menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Współwystępowanie celiakii i choroby Hashimoto

Celiakia (synonim: glutenozależna choroba trzewna) − to choroba zapalna jelita cienkiego o podłożu immunologicznym, spowodowana trwałą nietolerancją glutenu zawartego w zbożach (m.in. w pszenicy, życie i jęczmieniu). Występuje u osób z predyspozycją genetyczną. Celiakia jest uważana obecnie za jedną z najczęściej występujących na świecie chorób uwarunkowanych genetycznie. Częstość występowania potwierdzonej celiakii u osób dorosłych wynosi do 1,0%.

 

Nierozpoznana i nieleczona celiakia może prowadzić do wielu zaburzeń, w tym m.in.: hematologicznych (niedokrwistość), ginekologiczno-położniczych (niepłodność, wzrost częstości samoistnych poronień), metabolicznych (osteopenia/osteoporoza) i neurologicznych (migrena, padaczka). Nieleczona celiakia zwiększa również ogólne ryzyko zachorowania na złośliwe nowotwory jelita cienkiego. Skuteczne leczenie (dieta bezglutenowa) wprowadzone wcześnie i kontynuowane przez całe życie zmniejsza ryzyko wystąpienia wymienionych powikłań.

 

W ostatnich latach zdecydowanie wzrosła wykrywalność celiakii wśród dorosłych. Zawdzięczamy to wprowadzeniu nowoczesnych testów diagnostycznych: badanie przeciwciał przeciwko transglutaminazie (IgATTG). Rozpoznanie celiakii powinno być potwierdzone wykonaniem oceny wycinka z dwunastnicy (gastroskopia).

 

Badania wskazują, że ryzyko zachorowania na celiakię jest większe u pacjentów z innymi chorobami autoimmunologicznymi, w tym: choroby autoimmunologiczne tarczycy (choroba Hashimoto, choroba Gravesa i Basedowa), cukrzyca typu 1, choroba Addisona1, 2. W przypadku choroby Hashimoto częstość występowania celiakii ocenia się na około 6%, wg niektórych badań jest ona 10 x większa niż w ogólnej populacji. Wynika to m.in. z podobnych uwarunkowań genetycznych. Niestety brak jest jednoznacznych zaleceń dotyczących diagnostyki w kierunku celiakii u osób z innymi chorobami autoimmunologicznymi. Problem jest bardzo istotny, gdyż występowanie choroby Hashimoto dotyczy coraz większej grupy osób dorosłych. Na co w związku z tym powinni zwrócić uwagę pacjenci z chorobą Hashimoto i prowadzący ich lekarze? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na niespecyficzne objawy mogące sugerować występowanie celiakii.

 

U następujących pacjentów z chorobą Hashimoto należy wykonać badania w kierunku celiakii:

 

WIĘCEJ O DIECIE BEZGLUTENOWEJ W ARTYKUŁACH:

 

 

PRZYPISY

  1. Miśkiewicz P. et all., Coeliac disease in endocrine diseases of autoimmune origin., „Endokrynologia Polska”, Vol 6, Nr 3, 2012.
  2. Miśkiewicz P. et all., HLA DQ2 haplotype, early onset of graves' disease and positive family history of autoimmune disorders are risk factors for developing celiac disease in patients with graves' disease, „Endocr Pract.”, 2015, Sep, 21(9):993−1000.

O autorze

Endokrynolog dr n. med. Piotr Miśkiewicz

CZYTAM ARTYKUŁY

specjalista chorób wewnętrznych, adiunkt w Katedrze i Klinice Endokrynologii WUM, konsultant endokrynolog w Instytucie Kardiologii w Warszawie.


Czytaj więcej