Wyniki licznych badań prospektywnych potwierdzają zależność między aktywnością fizyczną a chorobami sercowo-naczyniowymi, nowotworami i innymi przyczynami śmiertelności. Wykazano, że osoby prowadzące tak zwany siedzący tryb życia − w porównaniu z tymi, które systematycznie podejmują aktywność fizyczną − częściej umierają z powodu choroby niedokrwiennej serca, chorób układu krążenia, niektórych nowotworów i innych chorób przewlekłych1-4.
Istotnym czynnikiem, który także wpływa na rozwój chorób sercowo-naczyniowych, jest dyslipidemia, a w szczególności hypercholesterolemia, co potwierdzają liczne badania genetyczne, patologiczne, obserwacyjne i interwencyjne. Na profil lipidowy składa się stężenie cholesterolu całkowitego (total cholesterol – TC) oraz jego frakcje związane z lipoproteinami o niskiej (low density lipoprotein – LDL) i wysokiej gęstości (high density lipoprotein – HDL) oraz triglicerydy (triglycerides – TG). Główny transporter cholesterolu w osoczu LDL jest aterogenny. Obecnie zalecane wartości stężeń LDL uzależnia się od ryzyka wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej. U osób z bardzo wysokim ryzykiem zaleca się uzyskanie docelowego stężenia LDL < 1,8 mmol/l (< 70 mg/dl); u osób z wysokim ryzykiem LDL < 2,6 mmol/l (< 100 mg/dl); a u osób z umiarkowanym ryzykiem należy rozważyć uzyskanie docelowego stężenia LDL < 3 mmol/l (< 115 mg/dl). Najbardziej istotną rolę w rozwoju miażdżycy przypisuje się małym i gęstym cząsteczkom LDL (sd-LDL), których podwyższone stężenie zwiększa ryzyko rozwoju choroby wieńcowej. Kolejnym istotnym markerem ryzyka jest apolipoproteina B (ApoB) znajdująca się w cząsteczkach LDL. Glikowana forma ApoB dominuje w subfrakcji sd-LDL u osób z cukrzycą typu 2 i zespołem metabolicznym. Duże cząsteczki lipoprotein o bardzo niskiej gęstości (VLDL) oraz chylomikrony nie są aterogenne, natomiast bardzo wysokie stężenie tych lipoprotein bogatych w triglicerydy może powodować zapalenie trzustki. Uważa się, że stężenie triglicerydów na czczo > 1,7 mmol/l (> ok. 150 mg/dl) jest markerem podwyższonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, ale zależność ta jest znacznie słabsza niż w przypadku hipercholesterolemii. Badania nie pokazują jednoznacznie, jakie powinny być docelowe wartości stężeń TG. Istotne znaczenie dla podwyższonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych ma niskie stężenie HDL: < 1,0 mmol/l (< 40 mg/dl) u mężczyzn i < 1,2 mmol/l (< 45 mg/dl) u kobiet, mierzone na czczo.
Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych niefarmakologicznych modyfikowalnych czynników ryzyka występowania wielu chorób.
Strategia żywieniowa przy złamaniu kościi
Dietetyk sportowy Natalia Główka, Dietetyk sportowy Anna-Maria Borucka
Tkanka kostna jest tkanką łączną, która dzięki zawartości soli mineralnych w jej istocie podstawowej jest twarda, sztywna i wytrzymała. W jej skład wchodzą następujące komórki: osteoblasty (tzw. komórki kościotwórcze), osteocyty (osteoblasty otoczone zmineralizowaną istotą międzykomórkową) i osteoklasty (tzw. komórki kościogubne, odpowiadające za niszczenie kości), oraz substancja międzykomórkowa (organiczna i nieorganiczna) tworząca pozostałą część tkanki19.
czytaj dalej
Rozpoznanie i postępowanie w triadzie sportsmeneki
Dietetyk, psychodietetyk Ewelina Estkowska
Triada sportsmenek jest zespołem objawów obejmujących dostępność energii, funkcje menstruacyjne oraz gęstość mineralną kości.
czytaj dalej
Aktualne zalecenia dotyczące aktywności fizycznej osób starszychi
Doktor nauk o kulturze fizycznej Justyna Mazurek
Z uwagi na zachodzące na świecie zmiany demograficzne rośnie liczba osób starszych. W Polsce również obserwuje się systematyczny wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym. Tylko w okresie 1970−2012 zwiększyła się ona o ponad 3,3 mln osób − do poziomu blisko 6,9 mln.
czytaj dalej