zachodzące na świecie zmiany demograficzne rośnie liczba osób starszych. W Polsce również obserwuje się systematyczny wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym. Tylko w okresie 1970−2012 zwiększyła się ona o ponad 3,3 mln osób − do poziomu blisko 6,9 mln.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Tkanka kostna jest tkanką łączną, która dzięki zawartości soli mineralnych w jej istocie podstawowej jest twarda, sztywna i wytrzymała. W jej skład wchodzą następujące komórki: osteoblasty (tzw. komórki kościotwórcze), osteocyty (osteoblasty otoczone zmineralizowaną istotą międzykomórkową) i osteoklasty (tzw. komórki kościogubne, odpowiadające za niszczenie kości), oraz substancja międzykomórkowa (organiczna i nieorganiczna) tworząca pozostałą część tkanki19.
Triada sportsmenek jest zespołem objawów obejmujących dostępność energii, funkcje menstruacyjne oraz gęstość mineralną kości.
Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych niefarmakologicznych modyfikowalnych czynników ryzyka występowania wielu chorób.
