Celem nadrzędnym wszystkich specjalistów zajmujących się żywieniem niemowląt i małych dzieci oraz tematyką programowania metabolicznego jest nieustanne poszukiwanie najbardziej optymalnego modelu żywienia, którego zadaniem byłoby przede wszystkim zmniejszenie ryzyka niedoborów i zapewnienie prawidłowego rozwoju oraz zmniejszenie ryzyka zachorowania na poszczególne choroby w przyszłości, a także nabycie odpowiednich umiejętności i nawyków żywieniowych przez dzieci.

W Polsce od lat obowiązywał konkretny schemat żywienia niemowląt w pierwszym roku życia, w którym podane były dokładne ilości i przykłady produktów, które należy wprowadzać w kolejnych miesiącach życia dziecka. W ostatnim czasie Sekcja Żywieniowa Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci opracowała aktualizację dotychczas obowiązujących zaleceń. Obecny schemat jest zdecydowanie bardziej liberalny od poprzedniego i pozostawia rodzicom dość dużą dowolność. Obecnie to rodzic decyduje, co i kiedy dziecko zje oraz jak jedzenie zostanie podane, a dziecko decyduje, czy i ile zje z oferowanego mu posiłku.

Bardzo duże znaczenie mają umiejętności dziecka w zakresie pobierania pokarmów, ponieważ to do nich należy dostosowywać rodzaj i konsystencję poszczególnych pokarmów. Aktualnie początkowo zaleca się podawanie dzieciom pokarmów o konsystencji płynnej, a w kolejnych miesiącach, wraz z nabywaniem przez dzieci umiejętności oralnych i większej akceptacji pokarmów, wskazane jest wprowadzenie produktów o konsystencji papkowatej i stałej. Badania wskazują jednak, że nie ma jednoznacznych danych dotyczących czasu wprowadzania poszczególnych produktów, ich rodzaju i konsystencji. Wskazuje się, iż wprowadzenie pokarmów uzupełniających należy rozpocząć po ukończeniu przez dziecko 17 tygodnia życia, ale nie później niż w 26 tygodniu życia, ze względu na rozwijające się zdolności dziecka do przyjmowania pokarmów stałych.

Baby Led Weaning

W ostatnich latach pojawił się alternatywny model wprowadzania pokarmów uzupełniających – Baby Led Weaning (BWL), który zdecydowanie różni się od klasycznych zaleceń rekomendowanych przez ekspertów. Istotą modelu BWL jest zachęcanie dziecka od samego początku, czyli od momentu, w którym potrafi już samo siedzieć, do samodzielnej konsumpcji. W tym przypadku zostaje pominięty etap karmienia łyżeczką przez rodziców czy opiekunów. Nie podaje się również produktów o konsystencji papkowatej, jak to ma miejsce w przypadku tradycyjnego modelu żywienia. Oznacza to wykluczenie z diety dziecka różnego rodzaju przecierów, musów, zupek i włączenie do jadłospisu produktów, które dziecko jest w stanie chwycić rączką, tzw. „finger foods”. Mogą to być zarówno krążki, plasterki, słupki warzyw i owoców, jak i gęsto ugotowane i kleiste kasze. Rodzice decydujący się na wprowadzanie pokarmów uzupełniających metodą BWL powinni oferować dziecku szeroką gamę produktów spożywczych do wyboru, tak aby dziecko mogło poznać smak, zapach i wygląd poszczególnych produktów oraz zdecydować, który z nich spożyje i w jakiej ilości. Początkowo dziecko spożywa posiłki palcami, a następnie stopniowo należy przyzwyczaić je do używania sztućców. W czasie wprowadzania pokarmów uzupełniających metodą BWL dziecko może być nadal karmione piersią lub produktami zastępującymi mleko kobiece.