
Według wiodących rekomendacji ECS/EAS (najnowsze zostały opublikowane 31 sierpnia 2019 r.) dotyczących leczenia zaburzeń lipidowych czynniki związane z odpowiednim żywieniem są istotną składową niefarmakologicznej części terapii.
Pomimo postępu medycyny, obejmującego również innowacyjne metody leczenia ran, trudno gojące się rany wciąż stanowią wyzwanie dla wielu specjalistów służby zdrowia. Szereg dowodów z ostatnich lat wskazuje na biochemiczne i molekularne działanie kilku składników odżywczych, potwierdzając pogląd, że właściwe żywienie może stać się przydatne w procesie leczenia, szczególnie w przypadku ran o tzw. przewlekłym charakterze. Równie silnie podkreśla się wagę właściwego stanu odżywienia.
Skóra stanowi powłokę oddzielającą wnętrze ludzkiego organizmu od świata zewnętrznego. W przypadku dorosłego człowieka zajmuje powierzchnię ok. 2 m2, stanowi więc największy narząd naszego ciała. Prócz tego, że ochrania narządy wewnętrzne, jest również narządem zmysłów, bierze udział w stabilizacji właściwej temperatury ciała, w procesie wydalania potu, w metabolizmie białek, tłuszczów, węglowodanów i witamin, jak również reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową i uczestniczy w funkcjach odpornościowych całego ustroju. Składa się z 3 warstw: naskórka złożonego z wielu warstw komórek, które na bieżąco obumierają i złuszczają się, skóry właściwej, w której zlokalizowane są tysiące naczyń krwionośnych i zakończeń nerwowych z receptorami dotyku, temperatury oraz gruczoły potowe, oraz warstwy tłuszczowej, czyli tkanki podskórnej, która stanowi dla organizmu swoisty izolator cieplny i magazyn produktów energetycznych uwalnianych w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania energetycznego1.
Rana, czyli anatomiczne przerwanie ciągłości tkanki, powstaje w wyniku urazu mechanicznego, termicznego bądź chemicznego. Wyróżnia się rany powierzchowne, które nie przekraczają tkanki podskórnej, i rany głębokie – sięgające poza nią2. Odleżyna natomiast – to martwica tkanek powstała w wyniku zaburzeń ukrwienia pod wpływem nacisku. Z czasem, w miarę oddzielania się tkanek martwiczych, dochodzi do powstawania trudno gojących się owrzodzeń, które z łatwością ulegają ponownemu zakażeniu1.
Proces gojenia się ran został wykształcony na przestrzeni milionów lat rozwoju filogenetycznego człowieka. W trakcie gojenia obserwuje się złożone reakcje chemiczne czynnych miejscowo substancji aktywnych biologicznie, jak również zjawiska fizyczne związane m.in. ze wzrostem wytrzymałości na rozciąganie i zmianami sprężystości skóry. W trakcie gojenia odsłonięte tkanki rany inicjują procesy krzepnięcia krwi, zapalenie i finalnie gojenie3.
Pomimo postępu medycyny, obejmującego również innowacyjne metody leczenia ran, trudno gojące się rany wciąż stanowią wyzwanie dla wielu specjalistów służby zdrowia. Szereg dowodów z ostatnich lat wskazuje na biochemiczne i molekularne działanie kilku składników odżywczych, potwierdzając pogląd, że właściwe żywienie może stać się przydatne w procesie leczenia, szczególnie w przypadku ran o tzw. przewlekłym charakterze. Równie silnie podkreśla się wagę właściwego stanu odżywienia.
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
Według wiodących rekomendacji ECS/EAS (najnowsze zostały opublikowane 31 sierpnia 2019 r.) dotyczących leczenia zaburzeń lipidowych czynniki związane z odpowiednim żywieniem są istotną składową niefarmakologicznej części terapii.
Za rozwój hipercholesterolemii rodzinnej odpowiedzialna jest mutacja jednego z trzech genów biorących udział w metabolizmie cholesterolu LDL: genu receptora LDL (LDLR), apolipoproteiny B (APOB) lub proproteinowej konwertazy subtilyzyny/keksyny typ 9 (PCSK9).
Aktywną biologicznie postacią witaminy D jest kalcytriol oznaczany jako 1,25(OH)2D3. Jest to hormon sterydowy, do którego syntezy niezbędny jest cholesterol. Prekursorem kalcytriolu jest cholekalcyferol, powszechnie znany jako witamina D3, powstający w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego typu B, a także przyswajalny z pożywienia, głównie z produktów pochodzenia zwierzęcego.