NIEDOŻYWIENIE JAKOŚCIOWE W OTYŁOŚCI
Co piąty dorosły Polak choruje na otyłość. Chociaż otyłość wiąże się z nadmierną podażą energii, może równocześnie współistnieć z różnymi stopniami niedożywienia jakościowego rozumianego jako niedostateczna podaż niezbędnych składników odżywczych. Niedożywienie jakościowe w otyłości stanowi złożone i wciąż pomijane wyzwanie kliniczne. Aktualne dane pokazują, że niedożywionych jakościowo jest większość pacjentów spełniających kryteria otyłości (50–85%)1.
Źródła niedożywienia jakościowego w otyłości nie możemy poszukiwać wyłącznie w nieprawidłowych wyborach żywieniowych pacjentów. Oczywiście, fakt iż pacjent funkcjonujący na co dzień w obesogennym środowisku z dużą dostępnością wysoko przetworzonej żywności, często sięga po żywność wysokoenergetyczną, o jednocześnie niskiej wartości odżywczej pozostaje nadal ważnym czynnikiem występowania niedożywienia jakościowego w otyłości, jednakże związek między otyłością a niedożywieniem jakościowym wykracza poza wysokoenergetyczną i ubogą w składniki odżywcze żywność. Wieloletnia historia dietetyczna pacjentów również nie pozostaje bez wpływu na ich aktualny stan zdrowia. Restrykcyjne diety, głodówki i częste eliminacje grup produktów bez uzasadnionych ku temu wskazań dyktowane aktualną modą, niejednokrotnie niezgodne z EBM i stosowane bez specjalistycznego wsparcia mogą pogłębiać już istniejące niedożywienie lub wpływać na zwiększenie ryzyka wystąpienia niedoborów pokarmowych. Negatywnie na stan zdrowia i stan odżywienia pacjentów chorujących na otyłość wpływa również stosowanie używek1.
Dodatkowo niektóre preparaty stosowane w leczeniu chorób współistniejących mogą wpływać negatywnie na wchłanianie i przyswajanie witamin oraz składników mineralnych. Stan odżywienia pacjentów jest także zależny od szeregu zaburzeń metabolicznych, hormonalnych i zaburzeń mikroflory jelitowej współtowarzyszących otyłości. Otyłość wiąże się również z ciągłym występowaniem stanu zapalnego o niskim stopniu nasilenia, który ma wpływ na metabolizm składników odżywczych1, tak jak ma to miejsce w przypadku gospodarki żelaza. Wzmożona produkcja cytokin prozapalnych oraz adipokin ma bezpośredni wpływ na pogorszenie absorbcji żelaza w jelitach. Cytokiny prozapalne nie tylko hamują działanie ferroportyny-1, ale również indukują produkcję hepcydyny w wątrobie, co w efekcie może prowadzić do upośledzenia wchłaniania żelaza w jelitach, tym samym zwiększając ryzyko niedoborów2.
Niedożywienie jakościowe w otyłości stanowi złożone i wciąż pomijane wyzwanie kliniczne. Niedożywionych jakościowo jest większość pacjentów chorujących na otyłość. Zarówno pacjenci leczeni farmakologicznie, jak i pacjenci w procesie chirurgicznego leczenia otyłości znajdują się w grupie szczególnego ryzyka rozwoju niedoborów pokarmowych. Zadbanie o dobry stan odżywienia chorego i zmniejszanie ryzyka niedoborów pokarmowych jest jednym z długoterminowych celów leczenia otyłości zaraz obok trwałej redukcji masy ciała i poprawy jakości życia oraz stanu zdrowia.
dr n. med. Angelika Kargulewicz
Len siewny to ceniony surowiec roślinny, który od wieków wspiera zdrowie układu pokarmowego. Dzięki zawartości błonnika, lignanów i kwasów omega-3 wykazuje działanie przeciwzapalne, osłaniające, a także wspomaga pracę serca i metabolizm. Współczesne badania potwierdzają jego szeroki potencjał prozdrowotny, choć przypominają też o konieczności świadomego i umiarkowanego stosowania.
czytaj dalej
dr hab. n. med. i n. o zdr. Agnieszka Białek-Dratwa
Praca zmianowa zaburza naturalny rytm dobowy, co może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Coraz więcej dowodów wskazuje na związek między nieregularnym trybem życia a ryzykiem chorób metabolicznych. Kluczowe staje się dostosowanie strategii żywieniowej do godzin pracy i indywidualnego chronotypu.
czytaj dalej
dr n. med. Aneta Kościołek
Witamina D pełni kluczową rolę w układzie kostnym, odpornościowym i nerwowym. Jej niedobór zwiększa ryzyko wielu chorób, w tym depresji, infekcji i schorzeń autoimmunologicznych. Ponieważ filtry przeciwsłoneczne ograniczają jej syntezę w skórze, często konieczna jest całoroczna suplementacja.
czytaj dalej