Dobrze funkcjonujący układ odpornościowy ma kluczowe znaczenie dla stanu zdrowia człowieka. Jego głównym zadaniem jest ochrona organizmu przed zakażeniem. Odporność organizmu definiuje się jako zdolność do czynnej i biernej ochrony przed patogenami poprzez reakcję odpowiednich komórek i tkanek w naszym organizmie. W skład układu odpornościowego wchodzą narządy limfatyczne, naczynia chłonne oraz komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych (np. przeciwciała, cytokiny)2.
Rodzaje odporności
Odporność możemy w prosty sposób podzielić na wrodzoną, która stanowi pierwszą linię obrony przed patogenami, oraz nabytą. Odporność wrodzona rozwija się szybko, prowadząc do ostrej odpowiedzi zapalnej, ale nie ma pamięci. Uczestniczą w niej przede wszystkim komórki żerne (makrofagi), tuczne i dendrytyczne, a także cytokiny czy białka ostrej fazy. Z kolei odporność nabyta rozwija się z czasem, ale jest specyficzna i charakteryzuje się zdolnością zapamiętywania i rozpoznawania patogenów, z którymi miał wcześniej kontakt organizm. Cechuje się pamięcią immunologiczną. Uczestniczą w niej przede wszystkim limfocyty oraz przeciwciała (immunoglobuliny) i cytokiny. Oba rodzaje odporności wzajemnie na siebie oddziałują poprzez interakcje komórek i cząsteczek. Każdy organizm charakteryzuje obecność wielu różnych limfocytów swoistych – specyficznych dla określonej substancji (antygenu). W momencie wprowadzenia antygenu do organizmu uruchamia się szereg reakcji warunkujących zjawisko pamięci immunologicznej. Wyróżniamy dwie zasadnicze populacje limfocytów. Są to limfocyty T, dojrzewające w grasicy i odpowiedzialne za rozwój odpowiedzi komórkowej oraz limfocyty B dojrzewające w szpiku kostnym, odpowiedzialne za rozwój odpowiedzi humoralnej, w której uczestniczą immunoglobuliny1-3.
Badania wskazują, że niedobory niektórych składników w diecie mogą przyczyniać się do osłabienia układu immunologicznego i zwiększać podatność na infekcje czy zakażenia. Dbałość o prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego również za pomocą zmian stylu życia i poprzez stosowanie odpowiedniej diety w okresie jesienno-zimowym w obliczu pandemii COVID-19 będzie miała szczególne znaczenie1.