Od ponad pięćdziesięciu lat specjaliści zajmują się związkiem między funkcjonowaniem psychiki człowieka a sprawnością jego układu immunologicznego. Nie ma już wątpliwości, że doświadczany stres wpływa na zmniejszenie odporności organizmu. Jakie są jednak czynniki psychologiczne sprzyjające sprawnemu działaniu układu immunologicznego?
Specjaliści zajmujący się motywacją uważają, że istnieją trzy główne składowe motywacji wpływające na możliwość skutecznego wprowadzenia długotrwałych zmian w zachowaniu człowieka. Pierwszą z nich jest chęć zmiany, czyli to, w jakim stopniu dana osoba pragnie zmienić swoje zachowanie, czy uważa, że zmiana jest dla niej ważna i korzystna. Kolejna − to gotowość do wprowadzenia zmiany, czyli kwestia priorytetów i odpowiedniego momentu w życiu na wdrożenie konkretnej zmiany. Trzecim czynnikiem jest ufność w możliwość wprowadzenia zmiany, czyli wiara w to, że osoba posiada niezbędne zdolności i umiejętności, które pozwolą jej osiągnąć sukces. To, czy pacjent ma nadzieję na własny sukces, może zdeterminować powodzenie zmiany nawyków żywieniowych i dietoterapię. Jak zatem pomóc pacjentowi wzmocnić wiarę w swoje możliwości?
Czy chwalić pacjentów? A może lepiej nie?
Wydawałoby się, że jeśli chcemy zwiększyć motywację pacjenta i wzmocnić jego poczucie własnej wartości, powinniśmy nie szczędzić mu pochwał. Jednak wyniki badań pokazują, że to nie zawsze musi działać. Niekiedy pacjenci mogą być bardzo sceptyczni wobec pochwał. W ich rozumieniu pochwały mogą oznaczać, że są chwaleni, ponieważ doszli już do granic swoich możliwości. Paradoksalnie mogą odbierać je jako pocieszenie, a nie wyraz wiary w ich sukces. Z kolej krytyka dotychczasowych efektów może dla nich być sygnałem, że istnieje możliwość poprawy wyników. Jak w takim razie wyważyć swoje wypowiedzi, aby zbyt entuzjastyczną pochwałą nie podciąć pacjentowi skrzydeł?
Nadzieja i poczucie własnej skuteczności są istotnymi czynnikami wpływającymi na możliwość osiągnięcia przez daną osobę postawionego sobie celu. Dlatego ważnym elementem pracy nad zmianą zwyczajów żywieniowych jest pomoc pacjentowi w rozbudzeniu wiary we własne możliwości i nadziei na sukces.