COVID-19 A RYZYKO NIEDOŻYWIENIA – POTENCJALNE MECHANIZMY
Niedożywienie i sarkopenia mogą prowadzić do pogorszenia jakości życia, ograniczenia mobilności i wystąpienia powikłań utrzymujących się jeszcze długo po opuszczeniu szpitala2. Pogłębienie niedożywienia związanego z chorobą i/lub hospitalizacją na OIT wynika przede wszystkim ze wzmożonego katabolizmu i zmniejszonego spożycia pokarmu – stan zapalny i sepsa w przebiegu COVID-19 mogą dodatkowo nasilać te zmiany.
W JAKI SPOSÓB COVID-19 MOŻE WPŁYWAĆ NA STAN ODŻYWIENIA?2,3,5
- Zaburzenia smaku i węchu oraz jadłowstręt mogą zmniejszać apetyt i chęć spożywania pokarmów – co z kolei przyczynia się do deficytu energetyczno-białkowego, w konsekwencji ograniczonej syntezy białka mięśniowego i zmniejszonej masy mięśni szkieletowych.
- Gorączka może prowadzić do zmniejszenia apetytu i zwiększać zapotrzebowanie na pewne składniki odżywcze i płyny.
- Zmęczenie i męczliwość mięśni mogą utrudniać wykonywanie codziennych czynności, np. robienie zakupów czy przygotowywanie posiłków.
- Izolacja i dystans społeczny mogą utrudniać dostęp do żywności, np. przy braku wsparcia rodziny i krewnych podczas nałożonej izolacji.
- Częstsze przebywanie w domu na skutek ograniczeń w przemieszczaniu, pracą zdalną i/lub kwarantanną może wpływać na wzrost siedzącego trybu życia – to z kolei sprzyja zmniejszeniu wydatku energetycznego i jeżeli nie towarzyszy temu równoczesne zmniejszenie podaży energii, to może prowadzić do nadwagi i otyłości, przy jednoczesnym spadku masy mięśniowej.
Pandemia COVID-19 – choroby wywołanej zakażeniem SARS-CoV-21 – zdominowała świat medyczny i naukowy. Obecnie nie ma dowodów wskazujących na związek między zachorowaniem na COVID-19 a ryzykiem niedożywienia. Z powodu braku opublikowanych w tym zakresie badań eksperci opierają się jedynie na wiedzy i praktyce klinicznej, w tym na doświadczeniach z epidemii SARS i leczenia żywieniowego pacjentów na oddziale intensywnej terapii (OIT). Przypomina to bardziej expert-based niż evidence-based medicine, jednak z uwagi na prawdopodobną rolę zachorowania na COVID-19 w pogłębianiu niedożywienia i/lub sarkopenii, zwłaszcza w populacji geriatrycznej, opracowano kilka rekomendacji dotyczących oceny stanu odżywienia i wczesnego wykrywania osób z ryzykiem niedożywienia oraz postępowania żywieniowego w tej grupie chorych2–4.
Paulina Jeleniewicz-Karpierz
Poruszając temat wyboru odpowiednich suplementów multiwitaminowych dostępnych obecnie na rynku, dyskusję należy rozpocząć od omówienia samej definicji suplementu. Zgodnie z nią, celem stosowania suplementów jest zapobieganie niedoborom składników odżywczych. Grupami referencyjnymi, u których występuje zwiększone na nie zapotrzebowanie są: dzieci, kobiety w ciąży, wyczynowi sportowcy, dorośli po 50. roku życia oraz osoby zmagające się z zaburzeniami wchłaniania w wyniku chorób układu pokarmowego. Czym jednak kierować się, wybierając drogę suplematacji?
czytaj dalej
mgr Joanna Walasek
Nazwa „probiotyk” wywodzi się z języka greckiego i pochodzi od słów pro i bios, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „dla życia”. Termin ten jako pierwszy został użyty w 1965 roku przez Lilly i Stillwella, którzy określili probiotyki jako związki produkowane przez drobnoustroje stymulujące wzrost innych organizmów. W 1989 roku Fuller określił probiotyk jako „żywe, bakteryjne dodatki do żywności, poprawiające funkcjonowanie przewodu pokarmowego”1. Według raportu FAO/WHO obecnie terminem „probiotyk” określa się żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej dawce wywierają korzystny efekt zdrowotny2. Probiotykami mogą być zarówno pojedyncze szczepy bakterii kwasu mlekowego (np. Lactobacillus spp., Streptococcus spp.), szczepy drożdży (Saccharomyces boulardii), kultury pleśni (Aspergillus spp.), jak również bakterie kwasu mlekowego w połączeniu ze szczepami drożdży3.
czytaj dalej
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego opracował nowe zalecenia zdrowego żywienia. Dotychczas znaną „Piramidę Zdrowego Żywienia” zastąpił „Talerz Zdrowego Żywienia”. Porozmawialiśmy na ten temat z dr Katarzyną Wolnicką – współautorką „Zaleceń zdrowego żywienia” w formie talerza, ekspertem Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH. Dr Wolnicka wyjaśnia m.in. czy model talerza całkowicie zastąpi piramidę żywienia, jak ważna dla zdrowia jest aktywność fizyczna, jak powinien wyglądać nasz talerz, a także, jakie błędy żywieniowe najczęściej popełniają Polacy.
czytaj dalej