Okres laktacji to czas, w którym w organizmie kobiety zachodzą zmiany, mające zapewnić jego właściwe funkcjonowanie i możliwość produkowania pokarmu dla dziecka. Zmiany te dotyczą fizjologii, ale też regulacji hormonalnej i mają na celu między innymi zapewnienie odpowiedniej wartości odżywczej mleka kobiecego. Karmienie piersią wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na niektóre składniki odżywcze i zwykle wymaga nie tylko pewnych modyfikacji w sposobie odżywiania matki, ale też odpowiedniej suplementacji.
W trakcie laktacji zwiększa się zapotrzebowanie kaloryczne kobiety. Zwykle mówi się o zwiększeniu zapotrzebowania o około 500 kcal w pierwszym półroczu karmienia piersią i około 400 kcal w drugim półroczu3,8. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zapotrzebowanie kaloryczne w okresie karmienia piersią rośnie o 10% dla kobiet o niskiej lub średniej aktywności fizycznej i o 20% dla kobiet o wysokiej aktywności fizycznej, niezależnie od czasu trwania laktacji9 . Dodatkowe zapotrzebowanie należy uwzględnić w stosunku do całkowitej przemiany materii zależnej od wieku, masy ciała, wzrostu i aktywności fizycznej matki. Jeśli kobieta ma nadwagę lub niedowagę wskazane jest szacowanie zapotrzebowania kalorycznego dla należnej, a nie faktycznej masy ciała. A w przypadku gdy nadwaga jest znaczna, ograniczenie kaloryczne w czasie laktacji powinno zapewniać prawidłowe funkcjonowanie laktacji (minimum 1800 kcal i redukcja kaloryczności nie większa niż 500 kcal)3,4. W wyniku laktacji zwiększa się zapotrzebowanie na białko. Według Norm Żywienia zalecane spożycie białka dla kobiety w wieku ≥19 lat wynosi 0,9 g/kg m.c. W czasie ciąży rośnie do 1,2 g/kg m.c., a w czasie laktacji wynosi 1,45 g/kg m.c.3. Laktacja to również czas zwiększonego zapotrzebowania na wiele składników mineralnych i witamin, między innymi witaminy: E, C, z grupy B, D, foliany, cholinę, magnez, cynk, jod i selen, a także kwasy tłuszczowe DHA. Nie zmienia się zapotrzebowanie na wapń, fosfor i fluor, a zapotrzebowanie na żelazo jest nawet niższe niż przed ciążą. Niższe zapotrzebowanie na żelazo wynika z zahamowania cyklu miesiączkowego i utrzymuje się zwykle kilka do kilkunastu miesięcy po porodzie1,5,6,8.
Nie wszystkie składniki odżywcze wpływają bezpośrednio na skład mleka matki. Ich niedobory lub nadmiar w diecie nie będą więc wpływać na wartość odżywczą mleka kobiecego, a raczej na stan odżywienia kobiety1,6. Wiadomo, że podaż z dietą i/lub suplementacją może wpływać na zawartość następujących składników w mleku kobiecym1,5,6:
Uznaje się, że podaż pozostałych składników mineralnych i witamin nie ma wpływu na ich zawartość w mleku kobiecym. Nie oznacza to oczywiście, że nie należy zadbać o ich odpowiednią ilość w diecie matki, bo są to składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jej organizmu. Ich niedobory w diecie będą w pierwszej kolejności negatywnie oddziaływać na stan odżywienia matki, a dopiero przy długotrwałych i ciężkich niedoborach mogą negatywnie wpływać na wartość odżywczą mleka1,5,6. Niezależne od podaży z dietą są proporcje makroskładników (białek, tłuszczów i węglowodanów) w mleku kobiecym. Ich zawartość jest zmienna, ale nie wynika ona ze sposobu odżywiania. Zmiany proporcji makroskładników występują dobowo, w zależności od wieku dziecka, częstotliwości karmień, a nawet płci dziecka i jest to zjawisko fizjologiczne, wynikające ze zmieniających się potrzeb karmionego piersią dziecka. Obserwuje się również zmiany wynikające z aktywności fizycznej, szczególnie w początkowym okresie podejmowania treningów przez matkę, jednak według aktualnej wiedzy te zmiany nie mają negatywnego wpływu na dziecko i laktację2,4,6.
Okres laktacji to czas, w którym w organizmie kobiety zachodzą zmiany, mające zapewnić jego właściwe funkcjonowanie i możliwość produkowania pokarmu dla dziecka. Zmiany te dotyczą fizjologii, ale też regulacji hormonalnej i mają na celu między innymi zapewnienie odpowiedniej wartości odżywczej mleka kobiecego. Karmienie piersią wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na niektóre składniki odżywcze i zwykle wymaga nie tylko pewnych modyfikacji w sposobie odżywiania matki, ale też odpowiedniej suplementacji.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Nie od dziś wiadomo, że styl życia ma wpływ na przebieg ciąży, rozwój płodu oraz zdrowie matki i dziecka zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Zaburzenia odżywiania niosą za sobą negatywne skutki zdrowotne dla chorych, jednak kobiety ciężarne są szczególnie narażone na nieprzyjemne konsekwencje związane z występowaniem owych schorzeń, które wiązać mogą się nie tylko z wystąpieniem komplikacji, ale także śmierci zarówno dziecka, jak i matki.
Prozdrowotne właściwości żywicy Mastiha doceniane były już setki lat temu. Ten aromatyczny wyciąg z drzewa mastyksowego spotykany jest wyłącznie w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Porastające tamtejsze słoneczne tereny drzewa skrywają w swoich pniach i korzeniach prawdziwy skarb.
Otyłość to złożona choroba przewlekła charakteryzująca się zwiększeniem masy ciała poprzez wzrost ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. Przyczynia się do powstania licznych komplikacji zdrowotnych. Statystyki dotyczące liczby osób z nadwagą i otyłością są alarmujące, a konsekwencje zdrowotne otyłości stanowią ogromne obciążenie dla służby zdrowia i kluczowe wyzwanie dla zdrowia publicznego, dlatego nieustannie trwa poszukiwanie rozwiązań mających na celu normalizację masy ciała w poszczególnych populacjach1,2. Do takich rozwiązań, zdaniem ekspertów, może należeć zmiana modelu żywienia na bardziej roślinny – wegetariański7.
