Pacjenci z chorobą nowotworową narażeni są na znaczne wyniszczenie organizmu wynikające przede wszystkim z ryzyka rozwoju kacheksji nowotworowej. Jest to zespół objawów charakteryzujący się ciężką, niezamierzoną i pogłębiającą się utratą masy ciała, szczególnie beztłuszczowej, co wiąże się ze spadkiem masy mięśniowej. W przebiegu kacheksji może także dochodzić do zmian w metabolizmie podstawowych składników odżywczych (białek, tłuszczów, węglowodanów), nasilonego katabolizmu, przewlekłej reakcji zapalnej, rozwoju niedokrwistości i ogólnego obniżenia jakości życia. W opisywanym zespole wyniszczenia nowotworowego bardzo często dochodzi u chorych do pojawienia się jadłowstrętu, zaburzeń apetytu czy mniejszej ilości (niż wymagane zapotrzebowanie) spożywanego pokarmu2,4,5,6,7. Ponadto u pacjentów onkologicznych, głównie tych po leczeniu chirurgicznym, chemioterapii czy radioterapii okolic nadbrzusza nierzadko występują nudności i wymioty, biegunki oraz zaparcia. Dodatkowo leczenie cytostatykami lub naświetlanie górnej części przewodu pokarmowego może przyczyniać się do pojawienia się u chorych problemów z połykaniem i odczuwaniem smaku. Inną, równie często występującą dolegliwością będącą konsekwencją takiego leczenia onkologicznego jest kserostomia, gdzie w wyniku uszkodzenia ślinianek może dochodzić do pojawienia się suchości w jamie ustnej. W konsekwencji zaburzone zostaje odczuwanie smaku spożywanych posiłków, co wpływa na pogorszenie apetytu u chorego i może przyczyniać się do mniejszej ilości spożywanych racji pokarmowych3,7,8,9,10,11.
Wspomniana w treści artykułu kacheksja nowotworowa oraz wymienione dolegliwości towarzyszące pacjentom onkologicznym, zależne od lokalizacji choroby, w nadrzędny sposób mogą przyczyniać się do rozwoju niedożywienia u pacjentów. Niedożywienie to znacznie podwyższa częstość powikłań leczenia, zmniejsza szanse na wyleczenie, wydłuża czas hospitalizacji, zwiększa koszty leczenia i może być przyczyną wzrostu liczby zgonów. Dlatego tak ważne jest, aby mimo niepożądanych działań wynikających z przebiegu choroby nowotworowej, pacjenci nie unikali spożywania pokarmów, spełniali dobowe zapotrzebowanie na energię, białko, witaminy oraz sole mineralne4. W tabeli poniżej (Tab. 1) przedstawione zostały zalecenia żywieniowe, które mogą pomóc pacjentom onkologicznym w pokonaniu współwystępujących w przebiegu choroby dolegliwości, zwiększyć ochotę na przyjmowanie pokarmów, zmniejszając tym samym ryzyko rozwoju niedożywienia u chorych.
Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego. W naszym kraju liczba zachorowań na nowotwory złośliwe sięga blisko 165 tys. osób i wykazuje tendencję wzrostową. Rozwój choroby nowotworowej jest wynikiem nakładania się wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.: uwarunkowania genetyczne, palenie tytoniu, niewłaściwą dietę, przewlekły stres, nadwagę/otyłość, niski poziom aktywności fizycznej, promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy nadużywanie alkoholu.
mgr Joanna Walasek
Choroba Leśniowskiego-Crohna (ang. Crohn’s Disease, CD) to zaburzenie zaliczane do przewlekłych nieswoistych chorób zapalnych jelit (ang. Inflammatory Bowel Disease, IBD) przebiegające z okresami remisji oraz zaostrzeń objawów. Jak dotąd, etiologia choroby Leśniowskiego-Crohna nie została poznana, jednakże w etiopatogenezie tego schorzenia podkreśla się rolę czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych. W ciągu ostatnich lat zwiększa się zapadalność na tę chorobę, szczególnie w krajach wysoko rozwiniętych, co wynika ze zmian socjoekonomicznych, a także żywieniowych. Największa zachorowalność choroby Leśniowskiego-Crohna występuje na terenie Ameryki Północnej oraz w Europie Zachodniej, rzadziej w Afryce czy Azji. W Polsce, zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Chorych na Chorobę Leśniowskiego-Crohna (za rok 2012), jednostka ta może dotyczyć 5191 osób, przy czym może to być liczba ponad dwa razy większa z racji trudności we wczesnym wykryciu tego schorzenia.
czytaj dalej
dr n. biomed. Joanna Jurek
Zastąpienie w diecie tłuszczów nasyconych tłuszczami nienasyconymi pozytywnie wpływa na zdrowie naszego organizmu, zwłaszcza serca i mózgu; co w dużej mierze jest związane ze zdolnością nienasyconych kwasów tłuszczowych do zmniejszania stanów zapalnych oraz utrzymania prawidłowego poziomu lipidów we krwi.
czytaj dalej
Joanna Jaczewska-Schuetz, dr Katarzyna Wolnicka
Wyzwania żywieniowe i nauki na przyszłość wynikające z pandemii COVID-19 to temat przewodni minionego VI Narodowego Kongresu Żywieniowego, zorganizowanego przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Tegoroczny Kongres Żywieniowy, który odbył się w sobotę 23 października 2021 roku, był ważnym wydarzeniem dla wszystkich osób związanych z tematyką żywienia, budowania odporności oraz utrzymaniem zdrowia w tym szczególnym okresie, jakim jest pandemia COVID-19.
czytaj dalej
