Jednym z najważniejszych składników odżywczych dla sportowców jest woda. Aby zawodnik mógł uzyskać optymalną zdolność wysiłkową w czasie treningu i zawodów, oprócz odpowiednio dostosowanej energetyczności diety, podaży makro- i mikroskładników, niezbędne jest optymalne nawodnienie¹.

Otyłość można już śmiało nazwać epidemią, która dotyczy nie tylko Stanów Zjednoczonych, ale jest coraz większym problemem w krajach Unii Europejskiej. Według badania EHIS w Polsce w 2014 roku 46% kobiet i 62% mężczyzn borykało się z nadmierną masą ciała¹⁶. Najbardziej martwi jednak przyspieszający wzrost nadmiernej masy ciała wśród nastolatków – wartość ta wzrosła z 16,8% w roku szkolnym 2012/2013 do 22% w roku 2015/2016¹⁷. Głównym tego powodem są nieprawidłowości w diecie i nadmierna podaż energii z pożywieniem w stosunku do wydatków energetycznych. Warto jednak sprawdzić drugą stronę medalu – jak zmieniło się całkowite zapotrzebowanie energetyczne w odpowiedzi na postęp cywilizacyjny i technologiczny oraz jak sobie z tym (nie)radzi ludzki organizm.

Suplementy diety wśród sportowców nieustannie budzą emocje. W niektórych dyscyplinach nawet 99% osób z nich korzysta¹. Jedną z grup suplementów, które w ostatnim czasie zdają się zyskiwać na popularności wśród polskich sportowców, są adaptogeny.

Szacuje się, iż na całym świecie jest 425 mln osób dorosłych chorujących na cukrzycę. W Polsce blisko 2 mln 700 osób ma zdiagnozowaną cukrzycę, a prawie drugie tyle, bo 2 mln 235 osób, ma nieprawidłową tolerancję glukozy². Niestety, dane na kolejne lata nie są optymistyczne i przewiduje się dalszy wzrost zachorowalności.

Podczas wyścigów trwających powyżej kilkunastu godzin drastycznie wzrasta ryzyko wystąpienia ośrodkowego i obwodowego zmęczenia, zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, hipo- lub hipertermii, wyczerpania zasobów glikogenu czy też problemów żołądkowo-jelitowych. W ostatnich latach naukowcy znacznie częściej badają procesy zachodzące podczas długotrwałej aktywności fizycznej, co podyktowane jest m.in. rosnącą popularnością tego typu zawodów sportowych.

Aktywność fizyczna człowieka jest ważnym elementem zachowania zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Podejmowanie regularnej aktywności fizycznej oraz prawidłowy sposób żywienia zmniejszają ryzyko rozwoju chorób, takich jak: otyłość, cukrzyca typu 2, choroby układu sercowo-naczyniowego, niektóre nowotwory czy choroby neurodegeneracyjne. Z drugiej strony – zbyt intensywna aktywność fizyczna może być przyczyną pogorszenia stanu zdrowia. Zaburzenia dotykające sportowców dość często są związane z ujemnym bilansem energetycznym.

Zbyt niską podaż witaminy D uznaje się za czynnik ryzyka wielu chorób³. Uważa się też, że może negatywnie wpływać na wydolność sportowców oraz zwiększać ryzyko infekcji i kontuzji sportowych^4–7.

Popularność biegania rośnie z roku na rok, dlatego w poprzednim numerze Współczesnej Dietetyki opisałem strategie żywieniowe rekomendowane dla osób rozpoczynających przygodę z bieganiem, a dzisiejszy tekst zostanie poświęcony biegaczom na średnio zaawansowanym i zaawansowanym poziomie. Z uwagi na duże obciążenia treningowe i spersonalizowany plan treningowy wydatek energetyczny biegaczy może być skrajnie różny na przestrzeni tygodni, a nawet dni. Kluczowym makroskładnikiem wydają się być węglowodany, którym poświęciłem w tekście najwięcej uwagi.