menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add login

Cukrzyca typu 2 i insulinooporność – diagnostyka laboratoryjna i zalecenia dietetyczne

dr n. med. Karolina Karabin

DIETA W CUKRZYCY

01-09-2020

31/2020

Cukrzyca typu 2 jest najczęściej diagnozowanym typem i obecne choruje na nią ponad 400 milionów ludzi na świecie. Jednocześnie była ona przyczyną 4 milionów zgonów na świecie w 2017 r. i według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) do 2045 roku liczba osób chorych na cukrzycę sięgnie 700 milionów1.

 

W Polsce w 2018 r. było 2,9 milionów dorosłych zdiagnozowanych z cukrzycą2. Oczekiwana długość życia chorych na cukrzycę ulega skróceniu o około 6 lat, po części ze względu na fakt, iż zwiększa ona dwukrotnie ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia oraz innych chorób, takich jak nowotwory wątroby czy jelita grubego. Ponadto cukrzyca wiąże się z niewydolnością nerek, chorobami psychicznymi, zaburzeniami funkcji poznawczych, chorobami przewodu pokarmowego, zapaleniem płuc i wieloma innymi3-5. Z tego względu istnieje potrzeba działań profilaktycznych ograniczających postęp choroby oraz związanych z nią powikłań.

IDF potwierdza, że chociaż etiologia cukrzycy typu 2 nie jest do końca jasna, ​​udokumentowano, że osoby z nadmierną masą ciała, nieprawidłowo się odżywające oraz prowadzące siedzący tryb życia mają duże wyższe ryzyko rozwoju tej choroby6. Postuluje się również, że za część ryzyka mogą odpowiadać niekorzystne warianty genów, dziedziczone po rodzicach7.

Patofizjologia rozwoju cukrzycy typu 2

Pierwszym etapem rozwoju cukrzycy typu 2 jest pojawienie się insulinooporności, czyli stanu charakteryzującego się zmniejszoną wrażliwością tkanek na insulinę. Rozwój insulinooporności zwykle powoduje kompensacyjny wzrost produkcji insuliny przez komórki β trzustki. Ten błędny cykl trwa do momentu, gdy aktywność komórek β nie jest już w stanie zaspokoić zapotrzebowania na insulinę wywołanego insulinoopornością, co prowadzi do hiperglikemii. Z czasem proces ten prowadzi do wyczerpania zdolności wydzielniczych trzustki i pojawienia się najpierw stanu przedcukrzycowego (nieprawidłowa glikemia na czczo lub nieprawidłowa tolerancja glukozy), a następnie cukrzycy typu 2. Wykazano, że insulinooporność poprzedza pojawienie się cukrzycy typu 2. dziesięć do piętnastu lat wcześniej8. Wyróżniamy insulinooporność mięśniową i wątrobową, przy czym patofizjologia hiperglikemii w cukrzycy typu 2. jest związana w większym stopniu z insulinoopornością wątrobową niż mięśniową. Zostało to udokumentowane w badaniach nad umiarkowaną restrykcją kaloryczną w cukrzycy typu 2, gdzie wykazano, że powoduje ona redukcję tkanki tłuszczowej w wątrobie, normalizację wrażliwości wątroby na insulinę i stężenia glukozy we krwi na czczo. Jednak bez zmiany wrażliwości mięśni na insulinę9.

Należy również zwrócić uwagę, iż cukrzyca typu 2 nie jest jedynym stanem patofizjologicznym związanym z insulinoopornością. Obejmuje ona także otyłość, niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby, zespół metaboliczny i zespół policystycznych jajników10.

Cukrzyca typu 2 jest najczęściej diagnozowanym typem i obecne choruje na nią ponad 400 milionów ludzi na świecie. Jednocześnie była ona przyczyną 4 milionów zgonów na świecie w 2017 r. i według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) do 2045 roku liczba osób chorych na cukrzycę sięgnie 700 milionów1.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

dr n. med. Karolina Karabin

CZYTAM ARTYKUŁY

Diagnosta laboratoryjny i biolog molekularny, konsultant ds. żywienia i stylu życia, członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia. Tytuł doktora nauk medycznych obroniła na I Wydziale Lekarskim Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od wielu lat zajmuje się popularyzowaniem wiedzy naukowej i medycznej na temat profilaktyki chorób i mechanizmów ich powstawania oraz medycyny stylu życia m. in. na Instagramie @dr_karabin i w autorskim podcaście “O długim życiu w zdrowiu”. Od ponad 10 lat pomaga swoim pacjentom wyciszyć przewlekły stan zapalny poprzez indywidualne terapie przeciwzapalne oparte o wyniki badań i zmiany w stylu życia.  


Czytaj więcej