menu close arrow_back_ios person_add home

Zalecenia żywieniowe przy dolegliwościach towarzyszących chorobie nowotworowej

mgr Joanna Walasek

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

01-11-2021

38/2021

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego. W naszym kraju liczba zachorowań na nowotwory złośliwe sięga blisko 165 tys. osób i wykazuje tendencję wzrostową. Rozwój choroby nowotworowej jest wynikiem nakładania się wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.: uwarunkowania genetyczne, palenie tytoniu, niewłaściwą dietę, przewlekły stres, nadwagę/otyłość, niski poziom aktywności fizycznej, promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy nadużywanie alkoholu.

Pacjenci z chorobą nowotworową narażeni są na znaczne wyniszczenie organizmu wynikające przede wszystkim z ryzyka rozwoju kacheksji nowotworowej. Jest to zespół objawów charakteryzujący się ciężką, niezamierzoną i pogłębiającą się utratą masy ciała, szczególnie beztłuszczowej, co wiąże się ze spadkiem masy mięśniowej. W przebiegu kacheksji może także dochodzić do zmian w metabolizmie podstawowych składników odżywczych (białek, tłuszczów, węglowodanów), nasilonego katabolizmu, przewlekłej reakcji zapalnej, rozwoju niedokrwistości i ogólnego obniżenia jakości życia. W opisywanym zespole wyniszczenia nowotworowego bardzo często dochodzi u chorych do pojawienia się jadłowstrętu, zaburzeń apetytu czy mniejszej ilości (niż wymagane zapotrzebowanie) spożywanego pokarmu2,4,5,6,7. Ponadto u pacjentów onkologicznych, głównie tych po leczeniu chirurgicznym, chemioterapii czy radioterapii okolic nadbrzusza nierzadko występują nudności i wymioty, biegunki oraz zaparcia. Dodatkowo leczenie cytostatykami lub naświetlanie górnej części przewodu pokarmowego może przyczyniać się do pojawienia się u chorych problemów z połykaniem i odczuwaniem smaku. Inną, równie często występującą dolegliwością będącą konsekwencją takiego leczenia onkologicznego jest kserostomia, gdzie w wyniku uszkodzenia ślinianek może dochodzić do pojawienia się suchości w jamie ustnej. W konsekwencji zaburzone zostaje odczuwanie smaku spożywanych posiłków, co wpływa na pogorszenie apetytu u chorego i może przyczyniać się do mniejszej ilości spożywanych racji pokarmowych3,7,8,9,10,11.

Wspomniana w treści artykułu kacheksja nowotworowa oraz wymienione dolegliwości towarzyszące pacjentom onkologicznym, zależne od lokalizacji choroby, w nadrzędny sposób mogą przyczyniać się do rozwoju niedożywienia u pacjentów. Niedożywienie to znacznie podwyższa częstość powikłań leczenia, zmniejsza szanse na wyleczenie, wydłuża czas hospitalizacji, zwiększa koszty leczenia i może być przyczyną wzrostu liczby zgonów. Dlatego tak ważne jest, aby mimo niepożądanych działań wynikających z przebiegu choroby nowotworowej, pacjenci nie unikali spożywania pokarmów, spełniali dobowe zapotrzebowanie na energię, białko, witaminy oraz sole mineralne4. W tabeli poniżej (Tab. 1) przedstawione zostały zalecenia żywieniowe, które mogą pomóc pacjentom onkologicznym w pokonaniu współwystępujących w przebiegu choroby dolegliwości, zwiększyć ochotę na przyjmowanie pokarmów, zmniejszając tym samym ryzyko rozwoju niedożywienia u chorych.

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego. W naszym kraju liczba zachorowań na nowotwory złośliwe sięga blisko 165 tys. osób i wykazuje tendencję wzrostową. Rozwój choroby nowotworowej jest wynikiem nakładania się wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.: uwarunkowania genetyczne, palenie tytoniu, niewłaściwą dietę, przewlekły stres, nadwagę/otyłość, niski poziom aktywności fizycznej, promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy nadużywanie alkoholu.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Joanna Walasek

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk kliniczny, psychodietetyk, biolog, absolwentka studiów magisterskich na Śląskiej Wyższej Szkole Medycznej w Katowicach oraz na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Absolwentka studiów podyplomowych na Śląskiej Wyższej Szkole Medycznej w Katowicach oraz na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Katowicach. Członek Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków, Szkoleniowiec w Akademii Dietetyki Klinicznej z zakresu Żywienia w Nieswoistych Chorobach Zapalnych Jelit, Certyfikowany Ekspert Programu ModuLife mającego na celu prawidłowe żywienie osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna, uczestnik szkolenia SOIT – Specjalista przyjazny insulinoopornym polecany na stronie Fundacji (https://szkoleniesoit.pl/specjalisci_soit/walasek-joanna/). Autorka wielu artykułów z zakresu żywienia w różnych jednostkach chorobowych publikowanych w renomowanych czasopismach. Obecnie prowadzi własny Gabinet Dietetyki Klinicznej w Chorzowie. Autorka strony internetowej: www.dietetykwalasek.pl