Według wiodących rekomendacji ECS/EAS (najnowsze zostały opublikowane 31 sierpnia 2019 r.) dotyczących leczenia zaburzeń lipidowych czynniki związane z odpowiednim żywieniem są istotną składową niefarmakologicznej części terapii.
Zarówno witamina D syntetyzowana w skórze, jak i przyswojona z pożywieniem podlega dwuetapowej hydroksylacji: w wątrobie (25-hydroksylacja) oraz nerkach (1-hydroksylacja)1. Dobrym źródłem witaminy D3 są tłuste ryby morskie (makrela, łosoś, sardynka) oleje rybie (tran), jaja i wątróbka. W mniejszych ilościach można ją znaleźć w mięsie, podrobach i przetworach mlecznych2.
Rola witaminy D w organizmie, wpływ na pracę tarczycy
Witamina D wykazuje wielokierunkowe działanie w organizmie człowieka. Dotychczas najczęściej opisywany był jej udział w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej, co ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i właściwej gęstości mineralnej kości3. Witamina D może hamować także nadmierną proliferację oraz stymulować różnicowanie się komórek zarówno zdrowych, jak i nowotworowych. Poprzez propagowanie apoptozy może ograniczać powstawanie przerzutów4.
Badania epidemiologiczne wskazują na związek pomiędzy stanem zaopatrzenia organizmu w witaminę D a występowaniem chorób autoimmunologicznych. Receptory witaminy D występują prawie we wszystkich komórkach układu immunologicznego. Kalcytriol, przeciwdziałając nadmiernej ekspresji cytokin prozapalnych i promując produkcję cytokin przeciwzapalnych, wywiera modulujący wpływ na układ immunologiczny. Przeciwdziała on chorobom autoimmunologicznym, a w wyniku zwiększonej produkcji limfocytów Th1, niedobór tego składnika zwiększa ryzyko ich wystąpienia. Wśród chorób o podłożu autoimmunologicznym, gdzie sugeruje się związek pomiędzy niedoborem witaminy D a wystąpieniem choroby, wymieniana jest m.in. choroba Hashimoto5. Udowodniono również udział witaminy D w regulacji mechanizmów układu sercowo-naczyniowego, m.in. w regulacji ciśnienia krwi6.
Aktywną biologicznie postacią witaminy D jest kalcytriol oznaczany jako 1,25(OH)2D3. Jest to hormon sterydowy, do którego syntezy niezbędny jest cholesterol. Prekursorem kalcytriolu jest cholekalcyferol, powszechnie znany jako witamina D3, powstający w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego typu B, a także przyswajalny z pożywienia, głównie z produktów pochodzenia zwierzęcego.
