Małopłytkowość (zwana również trombocytopenią, skazą krwotoczną) wiąże się ze zmniejszeniem liczby trombocytów (płytek krwi) w układzie krwionośnym człowieka poniżej wartości uznawanej za normę (tj. < 150 000/ul). W gabinecie dietetycznym, analizując dostarczone przez pacjenta wyniki badań, niekiedy możemy zaobserwować opisywane wyżej zjawisko.
Choroba ta może rozwinąć się u obu płci, w każdym momencie życia – zarówno u noworodków, jak i osób starszych2. Najczęściej spotykana jest około dwudziestego lub trzydziestego roku życia. Na jej wystąpienie mają wpływ czynniki genetyczne, środowiskowe oraz immunologiczne. Do czynników środowiskowych kwalifikuje się m.in. alkohol, spożywanie leków oraz szeroko pojęta dieta, a więc sposób żywienia1, 2.
Łuszczyca, jako choroba układowa, nie jest związana jedynie ze zmianami na skórze, lecz również z różnymi stanami zapalnymi całego organizmu, takimi jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy zespół metaboliczny3. Wykazano, że łuszczyca (zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn) związana jest z nadmiernymi infekcjami spowodowanymi przez wirusy, a także alkoholizmem, zapaleniem płuc, marskością wątroby, reumatoidalnym zapaleniem stawów czy nadciśnieniem tętniczym krwi. Choroba ta u kobiet częściej występuje z cukrzycą, otyłością, astmą oraz rakiem płuc, zaś u mężczyzn – z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa4.
Odmianą łuszczycy, która dotyka około 90% chorujących osób, jest łuszczyca plackowata. U chorych pojawiają się zmiany zapalne o czerwonej barwie wraz ze srebrnoszarą łuską. Ogniska te najczęściej usytuowane są na skórze w okolicach stawów bądź głowy pokrytej włosami3. Wyróżniamy również łuszczycowe zapalenie stawów, w którym dochodzi do obrzęków stawów międzypaliczkowych oraz ich rejonu. Dodatkowo u takich osób częściej występują zmiany widoczne na płytkach paznokci5.
Łuszczyca przyczynia się do pogorszenia jakości życia osób chorych. Dotyczy to sfery wizualnej pacjenta, społecznej oraz często finansowej. W pewnych przypadkach osoby chore zaprzestają aktywności fizycznej bądź też wycofują się z kontaktów towarzyskich. Konsekwencją tego są zaburzone stany emocjonalne prowadzące do depresji. Kolejnym negatywnym aspektem choroby jest występowanie stresu związanego z chorobą. Co więcej, sam stres może przyczyniać się do pojawienia się łuszczycy11.
Leczenie farmakologiczne łuszczycy może być wspierane poprzez odpowiednio dobraną dietoterapię. Dobierając odpowiedni plan żywieniowy, należy uwzględnić współwystępujące jednostki chorobowe5.
Na podstawie przeglądu literatury można wskazać następujące główne zalecenia dotyczące sposobu żywienia:
- Ograniczenie spożycia produktów zwierzęcych (dieta wegetariańska), jednak dozwolone są ryby oraz niewielka ilość nabiału. Sugerowana jest nawet dieta wegańska wykluczająca wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, ale z dodatkiem ryb.
- Dieta bezglutenowa (jedynie u osób ze zdiagnozowaną celiakią, która często towarzyszy chorobie łuszczycowej skóry) – eliminacja pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa zanieczyszczonego glutenem. Zamienniki – gryka, ryż, kasza jaglana, sorgo, amarantus, komosa ryżowa, ziemniaki, bataty.
Łuszczyca należy do chorób zapalnych skóry, na którą cierpi około 2% populacji w Europie i Stanach Zjednoczonych1. W Polsce występuje u około 1 mln osób. Objawia się stanem zapalnym skóry właściwej oraz zakłóconą proliferacją komórek naskórka.