Na aktualnej liście suplementów sportowych stworzonej przez Australijski Instytut Sportu w 2015 roku w grupie B pojawił się sok z wiśni (ang. tart cherry Montmorency juice). Do grupy B zalicza się „produkty, co do których analizowane badania są niejednoznaczne, jednak istnieją wartościowe prace sugerujące ich przydatność” (MKOL 2015).

Wiśnie Montmorency

Istnieje wiele owoców i warzyw, które reklamowane są jako kolejny superprodukt, jednak wiśnie faktycznie wykazują takie cechy. Montmorency to odmiana kwaśnych wiśni (łac. Prunus cerasus), które hodowane są w Kanadzie, Francji oraz Stanach Zjednoczonych. Charakteryzują się dużą zawartością błonnika, witaminy C, witaminy A oraz flawonoidów.

Ta specyficzna odmiana wiśni jest niezwykle bogata w składniki o właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych. Owoce tej rośliny, w postaci suszonej, świeżej lub soku czy koncentratu, mają zastosowanie w wielu przypadkach: od zaburzeń reumatologicznych w celu zmniejszania markerów stanu zapalnego, po przyspieszanie regeneracji po intensywnym wysiłku fizycznym¹.

Historia

Historia badań nad wiśniami Montmorency w sporcie rozpoczęła się już ponad 10 lat temu na University of Vermont and the Nicholas Institute of Sports Medicine and Athletic Trauma. Wykazano tam, na wyizolowanym modelu uszkodzenia ludzkiej tkanki mięśniowej, że wiśnie Montmorency przyspieszyły regenerację tkanek oraz zmniejszyły ich bolesność w porównaniu do zastosowania placebo. Od tego czasu liczne laboratoria w USA i UK przeprowadziły wiele badań, w których wykazano korzystny wpływ wiśni na przynajmniej jeden z parametrów (uszkodzenie, funkcje metaboliczne) w różnych dyscyplinach sportowych².

Pierwsze doniesienia wykazały korzystny wpływ spożywania wiśni na stan zapalny, stres oksydacyjny, bolesność mięśniową. Jednak z perspektywy sportu najważniejszym aspektem okazał się fakt, że po podawaniu soku z wiśni funkcjonowanie mięśni stale ulega poprawie w ciągu kilku następnych dni po intensywnym wysiłku. Wiśnie Montmorency są więc już standardowo wykorzystywane dla poprawy regeneracji przez sportowców różnych dyscyplin².

W ciągu ostatnich 5−6 lat przeprowadzono wiele badań na temat wpływu soku z wiśni na organizm sportowców, ich wydolność czy nawet funkcjonowanie układu immunologicznego.

Regeneracja w sporcie

W związku z tym, że sportowcy wyczynowi mają dosyć napięty grafik zarówno pod względem treningów, jak i zawodów, krytyczna staje się kwestia regeneracji³.

Wyczerpujący wysiłek fizyczny powoduje mechaniczne uszkodzenia mięśni, stres oksydacyjny, stan zapalny. To znacznie zwiększa produkcję ROS ponad endogenną pojemność systemu antyoksydacyjnego. Ostatecznie prowadzi to do zwiększonych uszkodzeń komórkowych, zaburzonej sygnalizacji międzykomórkowej, zmniejszonej wydajności komórkowej, peroksydacji lipidów, oksydacji białek i glutationu oraz uszkodzeń DNA. Wywołany wysiłkiem ból mięśni jest niebezpośrednio powiązany ze stanem zapalnym, jako wynik wysokiej wrażliwości nocyreceptorów i mechanoreceptorów na silne metabolity uwalniane w trakcie degradacji mięśni.

Wykorzystanie suplementów antyoksydacyjnych (jak witamina C czy E) w sporcie dla wzmocnienia bariery antyoksydacyjnej pozostaje jednak dosyć sporną kwestią ze względu na sprzeczne wyniki badań dotyczące ich efektywności, działania prooksydacyjnego na anabolizm mięśni i inne.

Coraz więcej badań żywieniowych skupia się na właściwościach antyoksydacyjnych naturalnych produktów. Tak właśnie dzieje się też w dietetyce sportowej, gdzie pod uwagę wzięto wiśnie Montmorency¹³.

Dodatkowo wysiłek fizyczny powoduje uwalnianie do układu krążenia wewnątrzmięśniowych protein, co wiąże się z dysfunkcjami sercowo-naczyniowymi. Powtarzane podczas intensywnych treningów skurcze mięśni wywołują urazy mięśni jako wynik ultrastrukturalnych zakłóceń, które prowadzą do sekwencji napraw mięśniowych: degeneracji, stanu zapalnego, regeneracji, zwłóknienia. Ból mięśni po wysiłku nie jest bezpośrednim wynikiem stanu zapalnego, ale efektem działania wysoce wrażliwych receptorów na produkty uszkodzenia mięśni. Wiele osób, również sportowców, stosuje NLPZ w celu uśmierzenia bólu i stanu zapalnego. NLPZ łagodzą odpowiedź immunologiczną poprzez niespecyficzną inhibicję COX-1 i COX-2 − enzymów, które regulują produkcję prostaglandyn. Jednak stosowanie tych leków pozostaje kontrowersyjne, ponieważ niektóre z badań wykazały, że synteza białek mięśniowych i funkcjonowanie komórek satelitarnych w mięśniach szkieletowych ulega uszkodzeniu, gdy działanie COX zostaje upośledzone.

Ze względu na toczącą się debatę odnośnie stosowania NLPZ w sporcie zaczęto poszukiwać innych rozwiązań, bardziej naturalnych, takich jak działanie słodkich, fioletowych ziemniaków, soku z buraka, żurawiny czy jagód. Jednak w porównaniu z tymi produktami wiśnie Montmorency wykazują znacznie lepsze działanie w chorobach wywołanych stanem zapalnym czy zaburzeniach jakości snu¹¹.