menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add login

Paradoks stanu odżywienia w otyłości: niedożywienie jakościowe jako ukryte zagrożenie zdrowotne

Niedożywienie jakościowe w otyłości stanowi złożone i wciąż pomijane wyzwanie kliniczne. Niedożywionych jakościowo jest większość pacjentów chorujących na otyłość. Zarówno pacjenci leczeni farmakologicznie, jak i pacjenci w procesie chirurgicznego leczenia otyłości znajdują się w grupie szczególnego ryzyka rozwoju niedoborów pokarmowych. Zadbanie o dobry stan odżywienia chorego i zmniejszanie ryzyka niedoborów pokarmowych jest jednym z długoterminowych celów leczenia otyłości zaraz obok trwałej redukcji masy ciała i poprawy jakości życia oraz stanu zdrowia.

NIEDOŻYWIENIE JAKOŚCIOWE W OTYŁOŚCI

Co piąty dorosły Polak choruje na otyłość. Chociaż otyłość wiąże się z nadmierną podażą energii, może równocześnie współistnieć z różnymi stopniami niedożywienia jakościowego rozumianego jako niedostateczna podaż niezbędnych składników odżywczych. Niedożywienie jakościowe w otyłości stanowi złożone i wciąż pomijane wyzwanie kliniczne. Aktualne dane pokazują, że niedożywionych jakościowo jest większość pacjentów spełniających kryteria otyłości (50–85%)1.

Źródła niedożywienia jakościowego w otyłości nie możemy poszukiwać wyłącznie w nieprawidłowych wyborach żywieniowych pacjentów. Oczywiście, fakt iż pacjent funkcjonujący na co dzień w obesogennym środowisku z dużą dostępnością wysoko przetworzonej żywności, często sięga po żywność wysokoenergetyczną, o jednocześnie niskiej wartości odżywczej pozostaje nadal ważnym czynnikiem występowania niedożywienia jakościowego w otyłości, jednakże związek między otyłością a niedożywieniem jakościowym wykracza poza wysokoenergetyczną i ubogą w składniki odżywcze żywność. Wieloletnia historia dietetyczna pacjentów również nie pozostaje bez wpływu na ich aktualny stan zdrowia. Restrykcyjne diety, głodówki i częste eliminacje grup produktów bez uzasadnionych ku temu wskazań dyktowane aktualną modą, niejednokrotnie niezgodne z EBM i stosowane bez specjalistycznego wsparcia mogą pogłębiać już istniejące niedożywienie lub wpływać na zwiększenie ryzyka wystąpienia niedoborów pokarmowych. Negatywnie na stan zdrowia i stan odżywienia pacjentów chorujących na otyłość wpływa również stosowanie używek1.

Dodatkowo niektóre preparaty stosowane w leczeniu chorób współistniejących mogą wpływać negatywnie na wchłanianie i przyswajanie witamin oraz składników mineralnych. Stan odżywienia pacjentów jest także zależny od szeregu zaburzeń metabolicznych, hormonalnych i zaburzeń mikroflory jelitowej współtowarzyszących otyłości. Otyłość wiąże się również z ciągłym występowaniem stanu zapalnego o niskim stopniu nasilenia, który ma wpływ na metabolizm składników odżywczych1, tak jak ma to miejsce w przypadku gospodarki żelaza. Wzmożona produkcja cytokin prozapalnych oraz adipokin ma bezpośredni wpływ na pogorszenie absorbcji żelaza w jelitach. Cytokiny prozapalne nie tylko hamują działanie ferroportyny-1, ale również indukują produkcję hepcydyny w wątrobie, co w efekcie może prowadzić do upośledzenia wchłaniania żelaza w jelitach, tym samym zwiększając ryzyko niedoborów2.

Niedożywienie jakościowe w otyłości stanowi złożone i wciąż pomijane wyzwanie kliniczne. Niedożywionych jakościowo jest większość pacjentów chorujących na otyłość. Zarówno pacjenci leczeni farmakologicznie, jak i pacjenci w procesie chirurgicznego leczenia otyłości znajdują się w grupie szczególnego ryzyka rozwoju niedoborów pokarmowych. Zadbanie o dobry stan odżywienia chorego i zmniejszanie ryzyka niedoborów pokarmowych jest jednym z długoterminowych celów leczenia otyłości zaraz obok trwałej redukcji masy ciała i poprawy jakości życia oraz stanu zdrowia.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

dr Joanna Doniec

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyczka, Diet Coach, specjalizuje się w pracy z pacjentami chorującymi na otyłość w procesie leczenia zachowawczego, farmakologicznego oraz bariatrycznego. Od 7 lat edukuje, prowadzi wykłady oraz szkoli w zakresie niedożywienia jakościowego w otyłości i specjalistycznej suplementacji bariatrycznej. Prowadzi indywidualne poradnictwo żywieniowe oraz tworzy treści edukacyjne. Współautorka e-booka „Prawdziwe jedzenie – jak jeść sensownie kiedy nie umiesz i nie lubisz gotować” oraz kursu online „Reset, stań po swojej stronie i zadbaj o to co ważne”.


Czytaj więcej